Veiðimaðurinn - 01.12.1989, Side 6

árin á undan, sem byggist á því, að á þessum
áratug komu fimm léleg á í röð (1980-1984),
en á þeim fyrri komu fimm ár í röð
(1975-1979) án þess að veiðin dytti niður.
Aftur á móti er meðalveiðin fimm s.l. ár,
að meðtöldu því, sem nú er að Ijúka, yfir
meðalveiðinni s.l. tuttuguár. Það er þvíekki
ástceða til að örvcenta, eins og sumir hafa
gert eftir þetta sumar. Einstök ár segja okkur
lítið um þróunina í laxveiðum okkar.
Sveiflurnar í laxagöngum og veiði hafa
hingað til einkum verið skýrðar með misjöfnu
árferði. Vorkuldar hafa skapað óhagstceð
skilyrði fyrir laxaseiðin, þegar þau eru að
ganga til sjávar. Nú var því ekki til að
dreifa, því að vorið 1988 voru skilyrðin
góð fyrir seiðin, sem þá gengu til sjávar og
áttu að skila sér sem smálax í árnar á þessu
sumri. Athyglin hefur því beinzt að dvöl
laxins í hafinu. Við höfum til skamms tíma
tekið það sem sjálfsagðan hlut, að laxinn
lifði þar í vellystingum, svo að hann
mcetti stcekka og fitna unz hann fyndi hvöt
hjá sér til að ganga í ána, þar sem hann varð
til og ólst upp sem seiði. Lélegar heimtur
á laxi s. I. sumar sýna okkur, að þetta er
engan veginn gefið mál. LJm þetta efni
fjallar athyglisverð grein Arna Isakssonar
veiðimálastjóra hér í blaðinu.
En það er fleira, sem verið hefur
ofarlega í hugum stangaveiðimanna að
undanfömu. Virðisaukaskatturinn svokall-
aði birtist fyrr á þessu ári úti við sjóndeildar-
hringinn eins og dimmur skýjabólstri, og
þegar kom fram í október varð Ijóst, að ótti
stangaveiðimanna við þessa sendingu var
ekki ástceðulaus. Stjórnvöld hugðust sem sé
leggja 26% virðisaukaskattinn á veiðileyfin.
Ekki þarf að fara í neinar grafgötur um
það, hvaða áhrif slík hækkun á verði
veiðileyfa, sem væntanlega kæmi í flestum
tilfellum til viðbótar hinum hefðbundnu
hækkunum milli ára, hefði á sölu þeirra.
Hún myndi dragast stórlega saman, og
einkum væri það hinn ,,óbreytti“ stanga-
veiðimaður, sem þetta bitnaði á. Aftur á
móti mætti búast við því, að veiðileyfakaup
fyrirtækja, sem skrifa allan kostnaðinn á
rekstrarreikninginn, færu jafnvel vaxandi
með þessari nýju skattheimtu, því að úr
meira væri að moða vegna minnkandi
eftirspurnar frá öðrum. Einnig er sennilegt,
að erlendir veiðimenn létu hér meira að sér
kveða, því að ætlunin var að undanskilja
þá hinni nýju skattheimtu, svo undarlegt
sem það nú kann að hljóma. Talsmenn
stangaveiðimanna og veiðiréttareigenda
brugðust hart við þessari aðför að
hagsmunum þeirra og gerðu m.a. alþingis-
mönnum grein fyrir því ástandi, sem hér
myndi skapast, ef af þessari skattheimtu
yrði. Svo fór, að ekki reyndist vera
meirihluti á þingi fyrir því, að leggja
virðisaukaskatt á veiðileyfi, og þegar þetta
er skrifað, er ekki annað að sjá en að þetta
vandræðamál sé úr sögunni.
Fleiri athyglisverð mál, sem einkum snerta
stangaveiðimenn og veiðibændur, hafa verið
á döfinni í haust, og má þar sérstaklega
nefna aðgerðir til aðfá keyptan úthafsveiði-
kvóta þann af laxi, sem Færeyingum og
Grænlendingum hefur verið úthlutaður
ár hvert. Orri Vigfússon hefur haft forgöngu
í þessu máli. Hann hefur unnið ötullega
að því að afla hugmyndum sínum fylgis,
jafnt utanlands sem innan. Eins og áður
hefur komið fram hér í blaðinu fundust
nokkur íslenzk merki í laxi, sem Færeyingar
veiddu á síðastliðnum vetri. Telur Orri,
að veiðar Færeyinga og Grænlendinga taki
stóran toll af tslenzka laxastofninum.
Um þetta eru sem fyrr skiptar skoðanir.
En hvað sem því líður, á Orri þakkir skilið
fyrir frumkvæði sitt til að fá þessar veiðar
afnumdar, því að laxveiði í sjó er og hefur
verið eitur í beinum allra þeirra, sem láta
4
VEIÐIMAÐURINN