Læknablaðið - 01.11.2022, Blaðsíða 13

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 489
R A N N S Ó K N
var talan 2,7 en eftir 2009 4,6 á milljón íbúa á ári, sem er marktæk
aukning (p=0,01). Á mynd 2 er borinn saman árlegur fjöldi hjarta-
ígræðslna á Íslandi og í löndum Scandiatransplant.
Tafla I sýnir ábendingar fyrir hjartaígræðslu sjúklinganna.
Ofþensluhjartavöðvakvilli (dilated cardiomyopathy) var algengasta
ástæðan (n=10), þar á eftir meðfæddir hjartagallar (n=4), hjarta-
vöðvabólga eftir vírussýkingu (viral myocarditis) (n=3), hjartavöðva-
kvilli eftir lyfjameðferð (n=2), hjartavöðvakvilli eftir blóðþurrð í
hjarta (n=2), ofþykktarhjartavöðvakvilli (hypertrophic cardiomyop-
athy) (n=2), langvinn höfnun á hjartaígræði (n=1) og efnaskipta-
sjúkdómar/upphleðslusjúkdómar sem hafa áhrif á hjarta (inherited
metabolic disease) (n=1).
Meðalfjöldi legudaga eftir aðgerð erlendis voru 62 dagar og
miðgildið 36 dagar (bil 20-185), en upplýsingar um legutíma vant-
aði í þremur tilfellum.
Þann 1. mars 2019 höfðu 6 af 24 hjartaþegum látist, en miðgild-
istími frá ígræðslu að andláti var 7 ár, eða allt frá einum mánuði
í 24 ár. Sá einstaklingur sem lengst hafði lifað í lok rannsóknar-
tímabilsins hafði verið á lífi í 31 ár eftir ígræðslu. Heildarlifun
sjúklinganna (Kaplan-Meier) er sýnd á mynd 3, en hún var 91%
fyrsta árið frá aðgerð og 5 árum frá aðgerð 86%. Fyrir hópinn í
heild var meðallifun 24 ár.
Tafla II sýnir fjölda hjartagjafa á Íslandi. Fyrsta hjartað var gef-
ið 2002 en við lok rannsóknartímabilsins höfðu samtals 42 hjörtu
verið gefin. Tíðni hjartagjafa jókst úr 0,8 á ári árin 1992-2002 í þrjár
á ári tímabilið 2013-2020. Mynd 4 sýnir samanburð á fjölda líf-
færagjafa á Íslandi og í Scandiatransplant á hverja milljón íbúa, en
gögnin eru fengin úr ársskýrslu Scandiatransplant árið 2019.17 Þar
sést að fjöldi líffæragjafa á Íslandi eykst á rannsóknartímabilinu
Mynd 2. Fjöldi hjartaígræðslna
á hverja milljón íbúa á ári á
Íslendingum borið saman við
fjöldann í löndum Scandiatrans-
plant frá árinu 2009 til 2018.
Mynd 1 sýnir nýgengi
hjartaígræðslu á milljón
íbúa á ári frá fyrstu hjarta-
ígræðslunni 1988 þar til í
mars 2019.
Tafla II sýnir fjölda íslenskra hjartagjafa frá árunum 1992 til loka árs
2020.
Tímabil Fjöldi
líffæragjafa
Hjartagjafar Hjörtu gefin/
ár
Hjartalokur
gefnar
1992-2002 31 8 0,8
2003-2012 28 13 1,3
2013-2020 49 21 3 11
Tafla I. Helstu ábendingar fyrir hjartatígræðslu íslenskra hjartaþega
1988-2019.
Ábending fyrir hjartaígræðslu Fjöldi (%)
Ofþensluhjartavöðvakvilli 10 (40)
Meðfæddir gallar 4 (16)
Hjartavöðvabólga vegna vírussýkingar 3 (12)
Hjartavöðvakvilli eftir lyfjameðferð 2 (8)
Blóðþurrðarhjartavöðvakvilli 2 (8)
Ofþykktarhjartavöðvakvilli 2 (8)
Langvinn höfnun ígræðis 1 (4)
Upphleðslusjúkdómar 1 (4)