Læknablaðið - 01.11.2022, Blaðsíða 37

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 513
sé að framkvæma ígræðsluna án þess að
sjúklingarnir hafni nýja nýranu strax.“
Nokkrar vonir séu bundar við þessi nýju
lyf.
„Almennt eru bráðar hafnanir aðeins
í um 10-15% tilvika eftir ígræðslu og ekki
algengt að sjúklingar tapi nýranu vegna
þess. Hættan er þó ríkust hjá þeim sem
eru með mest mótefni,“ segir hún. Fylgjast
þurfi vel með fólki því áhrif lyfjanna séu
misjöfn á það. „Fólk upplifir aukaverk-
anir og lifir á ónæmisbælandi lyfjum
ævilangt.“
Margrét Birna lýsir því líka að þó
nokkrir einstaklingar séu í „uppvinnslu“
á deildinni, komnir í skilun eða við það
að þurfa einhverskonar meðferð við loka-
stigsnýrnabilun. „Þetta ferli tekur stund-
um langan tíma.“
Margrét var einn skipuleggjenda vel
sóttrar norrænnar ígræðsluráðstefnu sem
haldin var í Hörpu nú í byrjun hausts.
Hún segir byltingar í faginu færast hægt
yfir. „Við notum sömu lyfin og fyrir 20
árum, en notum þau aðeins öðruvísi.
Við notum nýjar greiningaraðferðir til
að greina mótefni sem myndast eftir
ígræðsluna. Þekking byggist upp hægt og
bítandi,“ segir hún en spennandi verði að
fylgjast með framtíðinni.
„Fjallað var um ígræðslu svínanýrna.
Það er spennandi næsta skref því alltaf er
þörf fyrir líffæri og ef hægt er að rækta
þau í dýrum opnast mörg tækifæri,“ segir
hún. „Svo er verið að reyna að prenta líf-
Færst hefur í vöxt að fólk henti ekki sem
lifandi líffæragjafar hér á landi. „Þetta er
tilfinning, ekki vísindaniðurstaða,“ segir
Margrét Birna Andrésdóttir, yfirlæknir
nýrnalækninga á Landspítala. Þrjú af
hverjum 10 nýrum við líffæraígræðslur
komi frá lifandi gjafa.
„Við þurfum að vanda vel til verka
þegar við veljum lifandi líffæragjafa,“
segir hún. „Fólk fer í aðgerð sem það þarf
ekki að fara í. Við þurfum því að hafa
fullfrískan einstakling sem þolir að við
nemum á brott líffæri á skurðarborðinu.“
Að mörgu þurfi að huga, til að mynda að
nýrnastarfsemin sé góð, blóðþrýstingur í
lagi, sykurstjórnun eðlileg og fleira.
„Það er eins og það sé erfiðara að
finna þann einstakling nú en áður,“ segir
hún. Hún útilokar ekki að lífsstíll leiki
þar sitt hlutverk. „Ég get þó ekki svarað
því,“ segir hún. „En við höfum þurft að
hafna mörgum.“
Margrét segir líffæragjöf lífsbjörg og
því vert fyrir hvert okkar að staldra við
og velta þeim möguleika upp. „Ég hvet
því öll þau sem geta að íhuga að gefa
líffæri.“
Margrét Birna Andrésdóttir, yfirlæknir á Landspítala, segir samvinnu Norðurlandanna hafa breytt líffæraígræðslum hér á landi enda aukist möguleikar á hentugu nýra fyrir hvern
og einn þega. Mynd/gag
Fleirum hafnað sem líffæragjafa en áður