Landsfundur Sjálfstæðisflokksins - 01.12.1967, Blaðsíða 80

Eftir að skattvísitalan var lögfest, hafa
kröfur um frekari lækkun beinna skatta heldur
ekki verið á dagskrá síðustu árin. Hins vegar
hefur athygli manna meir beinzt að innheimtu-
kerfinu, og hefur mikill áhugi verið á að
koma á staðgreiðslukerfi skatta. Ríkisstjórnin
lýsti því yfir, haustið 1965, að hún mundi beita
sér fyrir því að innleiða staðgreiðslukerfi á
árinu 1967. Hefur markvisst síðan verið unnið
að athugun þessa máls, en komið í ljós, að
málið er miklum mun umfangsmeira og flókn-
ara en menn höfðu gert sér grein fyrir. Itar-
leg rannsókn hefur þegar farið fram, og Al-
þingi hefur ákveðið, að tillögu ríkisstjórnar-
innar, að halda áfram athugun málsins, þá
einkanlega með þeim hætti að hefja viðræður
við samtök sveitarstjórna og þá aðila vinnu-
markaðarins, sem framkvæmdin helzt varðar.
Er ljóst, að gerbylta þarf núverandi kerfi
opinberra gjalda, sem er alltof flókið og marg-
þætt, ef staðgreiðslukerfið á að geta skilað
nauðsynlegum árangri og verða ekki óhæfilega
dýrt í framkvæmd. Málið er svo umfangsmikið,
að ég get ekki gert því frekari skil hér, en
athugað verður til hlitar, hvort ekki sé hægt
að finna viðunandi kerfi, því að vissulega
væri það af mörgum ástæðum æskilegt að hægt
væri að innheimta opinber gjöld af tekjum
jafnóðum og þær falla til.
Umbætur í tollakerfinu.
Tollakerfið þarfnaðist ekki síður gagngerra
umbóta en skattakerfið, því að tollar höfðu ver-
ið hækkaðir til tekjuöflunar kerfislaust, og hin-
ir frjálsari viðskiptahættir og heilbrigð efna-
hagsþróun kröfðust þess, að tollakerfið í heild
væri tekið til endurskoðunar. Tollar á mörgum
vörum voru hér miklum mun hærri en þekkt-
ust í nokkru nálægu landi, komust yfir 306%
og leiddi þetta m. a. af sér stórfelld smygl á
ýmsum vörutegundum. Var því hafizt handa
um verulega lækkun hátolla 1961, en mesta
breytingin á tollakerfinu var þó gerð 1963,
þegar tollakerfið í heild var endurskoðað og
Briissel-tollskráin svokallaða lögfest. Síðarhafa
ýmsar frekari lagfæringar verið gerðar, m. a.
lækkun vélatolla vegna framleiðslunnar og
tollabreytingar til að stuðla að lækkun bygg-
ingakostnaðar. Hefur við þessa breytingu kom-
izt á samræming í tollaflokkun hinna ýmsu
vörutegunda við tollflokkun þeirra í helztu
viðskiptalöndum okkar, til mikils hagræðis
fyrir alla aðila. Lækkun hátollanna hefur einn-
ig leitt til þess, að mjög hefur dregið úr smygli,
en hins vegar hefur vaxandi ferðamanna-
straumur til útlanda skapað nýjan vanda,
því að vegna þeirra háu tolla, sem hér eru enn
á mörgum vörum, er freistingin rík til þess að
kaupa ýmsar vörur erlendis, ekki sízt fatnað,
og veldur þetta miklum vanda. Mikil frekari
lækkun tolla er hins vegar erfið af tveim
ástæðum, annars vegar eru aðflutningsgjöldin
mjög stór liður í tekjum ríkissjóðs og hins veg-
ar verður ekki hjá því komizt að gera sér
grein fyrir aðstöðu íslenzks iðnaðar. Því mið-
ur hefur ýmiss konar iðnaður beinlínis þróazt
í skjóli tollverndar, og almennt hefur iðnaður-
inn notið það mikillar tollverndar, að starf-
semi hans hefur óhjákvæmilega markazt að
meira eða minna leyti af þessari aðstöðu.
Veruleg lækkun tolla á samkeppnisvöru við is-
lenzkan iðnað gerir því óhjávæmilegar marg-
víslegar ráðstafanir iðnaðinum til aðstoðar, og
hefur verulegt átak verið í þeim efnum gert
síðustu árin, svo sem iðnaðarmálaráðherra
hefur þegar gert fundinum grein fyrir. Að
því þarf að sjálfsögðu að stefna, að íslenzkur
iðnaður geti á sem flestum sviðum verið sam-
keppnisfær við erlendan iðnvarning, því að það
er mikilvægur þáttur í því, að Islendingar
geti búið við sömu lífskjör og iðnaðarþjóðim-
ar. Leggja þarf einnig sérstaka rækt við að
efla nýjar iðngreinar, því að iðnaðurinn hlýt-
ur að verða að taka við verulegum hluta af
fólksfjölgun þjóðarinnar næsta áratuginn a.
m. k. Það þarf því að gefa alveg sérstakan
gaum að starfsaðstöðu iðnaðarins og þróun
hans. A síðastliðnu ári var skipuð nefnd sér-
fræðinga til þess að gera um það áætlun,
hversu lækka mætti aðflutningsgjöld um 50%
næstu 5 árin. Var nefndinni falið að gera sér
grein fyrir því tvennu, hversu bæta mætti rík-
issjóði hinn mikla tekjumissi af slíkum að-
gerðum og hversu tryggja mætti iðnaðinum
viðhlítandi starfsaðstöðu við svo stórfellda
tollalækkun. Endanleg niðurstaða liggur ekki
enn fyrir af þessari athugun, en tvenns konar
rök leiða til þess, að við verðum að búa okkur
undir slíkar tollalækkanir. Annars vegar er
ekki, þrátt fyrir allt tollaeftirlit, auðið að
koma í veg fyrir stórfelldan óeðlilegan inn-
flutning tollfrjáls varnings með sivaxandi
ferðamannastraumi, ef verðlag er mjög mis-
munandi hér á landi og í nálægum viðskipta-
78