Fréttablaðið - 25.03.2023, Qupperneq 58

Ég hef verið að þjálfa
konur í Kamerún,
Kongó og á Fílabeins-
ströndinni til að verða
frumkvöðlar.
Sjötíu prósent af öllum
kakóbaunum á heims-
vísu koma frá Fíla-
beinsströndinni eða
Gana.
Axel Emmanuel Gbaou, einn
fremsti súkkulaðigerðarmað-
ur heims, er staddur á Íslandi.
Hann ferðast nú um heiminn
til að varpa ljósi á bág kjör
í kakóbaunaiðnaðinum í
heimalandi sínu, Fílabeins-
ströndinni.
arnartomas@frettabladid.is
„Ísland er fallegt land og ég er
ánægður með að vera kominn
hingað, þótt það sé pínu kalt!“ segir
Axel Emmanuel Gbaou, súkku-
laðigerðarmaður með meiru, sem
er nú staddur hér á landi á vegum
franska sendiráðsins á Íslandi og
Alliance Francaise í tilefni af hátíð
franskrar tungu sem haldin er árlega
um allan heim í marsmánuði. Hann
er hingað kominn til að kynna sitt
eigið súkkulaði og sína sýn á kakó-
bauna- og súkkulaðiframleiðslu í
alþjóðlegu samhengi.
Axel hefur hlotið alþjóðlegt lof
fyrir súkkulaði sitt á hátíðum víðs
vegar um heim og það var valið besta
súkkulaði heims á stærsta matar-
viðburði Frakklands á síðasta ári.
Hann starfaði áður sem fjármálasér-
fræðingur og vann í banka og nam
stjórnmálafræði í háskóla en hann
hefur nú helgað líf sitt súkkulaðinu
sem er gríðarstór iðnaður í heima-
landi hans, Fílabeinsströndinni.
„Fílabeinsströndin er stærsti
framleiðandi á kakóbaunum í heim-
inum en nánast allur hagnaðurinn
af því verður til í öðrum löndum,“
segir Axel og bendir á að stór hluti af
þeirri milljón manns sem starfar við
iðnaðinn heima hafi aldrei bragðað
súkkulaði, þrátt fyrir að landið
framleiði yfir tvær milljónir tonna
af baunum árlega.
„Sjötíu prósent af öllum kakó-
baunum á heimsvísu koma frá
Fílabeinsströndinni eða Gana, en
aðeins sex prósent af milljarða doll-
ara hagnaði í súkkulaðiiðnaðinum
rennur til kakóbændanna,“ útskýrir
Axel. „Þótt það sé ekki hægt að vinna
úr þessum tveimur milljónum tonna
á Fílabeinsströndinni þá væri hægt
að vinna hluta þeirra heima fyrir og
líf fólksins yrði betra. Ég ákvað þess
vegna að takast á við þessa áskorun
og reyna að breyta hlutunum.“
Berst fyrir kjörum kvenna
Sem einn af þekktustu súkkulaði-
gerðarmönnum á Fílabeinsströnd-
inni hefur Axel látið gott af sér leiða
til þess að bæta hag samlanda sinna
og hefur beitt sér fyrir félagslegum
og jafnréttisumbótum. Frá árinu
2016 hefur hann þjálfað yfir tvö
þúsund konur svo þær geti framleitt
sitt eigið súkkulaði og selt vöruna á
sanngjörnu verði.
„Sextíu prósent af fólkinu sem
starfar í kakóbaunaiðnaðinum eru
konur. Ég hef verið að þjálfa konur
í Kamerún, Kongó og á Fílabeins-
ströndinni til að verða frumkvöðlar
svo að þær geti öðlast betra líf,“ segir
hann en verðmætin sem þær skapa
enda að jafnaði í vasa eiginmanna
þeirra eða annarra karla.
Axel hefur nú ferðast víðs vegar
um heim í baráttu sinni til þess að
vekja athygli á þeim vanda sem
kakóbaunaiðnaðurinn stendur
frammi fyrir og mun fjalla um málið
í Háskóla Íslands.
„Mig langar að tala um hlut
kvenna í iðnaðinum og hvernig megi
bæta stöðu þeirra því að Ísland er
besti staðurinn í heiminum til þess
að ræða jafnréttismál. Þessar konur
eiga rétt á að fá meira fyrir starf sitt.“
Sanngjarnt verð
Starf Axels var í brennidepli í Net-
flix-seríunni Rotten þar sem kakó-
baunaiðnaðurinn í Afríku var
tekinn fyrir í þriðja þætti í annarri
seríu.
„Stærstu erlendu fyrirtækin borga
einn dollara fyrir hvert kíló af kakó-
baunum á sama tíma og bændurnir
í Afríku lifa við mikla fátækt. Þessu
verður að breyta því að þetta getur
ekki gengið til lengri tíma litið.“
Þá bendir Axel á að hætta sé á að
súkkulaði sem vara hverfi vegna
hækkandi meðalaldurs bænda.
„Meðalaldur kakóbænda er um
fimmtugt og miðað við lífslíkur
í Afríku þá verður ástandið fyrir
iðnaðinn ekki gott eftir þrjátíu ár
því það verður enginn eftir til að
rækta baunirnar,“ segir hann. „Ég
vil að fyrirtækin greiði sanngjarnt
verð fyrir hvert kíló af baunum svo
að lífsviðurværi fólks verði ásættan-
legt.“
Elskar íslenskt súkkulaði
Samhliða baráttu sinni í kakó-
bauna- og súkkulaðiiðnaðinum
hefur Axel auðvitað brennandi
áhuga á súkkulaði. Í heimsókn sinni
vill Axel kynna súkkulaðið sem
fyrirtækið hans, Le Chocolatier Ivo-
irien, framleiðir fyrir Íslendingum
og finna nýja fleti á því hvernig nýta
megi kakóbaunir.
„Mjólkurframleiðsla er öflug hér
á Íslandi en ekki heima á Fílabeins-
ströndinni,“ segir hann. „Það er líka
mikill fiskiðnaður hér en það er til
dæmis hægt að matreiða dýrindis
fisk með kakódufti.“
En hvað finnst súkkulaðigerðar-
meistaranum um íslenskt súkku-
laði?
„Íslenskt súkkulaði er svo góm-
sætt! Ég smakkaði súkkulaði með
sjávarsalti þegar ég kom til lands-
ins á f lugvellinum og líkaði það
mjög vel,“ svarar Axel sem ætlar sér
að leggja land undir fót meðan á
dvöl hans stendur. „Ég ætla að fara
Gullna hringinn og fleira til. Ég hef
heimsótt ótal lönd á undanförnum
mánuðum en Ísland er einstaklega
fallegt land og frábær staður til að
heimsækja.“ n
Með ástríðu fyrir súkkulaði og mannréttindum
Guillaume Bazard, sendiherra Frakklands á Íslandi, tók á móti Axel í sendiherrabústaðnum á fimmtudag.
Fréttablaðið/Valli
Umbúðir utan um súkkulaði framleitt af Le Chocolat Ivoirien sækja inn-
blástur til afrískra textílmynstra.
Frá árinu 2016 hefur Axel þjálfað yfir tvö þúsund konur í Afríku í súkkulaðigerð til þess að þær geti fengið sanngjörn laun fyrir störf sín.
Mynd/aðsend

Fílar þú
súkkulaði?
42 lífið FRÉTTABLAÐIÐ 25. MARs 2023
lAUGARDAGUR