AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.2004, Qupperneq 34

Mýr hlekkur í stofnbrautakerfi
höfuðborgarsvæðisins
Ólafur Daníelsson, MS verkfræöinemi / Þorsteinn Þorsteinsson, verkfræöingur
ársdagsumferð, ÁDU, í þúsundum ökutækja á einstökum hlekkjum
gatnakerfisins á því svæði sem yrði fyrir áhrifum af nýrri vegtengingu
yfir Skerjafjörð. / Traffic volume in year 2024, without a iink across
Skerjafjörður. The drawing shows annual daily traffic, ADT, in thou-
sands of vehicles on individual links of the road network affected by
a new roadlink across Skerjafjörður.
í fjörutíu ár hefur verið til svonefnt
reiknilíkan umferðar fyrir höfuðborg-
arsvæðið. Reiknilíkan þetta hefur
verið notað til að spá um umferð-
arálag á götum á svæðinu að
gefinni landnotkun og landnýtingu,
þ.e. skipulagi. Reiknilíkan umferð-
ar hefur þannig verið notað til að
meta umferðina sem skipulagstölur
framtíðar kalla fram og dreift er á
það gatnakerfi sem fyrirhugað er.
Hvað er reiknilíkan
umferðar?
Reiknilíkan umferðar er, aðferðafræði
til að segja fyrir um umferð bíla á
götum og vegum á tilteknu svæði.
Svæði því sem er til meðhöndlunar
er skipt í allmarga nokkuð einsleita
reiti og svo nefndar skipulagstölur
fundnar út fyrir hvern reit. Fjöldi
umferðarreita er býsna misjafn og
fer m.a. eftir stærð svæðis. Hér á
höfuðborgarsvæðinu eru nú umferð-
arreitir 236 talsins en voru 136 fyrir
20 árum. Með skipulagstölum er
átt við landnotkun, íbúðabyggð,
iðnað, verslun, þjónustu o.s.frv.
mælt í íbúafjölda eða fermetrum
notkunar á hvern umferðarreit. Hver
reitur dregur til sín eða skapar svo
og svo mikla umferð og dreifist sú
umferð á götur og vegi til og frá
þeim reit. Heildarumferðin verður
svo lögð á samgöngukerfið og út
frá ferðavenjum, s.s. hvenær dags-
ins ferðir eru farnar, þá er hægt
að spá um ýmsa þætti varðandi
umferðina, meðalökuhraða, ekna
heildarvegalengd, útblástur o.s.frv.
Hvernig má nota
reiknilíkan umferðar á
annan hátt?
Gengið er út frá fyrirfram gefnu skipu-
lagi og prófað hvernig mismunandi
kostir í aðalgatnakerfinu ráða við
umferðarálagið. Niðurstöður reikni-
líkans eru svo, auk þess að segja fyrir
um umferðina á einstökum götum
eða hlekkjum, heildarakstur, heild-
araksturstími, heildartafir og eftir
atvikum orkunotkun og mengun af
umferðinni. Svo mætti einnig reikna
út umferðina ef annað skipulag
væri lagt til grundvallar. Þannig ætti
að vera hægt að skoða breytilegar
áherslur í byggðamynstri, s.s. þétt-
ingu byggðar og annað það sem
skipulagshöfundum dettur í hug.
Það hefur að vísu verið nokkuð
umhendis að gera slíkar athuganir
og spár þar sem reiknivinnan hefur
reynst umfangsmikil og tímafrekt að
gera margs konar skipulagstölur fyrir
alla þá reiti sem svæðið skiptist í.
Nýr hlekkur
Síðastliðið vormisseri var við verk-
fræðideild Háskóla íslands nám-
skeið um umferðarlíkön. Verkefni
því tengt var að spá um hvaða
afleiðingar það hefði að bæta við
gatnakerfi höfuðborgarsvæðisins
nýjum hlekk án þess að breyta
nokkru öðru varðandi skipulag
eða aðrar götur og vegi á svæð-
inu. Þessi nýi hlekkur var tenging
yfir Skerjafjörð milli Vatnsmýrar í
Reykjavík og Vífilsstaðavegar við
34 avs