Jökull - 01.01.2020, Blaðsíða 78

Little Ice Age advance of Kvískerjajöklar, Öræfajökull, Iceland.
earlier than in the end of the Little Ice Age. Thor-
arinsson (1943) pointed out that two severely cold
periods after 1600 led to advanced position of the
outlets of Drangajökull ice cap, in Northwestern Ice-
land, and of the Southern Vatnajökull ice cap; more-
over, during the particularly cold 1750s and 1760s
at least two major outlets of Öræfajökull, the Fjalls-
jökull and Hrútárjökull glaciers (Figure 1) reached
their LIAmax. Twice in the 19th century, Hrútárjökull
glacier dammed the mouth of Múlagljúfur gorge and
thereby the river Múlakvísl draining the Kvískerja-
jöklar, creating an ice-dammed lake (Figure 2; Hen-
derson 1957; Thoroddsen, 1959; Björnsson 1958;
Björnsson 1998; Hannesdóttir, 2014).
Figure 2. Series of moraines built up by Hrútárjökull in the 19th century (1830–1840, 1870–1877, Björnsson,
1958) and one of an unknown earlier age. The glacier dammed up a lake in Múlagljúfur, whose various levels
are shown, based on the overflow elevation at the moraines at ∼103 m (blue arrows indicate the direction of
runoff), ∼95 m and ∼88.5 m a.s.l. Local farmers managed to bypass the lake inside the gorge to access the
Múlakinn. The largest lake would have closed this route. – Raðir jökulgarða sem Hrútárjökull ýtti upp við
mynni Múlagljúfurs (1830–1840, 1870–1877, Sigurður Björnsson, 1958) og einn eldri garður benda til þess að
jökullinn hafi náð hámarksstærð fyrr en í lok 19. aldar. Jökullinn stíflaði mynni Múlagljúfurs svo að jökullón
mynduðust í því. Stærð lóna er sýnd miðað við að vatnsborð þeirra hafi ráðist af hæð yfirfalls meðfram jökul-
görðunum í um ∼103 m, ∼95 m og ∼88.5 m y.s.. Þó komst vinnufólk á Kvískerjum fyrir lónið í gljúfrinu inn í
Múlakinn. Sú leið hefði verið ófær hefði jökullinn legið á fremsta garði og jökullónið verið í hæstu stöðu.
JÖKULL No. 70, 2020 75