Úrval - 01.08.1953, Blaðsíða 18

16
ÚRVAL
þess allt annað en bragðgóðir.
Nokkur kóngulóarafbrigði hafa
því klæðzt maurabúningi til
varnar gegn sterkari ættingjum.
Þrjár eða fjórar tegundir lifa í
beinu samfélagi við maurana
sem þær líkjast; þær búa í þúf-
um og ferðast um þjóðbrautir
mauranna án þess að við þeim
sé amazt. En af því að ýmsar
veiðikóngulær eru mjög nærsýn-
ar, nægir dulbúningurinn ekki.
Maurakóngulærnar hafa því
gengið feti framar: þær hafa
tileinkað sér dálítið af „máli“
mauranna. Þær hafa vanið sig
á að ganga með tvo fremstu fæt-
urna á lofti, eins og þeir væru
þreifiangar, og þessir fölsku
þreifiangar eru sífellt á titrandi
hreyfingu, eins og þreifiangar
mauranna. Tilraunir hafa sýnt,
að um leið og veiðikónguló finn-
ur þesskonar titrandi fætur
snerta fætur sína, sleppir hún
bráðinni og fer burt. Allir, sem
horft hafa á mauraþúfu, munu
hafa tekið eftir að maurarnir
eru sífellt að heilsa hver öðrum
með titrandi þreifiöngum, og allt
bendir til að kóngulærnar tryggi
sér aðgang að maurasamfélag-
inu með því að heilsa á sama
hátt.
Blaðlýs gefa frá sér sætan
vökva, ef þær eru ertar eða kitl-
aðar, og þetta hafa maurar lært
að hagnýta sér þannig, að þeir
mjólka lýsnar sér til næringar
með því að kitla þær. En hinn
eiginlegi tilgangur safans er að
verja lýsnar gegn ránskordýrum
og kóngulóm. Þegar blaðlús lend-
ir í kóngulóarvef, byrjar hún
strax að gefa frá sér safa. Ef
safinn lendir upp í kóngulóna,
verður henni undir eins illt, hún
staulast út á brún vefjarins og
selur upp. Síðan þurrkar hún
sér vandlega um munninn með
blaði eða á kvisti.
Þegar við tölum um dýr, leit-
umst við við að gera þau mann-
leg á einn eða anna.n hátt; ann-
ars reynist okkur torvelt að
skilja þau. Ég talaði um að
kóngulóin selji upp ef hún borð-
ar eitthvað sem hún þolir ekki,
og það er rétt að þannig lítur
það út. Ekki höfum við þó neina
vissu fyrir því að kóngulóin fái
ógleði eins og við þekkjum hana.
En þó að við getum ekki full-
yrt, að kónguló fái höfuðverk
eða ógleði, virðist sem erfitt
muni reynast að neita því að
sumar kóngulóartegundir, að
minnsta kosti, beri í brjósti þá
fínu og margslungnu tilfinningu,
sem við köllum móðurást. Að
sjálfsögðu ber okkur að vera
gætin í ályktunum; maðurinn
hefur einn allra dýra hæfileika
til að gæða eðlishvatir sínar til-
finningasemi. Það sem við köll-
um móðurást, getur verið hvað
sem er, allt frá dulbúinni drottn-
unargirni til sjúklegrar löngun-
ar til lifa í barninu hin glötuðu
bernsku á ný. En hvernig sem
þessu er varið, þá skulum við
koma út í garðinn, þangað sem
Theridium notatum hefur byggt
hinn keilulaga barnagarð sinn.