Úrval - 01.08.1953, Page 41

SPRENGJAN SEM KVEIKTI 1 HITLER
39
Þeir voru stöðvaðir bæði við
innstu og yztu öryggisgirðing-
una, því að viðvörun hafði ver-
ið send til allra varðstöðva. En
i bæði skiptin tókst von Stauff-
enberg að sleppa með því að
segja, að hann væri með mikil-
væg skilaboð frá Foringjanum,
-og þyrfti að fljúga með þau til
Berlínar strax. Þeir komu á
Rangsdorf flugvöllinn klukkan
15.15, sannfærðir um og stolt-
ir af að hafa leyst af hendi
hlutverk sitt.
En það var fjarri því að svo
væri. 1 fyrsta lagi hafði Hitler
á undursamlegan hátt sloppið
lifandi, og í öðru lagi hafði
Fellgiebel hershöfðingi gersam-
lega brugðizt hlutverki sínu.
Hvort hann missti kjarkinn
þegar hann sá úr glugga sínum
hóp særðra manna með Hitler
í broddi fylkingar koma út úr
gestaskálanum, eða hvort hon-
um hafa, í æsingu, orðið á ein-
hver tæknileg rnistök, verður
■aldrei upplýst, því að hann var
tekinn af lífi skömmu seinna
fyrir drottinssvik; en hitt er
staðreynd, að engin símaboð
bárust frá Wolfschanze til
Bendlerstrasse í Berlín og að
samband aðalbækistöðvanna við
umheiminn var aldrei rofið.
Ef ráðstefnan hefði verið
haldin í neðanjarðarbyrginu
eins og venjulega, mundi eng-
inn viðstaddur hafa lifað af
sprenginguna; en samsærið
hefði þó vel getað heppnast,
þrátt fyrir það að Hitler komst
lífs af, ef tekizt hefði að koma
í veg fyrir að Hitler, Keitel,
Himmler og aðrir næðu sam-
bandi við Berlín. Mistök Fell-
giebels voru því jafnörlagarík
fyrir samsærið og undankoma
Hitlers.
Um sama leyti og flugvél
von Stauffenbergs lenti stóð
Foringinn, klæddur skósíðum
frakka þrátt fyrir sumarhit-
ann, á brautarpallinum í Gör-
litz til að taka á móti Musso-
lini. Hann var fölur og tauga-
óstyrkur, hægri handleggur í
fatla og hárið snöggklippt eft-
ir brunann. En hann heilsaði il
Duce hjartanlega og brosið
var ekki stirðara en venjulega.
Á þeim tíu árum, sem þessir
einræðisherrar höfðu þekkzt
höfðu þeir aldrei hitzt við jafn-
undarlegar kringumstæður og
þessar. Möndullinn, sem þeir
höfðu smíðað milli ríkja sinni,
var brostinn. Mussolini, sem
hafði verið tekinn höndum, en
bjargað aftur úr klóm óvin-
anna, var nú tæpast meira en
Gauleiter (héraðsstjóri) á
Langbarðalandi. Tekið andlit
hans og snoðaður kollurinn
báru lítinn svip hins glæsta höf-
uðs einræðisherrans á velmegt-
arárunum. Hitler var minna
breyttur, enda hafði hann alla
tíð skort ytri glæsimennsku; en
eitt hafði hann varðveitt, sem
Mussolini hafði ef til vill aldrei
átt — mátt til að drottna yfir
mönnum og atburðum, jafnvel
á stund ósigursins. Og nú hitt-