Úrval - 01.08.1953, Page 74

Prófessor í vírusrannsóknum vió Karolinsku
stofnunina í Stokkhólmi flutti í saenska
.útvarpið þetta athyglisverða erindi —
Um mœnuveikie
IJr „Hörde Ni“,
eftir Sven Grand, prófessor.
í UNDANFÖRNUM tíu ár-
um hafa sézt ótvíræð og
uggvænleg merki þess, að mænu-
veikin færist í aukana. Hún er
farin að stinga sér niður í hita-
beltislöndunum, þar sem hún var
áður óþekkt, og úr löndum
tempruðu beltanna berast iðu-
lega nýjar hámarkstölur sjúk-
linga. Árið 1947 fór fyrsti stór-
faraldurinn yfir meginland Ev-
rópu og England. 1 Noregi, þar
sem mænuveikin hefur lengi ver-
ið skæð, gekk árið 1951 yfir
versti faraldur í sögu landsins.
Síðastliðið ár var versta mænu-
veikisár í sögu Bandaríkjanna,
og Danir háðu sama ár harða
baráttu við mjög skæðan far-
aldur.
Faraldurinn í Danmörku var
sérlega slæmur, vegna þess hve
lamanir í öndunarfærum voru
tíðar. Af um 1000 lömunarsjúk-
Iingum í Kaupmannahöf n þurftu
um 300 að nota öndunartæki í
lengri eða skemmri tíma. Með
því að einbeita öllum kröftum,
tókst Dönum á aðdáunarverðan
hátt að sigrast á örðugleikun-
um. Hundruð stúdenta voru
kvaddir til að vinna við öndun-
artækin, hópur sérfræðinga vann
nótt og dag í vöktum mánuðum
saman, og um skeið unnu 450
hjúkrunarkonur samtímis á far-
sóttahúsinu í Kaupmannahöfn.
Frá Noregi og Svíþjóð barst
nokkur hjálp, bæði starfslið og
útbúnaður.
Danir voru með réttu hreykn-
ir af árangrinum. Fram að þessu
hafði dánartala sjúklinga með
lömun í öndunarf ærum verið um
80%. En með nákvæmri hjúkr-
un og nýjum aðferðum tókst
Dönum að lækka þessa tölu nið-
ur í 40%, og það sem meira var
um vert: margir þeirra, sem
þannig voru hrifsaðir úr greip-
um dauðans, urðu fljótlega al-
heilir.
Þess er ekki að vænta, að
nokkur lækningaraðferð geri
kraftaverk. Mænuveikin er duttl-
ungafullur sjúkdómur. Stundum
breiðist hann út um allt tauga-
kerfið og eyðileggur geysimikið
af taugafrumum. Þegar svo ber
undir, stöndum vér ráðþrota.