Úrval - 01.02.1959, Blaðsíða 27

KVIKMYNDAHÚSIN GETA ORÐIÐ MUSTERI LISTARINNAR ÚRVAL
té? Það er til bókstafstrú sem
gerir mennina að andlegum
krypplingum. Það er til póli-
tísk valdagræðgi sem gerir
menn að hrottum. Það er til
urmull forheimskandi kvik-
mynda. En það er hægt að finna
sönn verðmæti til að lifa fyrir
í trúarbrögðum, stjórnmálum
og listum.
Persónulega er ég þeirrar
skoðunar, að kvikmyndalistin
hafi enn skerf að leggja til
menningu vorri, skerf sem ef
til vill getur ráðið meira um
framtíð mannkynsins og sam-
búðarvandamál þess en ætla
mætti. Enda þótt kvikmyndirn-
ar geri oft ekki annað en láta
fólki í té aðgöngumiða að glæsi-
lífi sem er fjarri öllum veru-
leika, búa þær yfir möguleik-
um sem geta gert þær að áhrifa-
miklu tæki fyrir listamenn, sem
vilja skapa skilning, umburða-
lyndi og samkennd. Hinn mynd-
ræni þáttur menningarinnar
hefur endurfæðzt í kvikmynda-
listinni. Lifandi myndir í dós-
um er hægt að senda um allan
heim og allir geta skilið þær.
Enda eru kvikmyndir teknar í
næstum öllum löndum heims.
Kvikmyndirnar, sem í mynd-
rænu tilliti standa föstum fót-
um í veruleikanum hvar sem
er á jörðinni, eiga greiðari leið
en aðrar listgreinar að hjörtum
mannanna, hvaða þjóð eða
menningu sem þeir tilheyra.
Þeir sem sótt hafa alþjóðakvik-
myndahátíðir í Cannes, Karlo-
vyary, Berlín eða Brússel hafa
kynnzt því áþreifanlega hve
tvíbennt kvikmyndalistin er.
Þar getur að líta hin fáránleg-
ustu dæmi um stjörnudýrkun
og kaldrifjaða auðhyggju. En
þar má líka sjá þjóðsögu frá
Kóreu, raunsæja lýsingu á virk-
um degi í lífi japanskrar vænd-
iskonu, fréttamynd frá Kína,
sem sýnir okkur óendanleik
hins mikla þjóðlands 1 rúmi og
tíma, litríka, sigurglaða mynd
um baráttuna fyrir frelsi og
sjálfstæði í Ghana, kyrrlátt ljóð
í myndum af striti indverskr-
ar fjölskyldu fyrir hnefafylli
af hrísgrjónum. Lönd sem við
höfum aldrei séð, þjóðir sem
við höfum aðeins fordómafulla
yfirborðs þekkingu á, siðavenj-
ur sem eru víðsfjarri hugar-
heimi okkar verða lifandi veru-
leiki fyrir augum okkar.
Því miður búum við enn við
hina evrópsk-amerísku einangr-
un í kvikmyndalistinni, sem
hefur í för með sér að þessu
lík reynsla fellur aðeins í skaut
fáeinum kvikmyndagagnrýn-
endum. Það er eitt af mikilvæg-
ustu menningarhlutverkum nú-
tímans að koma einmitt nú á
víðtækum skiptum á kvikmynd-
um og dreifingu um allan heim.
Ef til vill getur sjónvarpið
einnig, með þeirri útsýn sem
því er léð yfir heiminn, stuðlað
að því að ryðja braut auknum
skilningi almennings þegar um
er að ræða kvikmyndalist sem
25