Heima er bezt - 01.11.2008, Blaðsíða 10

sér dagamun á skemmtilegan hátt, hélt skógarveislur í
skrúðgarðinum, drakk súkkulaði og las sögur. Einnig voru
haldnir „Vökustaurar“, matarveislur við upphaf jólaföstu,
og var uppistaðan hefðbundinn íslenskur matur.
I verslun sinni höndlaði Eiríkur með algengar matvörur og
hafði óvenjulega fjölbreytt vöruúrval, verslaði þar á meðal
með hreinlætisvörur, tóbak, öl og sælgæti, vefnaðarvöru,
leikföng, snyrtivörur, skot og veiðarfæri. Einnig seldi hann
saltfisk í umboðssölu frá nærsveitungum sínum.
Eiríkur varð ekki langlífur, var rétt um fimmtugt þegar hann
lést. I Mjóafirði er hans helst minnst fyrir múrsteinshúsið,
blómarækt sem hann stundaði af natni, glæsilega innréttuð
híbýli og metnaðarfulla sveitaverslun. Geta má þess að
trjágarðurinn á Hesteyri er sá elsti í Mjóafirði.
I bókinni Skoðað í skrínu Eiríks á Hesteyri, sem kom út
árið 1978, skrifaði Jón Kr. ísfeld, frændi Eiríks, stutt æviágrip
hans. Þar kemur fram að Eiríkur Isfeld hafí verið annálaður
dýraverndunarsinni og var umhyggja fýrir dýrunum honum
hugleiknari en flest annað, eins og þessi orð, sem hann skrifaði
til vamar rottunni og birtast í fyrrnefndri bók, sýna:
„Hafið aðeins rottugildur, sem drepa fljótlega. Kastið
ekki steini í dýrið hugsunarlaust, - hvort hann muni hitta
og dauðrota eða ekki. Hafíð óskemmt eitrið, sem þið fáið
í lyfjabúðinni, og sjáið um að það sé bráðdrepandi. Hafíð
meðaumkun með rottunni og deyðið hana svo vel og fljótt,
sem ykkur er unnt.“ (bls. 11)
Þessi orð úr dagbók Eiríks Isfeld em svo lík þeim orðum sem
Anna hefur látið falla í viðtölum vegna ævisagnaritunarinnar
að það er með ólíkindum. Ennfremur vom Eiríkur og Anna
sammála um að sauðQárbændur ættu sjálfír að aflífa fé sitt
á heimabæ sínum, í stað þess að senda það langan veg til
slátrunar. Þótti Eiríki það mikið framfaraskref þegar bændumir
í Mjóafírði hófu að skjóta fénað sinn sjálfír. í viðtölum
vegna ritunar bókarinnar hefur Önnu orðið tíðrætt um kosti
heimaslátranar og ókosti flutnings sauðljár til slátrunar fjarri
heimabyggð.
Söguhetja okkar virðist því sækja sína ástríðu i dýravernd
til þessa föðurbróður síns, sem hún kynntist þó aldrei, því
hann lést fímm árum áður en hún fæddist.
Forspil að ævi minni. Af Láru
og Guðmundi á Hesteyri
Áður hefur verið sagt frá uppruna föður Önnu. Verður nú
vikið að móður hennar, Kristínu Láru Ámadóttur, hér eftir
kölluð Lára, frá Einkofa á Eyrarbakka, fædd 23. desember
1895. Foreldrar Láru hétu Árni Höskuldsson og Margrét
Einarsdóttir.
í sveitablaðinu Þjálfa Þjálfasyni ritaði Vilhjálmur á Brekku
grein í tilefni af fímmtugsafmæli Lám. Kemur þar fram að
foreldrar hennar komu fýrst til Mjóaljarðar árið 1903 sunnan
af Eyrarbakka með soninn Guðmund Haraldsson fímm ára.
Þá var Lára átta ára og dvaldi hjá Oddi Ögmundssyni, bónda
á Árbæ í Ölfusi, og Sigríði konu hans. Ár leið áður en Lára
fór til samfunda við fjölskyldu sína í Mjóafírði. Þegar hún
Eitt af þvífáa sem eftir stendur á Hesteyri af skrúðgarði
Eiríks Isfelds. Mynd: Rcmnveig Þórhallsdóttir.
var níu ára gömul var hún skráð til heimilis hjá Ásmundi
Þorsteinssyni á Reykjum í Mjóafírði og næsta ár hjá séra
Þorsteini Halldórssyni í Þinghóli, á meðan foreldrar hennar
voru í Holti í Mjóafírði.
Árið 1907 stofnaði Qölskylda Láru sitt eigið heimili á
Sléttu í Mjóafirði og vom þar út árið. Að sögn Önnu minntist
móðir hennar alla ævi gleði ljölskyldunnar sem nú var öll
saman komin og loks orðin sjálfrar sín.
En gleðin entist ekki lengi. Sumarið 1908 flutti fjölskyldan
til Guðmundar Guðmundssonar í Viðvík, í landi Hesteyrar.
Varð það örlagaríkt fyrir hina tólf ára gömlu Láru. í desember
sama ár varð Árni faðir Láru talinn húsmaður á Höfðabrekku
í Mjóafírði og var þar næstu árin ásamt konu og syni á meðan
Lára var heimilisföst í Viðvík. Fyrir þrettán ára afmæli Láru
var hún því orðin ein í heimili á Hesteyri með ókunnugum
og fjölskylda hennar flutt á annan bæ.
Foreldrar Láru fluttu til Seyðisfjarðar árið 1910 með
Guðmundi syni sínum. Árni faðir Lára lést á Seyðisfírði
7. janúar 1915. Mæðginin Margrét og Guðmundur bjuggu
þar áfram en fluttu síðan bæði til Reykjavíkur, Guðmundur
árið 1921 og móðir hans ári síðar.
Guðmundur nam skipstjómarfræði og var bátsmaður og
stýrimaður á fiskiskipum. Hann giftist Katrínu Kristófersdóttur
frá Vindási í Landsveit og bjuggu þau í Reykjavík. Fór
ætíð vel á með Önnu og Guðmundi móðurbróður hennar.
490 Heima er bezt