Læknaneminn - 01.12.1962, Síða 38

38
LÆKNANEMINN
fyrr er getið, segir frá því, að á
því herrans ári 1505 hafi The
Corporation of Edinburgh Surge-
ons & Barbers aðeins fengið frá
hinu opinbera líkama eins afbrota-
manns (hver hafði auðvitað áður
verið sviptur lífi í nafni laga og
réttar) pr. ár til líkskurðar. Þetta
var auðvitað vísindalega séð alls-
endis ófullnægjandi og árið 1752
var reynt að bæta úr þessu á
Stóra-Bretlandi með því að skipa
svo fyrir, að allir morðingjar
skyldu eftir hengingu að lögum
teknir í þjónustu vísindanna. En
þetta reyndist bara pappírsbót.
Ættingjar ógæfumannanna höfðu
flesta skrokkana úr hendi vísind-
anna með þráa sínum, enda reyndu
þeir það, að hengingartæknin var
oft æði ófullkomin, afbrotamenn-
irnir því stundum með lífsmarki,
þegar þeir voru teknir niður og
mátti koma þeim fyllilega til
lífsins, ef vel var hjúkrað. Sú saga
mun komin frá Þýzkalandi, að
prófessorar og stúdentar, er sam-
an voru komnir í líkskurðarstofu
hafandi til vísindaiðkunar ný-
hengdan stórglæpamann, uppgötv-
uðu, að maðurinn var hreint ekki
dauður. Var nú skotið á ráð-
stefnu; áttu þeir nú að lífga
manninn og láta hann halda
áfram glæpamannsferli sínum —
eða ekki? Niðurstaðan varð ,,eða
ekki“ — og maðurinn þjónaði svo
vísindunum sem til hafði verið
ætlazt.
írskir læknastúdentar á þessum
gömlu og góðu dögum reyndu að
bæta úr material skortinum með
því að fara í kirkjugarðana. Að-
ferðir þeirra voru annars mjög fá-
fengilegar og með dæmalausum
viðvaningsbrag. Þeir læðupokuð-
ust um grafreitina, skjálfandi af
hræðslu við varðmenn, sem þar
kunnu að vera, grófu sig síðan
niður að þeim, sem eigi voru löngu
komnir undir græna torfu, klæddu
síðan hinn látna í borgaraleg föt
og gengu svo með hann um götur
og stræti sem væru þeir að hjálpa
heim einhverjum kollega sínum,
er fengið hefði sér fullmikið neð-
an í því. Þessi aðferð gafst mjög
illa. Varðmennirnir stóðu sína
pligt, svo að fyrir hvern einn
kropp,sem stúdentarnir náðu,fóru
tíu þeirra í steininn, svo vafalaust
hefur próblemið um læknaskort-
inn verið á næstu grösum þar sem
annarsstaðar.
Allmiklu meiri intelligéns lýsti
sér í þeirri aðferð stúdentanna að
fara með eina flösku af viský til
hinna hrjáðu varðmanna hinna
dauðu. Voru stúdentarnir þá held-
ur ekki að gefa viskýið óblandað
heldur létu í það opíumlögg, fóru
svo sínu fram um öflun materials
í þágu vísindanna meðan varð-
inennirnir sváfu svefni hins rang-
láta væntanlega. Þessa aðferð
notuðu írskir stúdentar m.a. árið
1760, er þeir unnu einstakt starf
í þágu vísindanna eigandi þó í
höggi við skammsýni samtíðar-
innar í gervi vopnaðra varð-
manna. Þeir björguðu þá írska
risanum Cornelius McGraith frá
því að glatast undir grænni torfu.
Þökk sé þeirra framtakssemi
trónar nú beinagrind hans á ana-
tómísku safni í Dýflinni.
—o—
En auðvitað reyndust lækna-
stúdentar á Stóra-Bretlandi alls-
endis vanmegnugir að sjá læri-
feðrum sínum fyrir materiali til
líkskurðar, skorti til þess alla
hugmyndaauðgi og úrræði sem
vænta mátti. Fyrir því reis brátt
upp stétt manna, sem Englending-
urinn nefnir body-snatchers. Þessi
stétt hafði alla aðstöðu til þess