Læknaneminn - 01.11.1969, Qupperneq 15

LÆKNANEMINN
15
ið úr dýraríkinu, þ. e. kjöt, fisk-
ur, mjólkurafurðir og mjólk. Sög-
urnar bera það með sér, að land-
nemarnir hafa yfirleitt gert ráð
fyrir að stunda hér jöfnum hönd-
um akuryrkju og búfjárrækt og
af ýmsum fornum heimildum má
sjá, að talsverð kornrækt hefur
verið hér framan af öldum, en á
14. og 15. öld tekur henni mjög
að hraka, því hagkvæmara þótti
að kaupa það af Englendinum og
Hansakaupmönnum, og selja þeim
fisk á móti. Ennfremur mun veðr-
áttan þá hafa verið tekin að spill-
ast. Mér þykir sennilegt, að á þjóð-
veldisöld hafi kornmatarneyzlan
verið um 40 kg á mann. Það er því
vafalítið, að saman fer hámark
tíðni garða og lágmark í neyzlu
kornmatar, sem jafngildir há-
marki í neyzlu fæðu úr dýrarík-
inu.
En þó að fæðumagn úr dýra-
ríkinu og tíðni garða fylgist að,
þá er ekki sagt, að hið aukna
tyggingarstarf sé megin ytri or-
sökin til garða-myndunar. Við
athugun á görðunum hef ég ekki
getað sannfærzt um, að lögun og
staðsetning þeirra væri ákjósan-
leg til að styrkja kjálka eða góm
fyrir átaki gegnum tennurnar. Ef
miðað er við sama lokunarstig
haussauma, er tannslit yfirleitt
meira á körlum en konum. Bend-
ir það til þess, að karlar vinni
meira tyggingarstarf en konur,
en tíðni garða er samt minni hjá
þeim en konum. Ennfremur hef ég
borið saman staðsetningu kjálka-
garða og tannslit í sömu kjálkum
og er oftast talsvert samræmi þar
á milli, en allt of oft kemur þó
fyrir áberandi ósamræmi, stór
garður undan nær óslitnum tönn-
um, en lítill eða enginn undan
þeim tönnum, sem mikið eru
slitnar. Oft er garður undan tönn,
sem ígerð hefur verið kringum.