Læknaneminn - 01.11.1969, Qupperneq 60

52
LÆKN ANEMINN
magamyndavél er minna notuð, og
sumsstaðar var hlaupið yfir það
stig og tekið strax upp tref jaglers-
áhald með myndavél.
Þróun þessara tækja mun ekki
stöðnuð, því nýtt tæki er nú á
markaðnum og þykir gefa góða
raun. Þetta er svipað því, sem lýst
er að ofan, en bætt við mjóu slíðri
fyrir gorm-töng, sem gerir notanda
kleift að klípa vefjasýnishorn úr
grunsamlegri slímhúð. Með sama
áhaldi hefur verið notuð sú aðferð
við frumuskoðun, að sprauta vökva
af miklum krafti á grunsamlegan
stað til þess að fá betri flögnun
á frumum til rannsóknar.
Rétt er að nefna eitt tækið
ennþá: tref jaglersáhald til spegl-
unar á vélinda. Vélindisspeglun er
mikilvæg rannsóknaraðferð, sem
ekki er gerð nema í brýnustu
nauðsyn vegna þess, hve óþægileg
hún er fyrir sjúklinginn. Með þessu
nýja tæki verður rannsóknin óþæg-
indalítil og hættuminni, og því
mögulegt að nota hana mun oftar.
Hér á Islandi var byrjað að nota
Gastrocamera í október 1966.
Fyrstu tækin voru gefin af
Kiwanis-klúbbunum í Reykjavík,
en síðan hafa fleiri tæki bætzt við,
GTF-A kom 1967, og hafa þessi
tæki verið notuð allmikið á spítöl-
um og utan, og skoðaðir nokkuð á
annað þúsund sjúklingar.
Því miður liggja ekki fyrir nið-
urstöður skoðana hérlendis, en
uppgjör á þeim er í undirbúningi
og kemur vonandi fram áður en
langt um líður. Það, sem sagt
verður hér á eftir um notagildi
magaspeglunar og Ijósmjmdunar,
byggir því á niðurstöðum annarra
ásamt reynslu okkar.
Ástæður til magaspeglunar.
Ástæða til magaspeglunar og/
eða ljósmyndunar er fyrst og
fremst fyrir hendi, þegar niður-
staða röntgenskoðunar er óákveð-
in. Rannsóknin kemur ekki í stað
röntgenskoðunar, og er notuð sem
viðaukarannsókn. Sagt hefur ver-
ið, að notagildi magaspeglunar á
hverjum spítala sé í öfugu hlut-
falli við hæfni röntgendeildarinnar
á sama stað. Með jafnmiklum rétti
mætti segja, að þörf fyrir maga-
speglun aukist, ef röntgenlæknir-
inn og aðrir hafa grunsemdir um
magakrabba ofarlega í huga. Tíðni
magakrabbans gerir það hugarfar
eðlilegt og nauðsynlegt hér á landi,
og þessvegna er meiri ástæða til
að notfæra sér þessa tækni hér en
víða í nágrannalöndunum.
Hér á eftir eru taldar upp nokkr-
ar ástæður til magaspeglunar og
ljósmyndunar:
a) Röntgenskoðun jákvæð.
1) Til staðfestingar eða útilok-
unar á grun, sem röntgen-
skoðun gefur, t.d. um sepa,
vafasaman ,,defect“ eða
slímhúðaróreglu, sem gæti
gefið krabbamein til kynna.
2) Til ákvörðunar á útbreiðslu
krabbameins.
3) Til mats á magasári, hvort
það sé illkynja eða góð-
kynja.
4) Til að fá ljósmynd til
geymslu og síðari nota, við
samanburð, kennslu o.s.frv.
b) Röntgenskoðun neikvæð.
Allstór hópur sjúklinga hefur
verulegar kvartanir frá maga
án þess, að nokkuð sjáist at-
hugavert við röntgenskoðun.
Flestir þessara sjúklinga hafa
starfræna truflun, en þó má
hjá sumum þeirra finna vef-
rænan sjúkdóm við ljósmynd-
un. Við skoðun með maga-