Úrval - 01.12.1966, Síða 43

SÍÐUSTU MAORIARNIR
41
Bretanna, svo að þeir gætu haldið
áfram að berjast.
Tapu þýðir Taboo (Bann).
Hátíðarhöldunum var lokið um
sólarlagsbil. Ég fór með Rangi og
fleiri Maorium til fundarhúss
þeirra í Witangi, og þar sátum við
lengi og mösuðum og hlógum. Ná-
lægt húsinu stóð einkennilegt tré,
allt undið og skakkt. Og umhverfis
það var lág vírgirðing. Tréð tók á
sig hinar undarlegustu myndir í
rökkrinu, sem var að síga yfir. Ég
spurði um ástæðuna fyrir girðing-
unni umhverfis tréð. Og mér til
mikillar undrunar, þögnuðu allir
skyndilega og urðu þungbúnir á
svip. Ég sneri mér að Maorianum,
sem næstur mér sat, og spurði aft-
ur um ástæðuna.
„Við vitum það ekki“ svaraði
hann, og það gætti óstyrks í rödd
hans.
Þögnin hélzt og varð stöðugt
meira þvingandi. Að lokum sagði
einn Maorianna lágt: „Við vitum
vel um ástæðuna. En þetta er bara
eitt af þeim málum, sem við tölum
ekki um, jafnvel ekki innbyrðis
okkar í milli.“ Og rétt á eftir tóku
þeir að tínast burt.
„Þú hefur nú rekizt á furðulegt
skapgerðarsérkenni Maorianna",
sagði Rangi. „Það skiptir engu
máli, hversu menntaður og reynd-
ur Maori verður. Hann heldur
samt áfram að vera hjátrúarfyllsta
mannveran í öllum heiminum.
Þessir menn vildu ekki tala um
þetta, því að tréð er tapu. Það er
Maoriorð og þýðir taboo (bann).“
Hann virti fyrir sér hinar ein-
kennilegu greinar trésins, sem
sveifluðust til í golunni. „Þetta er
tré sorgarinnar það býr yfir illum
fyrirboðum. Það er bústaður hins
illa. Ég held, að fögur, ung Maori-
kona hafi verið myrt undir tré
þessu. Einstaka sinnum kemur það
fyrir, að einhver brýtur af því við-
artág eða slítur af því lauf, og þá
verður sá hinn sami fyrir slysi og
verður örkumla maður eða deyr
eða er sendur á geðveikrahæli.
Það var mjög slæmt, sem kom
fyrir, þegar Englandsdrotning kom
hér í síðustu heimsókn sína. Fólk
kom alls staðar að til þess að sjá
hana. Á meðal þeirra var hópur
Maoria, sem kom hingað akandi
í langferðabíl. Þeir voru 17 saman
í hóp. Einn af ungu Maoriunum i
hópnum, sem hló að þessum gamal-
dags hugmyndum um „tapu“ sleit
viljandi tvö eða þrjú blöð af trénu.
Og á heimieiðinni valt langferða-
bíllinn og allir farþegarnir létu
lífið, 17 að tölu.“
Nokkrir Maoriar er höfðu dansað
sem stríðsmenn í skrautsýningunni,
komu nú til okkar. Þeir voru
klæddir skrautlegum búningi,
svörtum og gylltum að lit. „Það má
segja, að ,tapu“ sé sá grundvöllur,
sem allt líf Maorianna byggist á“,
sagði hraustlegur stríðsmaður, er
venpulega starfaði sem gjaldkeri í
banka í Wellington. „Það er góð að-
ferð til þess að fá fólk til þess að
virða friðunarákvæði. Sé orðið lítið
um einhverja sérstaka dýrategund,
þá lýsir „tohunga", vitri maðurinn,
því bara yfir, að dýr þetta sé
„tapu“, og þá getur enginn veitt
það. Þetta er líka prýðileg heilsu-