Morgunblaðið - 02.07.2005, Side 48

48 LAUGARDAGUR 2; JTJLÍ 2005
MORGUNBLADIÐ
MENNING
Myndlist | Helgi Þorgils í Skálholti
Morgunblaðið/Einar Falur
Helgi Þorgils Friðjónsson er einn af staðarlistamönnum Skálholts í ár.
Myndir í takt við
tilfinningu staðarins
OPNUÐ verður í Skálholti í dag
sýning á ellefu olíuverkum Helga
Þorgils Friðjónssonar listmálara.
Helgi er einn af staðarlistamönnum
þar í ár og mun sýningin standa
fram í byrjun október.
Bernharður Guðmundsson,
staðarhaldari í Skálholti, segir list-
sýningar setja mikinn svip á stað-
inn. Ar hvert eru staðarlistamenn
valdir af forverum sínum og lista-
lífið því ætíð blómlegt og fjölbreytt.
„Myndirnar hans Helga eru bæði í
matsal Skálholtsskóla og á gangi
hjá setustofu þannig að fólki gefst
góður tími til að skoða myndirnar
um leið og það fær sér veitingar hjá
okkur,“ segir Bernharður. Hann
bætir því við að fólk sé velkomið í
Skálholt alla daga, dag og kvöld.
Myndir Helga skiptast í tvo hópa;
sex myndir af drengjum með
ávexti, fjórar skýjamyndir og ein
mynd af móður og barni. „Eg valdi
myndirnar í samræmi við óhefð-
bundið sýningarrými og kirkjustað-
inn sjálfan," segir Helgi.
Fyrsta skýjamynd hans var sýnd
á þúsund ára afmæli kristninnar við
Oxarárfoss á Þingvöllum. Þar hékk
hún á Lögbergi og átti bæði að
tákna opna leið upp til himna og
leið inn í bergið, tengingu við trú
og náttúru. „Drengirnir á mynd-
unum eru með vængi og því eðlilegt
að fólk líti á þá sem engla. Þeir eru
melankólískir á svip, stara útí loftið
og við hlið þeirra er ávöxtur," lýsir
Helgi. Hann segir hugmyndina í
upphafi hafa verið að mála það sem
í augum flestra er sakleysislegt en
einnig hafði hann mynd eftir Rafael
í huga en þar standa börn á skýi og
horfa hissa á fólk ráfa um niðrá
jörðina.
„Fólk sér sjaldan sjálft sig í
myndum sem þessum heldur hugs-
ar frekar til mannkynssögunnar og
þess háttar hluta,“ segir Helgi að
Iokum.
Flugeldasýning tileinkuð
Los Angeles í Kling og Bang
HEKLA Dögg Jónsdóttir og Megan
Whitmarsh opna í dag sýninguna IS-
ANGELES í Kling og Bang galleríi,
Laugavegi 23 kl. 17.
Megan Whitmarsh er starfandi
myndlistarmaður í Los Angeles, en
Hekla Dögg starfaði og bjó þar til
margra ára. Verk Megan eru strigar
Sumartónleikar í Skálholtskirkju
31. starfsár
Laugardagur 2. júlí:
Kl. 14:00 Erindi í Skálholtsskóla:
Árni Heimir Ingólfsson fjallar um
efnisskrá Carminu
Kl. 14:55 Tónlistarsmiðja unga fólksins í
Skálholtsskóla
Kl. 15:00 Kammerkórinn Carmina:
Eins og lilja meðal þyrna
Ljóðaljóðin i tónlist endurreisnarinnar
Kl. 17:00 Blokkflautukvintettinn Fontanella
frá Englandi: The Fruit of Love
Verk e. W. Byrd, J. Dowland o.fl.
Sunnudagur 3. júli:
Kl. 15:00 Fontanella
Endurtekin dagskrá frá laugardegi
Kl. 17:00 Guðsþjónusta: Dýrfæðingin
Drottins vors I úts. Huga Guðmundssonar
frumflutt, einnig tónlist af tónleikum
helgarinnar
www.sumartonleikar.is
með ísaumuðum smásenum og upp-
stillingum sem sýna snjómenn, álfa,
stúlkur, kristalla, ísjaka, kletta
o.s.frv. Þau eru unnin sérstaklega
íýrir þessa sýningu.
Eitt af verkum Heklu Daggar á
sýningunni bjó hún sérstaklega til
fyrir Los Angeles en þar má að henn-
ar sögn ekki skjóta upp flugeldum.
Verkið er búið til úr köldum tölvu-
skreytingaljósum og hún er einnig
með skjávara sem hún varpar upp.
„Þetta er eins og flugeldasýning, svo
er smáhljóð með,“ segir Hekla Dögg
um veridð. Þó að verk þeirra Megan
séu gjörólík segir Hekla að viss teng-
ing sé á milli þeirra. „Við höfum báð-
ar alist upp í tölvuheimi. Myndimar
hennar Megan líta svolítið út eins og
gamlir tölvuleikir en ég er með ljósin
sem notuð em til að skreyta tölvur í
dag,“ segir Hekla.
Sýningin er til 24. júlí og er opin
fimmtudaga - sunnudaga frá kl. 14-
18.
Carmina flytur Skálholts
gestum himneska tónlist
AF LISTUM
>1,
Vala Ósk Bergsveinsdóttir
Þegar ég renndi í hlaðið í
Skálholti í vikunni fann ég
vel fyrir þeirri einstöku
kyrrð sem yfir staðnum ríkir. Það
var skýjað og svolítill raki í lofti
en stórkostleg orka sem tók á móti
mér.
Innan úr kirkjunni hljómuðu
fagrir tónar frá endurreisnartíma-
bili tónlistarsögunnar sem fluttu
gesti og gangandi með sér aftur í
tímann. Þar var kammerkórinn
Carmina við æfingar en kórinn
mun hefja Sumartónleika í Skál-
holtskirkju þetta árið sem hefjast: í
dag.
Stjórnandi kórsins, Árni Heimir
Ingólfsson, settist niður með mér í
kirkjunni og sagði mér frá Carm-
inu og hvers vegna tónlist frá end-
urreisnartímabilinu er honum dýr-
mæt.
Carmina var stofnuð fyrir ári og
eru tónleikarnir í ár aðeins aðrir
tónleikar kórsins frá upphafi.
Hugmyndin að stofnun Carminu
kom frá Árna Heimi sem hafði
kynnst endurreisnartónlistinni vel
í Bandaríkjunum þar sem hann var
við doktorsnám. „Mig langaði til
að setja saman hóp sem starfaði
ekki endilega allan ársins hring en
myndi eingöngu sinna þessari teg-
und tónlistar," segir Árni Heimir.
„Kjarni hópsins kemur úr söng-
hópnum Grímu ásamt öðru fag-
fólki héðan og frá útlöndum. Með-
al annarra fengum við til liðs við
okkur tvo Englendinga auk ensks
raddþjálfara sem ég kynntist á
námskeiði í Englandi. Allir í kórn-
um voru mjög opnir fyrir þátttöku
og mér þykja mikil forréttindi að
fá að vinna með þessu fólki.“
• ••
Endurreisnartímabil tónlistar-
sögunnar spannar árin frá
1420 til loka sextándu aldar og
þau verk sem Carmina flytur í dag
eru öll samin við texta úr Ljóða-
ljóðum Biblíunnar. „Tónskáld end-
urreisnarinnar tóku miklu ást-
fóstri við þessa texta sem mætti
kalla ástarljóð Biblíunnar. Mörg-
um á þessum tíma þótti ljóðin
nyög djörf og var þá fundin upp sú
kristilega allegoríska afsökun að
þau fjölluðu um ástina á milli Mar-
íu meyjar og kirkjunnar," lýsir
Árni Heimir. „Breytingin sem
verður frá miðöldum fram á end-
urreisnartímann er sú að þá varð
tónlistin mun blíðari og er mjög
innileg."
Fjórtán manns eru í Carminu en
aðeins syngja allir saman í einu
lagi og segir Árni Heimir hug-
Sðnolelkur ellii Itinmas MKHAIi, fliailes SlRflilSí 8 Martin CBAffllA
1 * 1 1 1 * Annie
II 11 1 ★
í AnstnrbdS
Forsýning fim. 14/7 kl. 19 sæti laus Forsýning fös. 15/7 kl. 19 sæti laus midi.is
Frumsýning sun. 17/7 kl. 16 örfá sæti laus 551 4700 & 551 0?0(J
Snörurnar
og stórhljómsveit í kvöld
www.kringlukrain.is Borðapantanir í síma 568 08 78
Morgunblaðið/RAX
Kammerkórinn Carmina fyrir utan Skálholtskirkju þar sem hann heldur
tónleika í dag.
?Það er eitthvað sér-
stakt við endurreisnar-
tónlistina, hún er svo
upphafin og ég upplifi
mikla ró og sálarfrið við
hlustun.í
myndina á bakvið kórinn vera þá
að tveir syngi hverja rödd, aldrei
fleiri og aldrei færri. Þetta geri
þau því hver lína sé mjög sjálf-
stæð.
Að sögn Árna Heimis eru ekki
margir kórar á Islandi sem sinna
þessari tegund tónlistar og enginn
sem einbeitir sér eingöngu að
henni. Þá eru líka önnur vinnu-
brögð sem tíðkast í Carminu en
hjá öðrum kórum því þau byrjuðu
aðeins að æfa fyrir tónleikana síð-
astliðinn mánudag. „Þetta er
þrautþjálfað fólk sem hefur æft
með bestu kórum landsins. Þau
hafa haft nóturnar í nokkra mán-
uði og í rauninni æft eins og ein-
söngvarar,“ segir hann.
Efnisskrá frá endurreisnar-
tímabilinu getur að vissu leyti ver-
ið mjög einsleit þar sem aðeins er
um eitt tímabil að ræða og eitt
safn texta. Til að hafa einhverja
fjölbreytni í dagskránni valdi Árni
Heimir verk frá upphafi endur-
reisnarinnar og svo verk frá lok-
um tímabilsins. Á tónleikunum í
dag, sem bera nafnið Eins og lilja
meðal þyrna, munu hljóma verk
frá Englandi, Hollandi, Italíu og
Spáni, allt frá einradda Gregor-
söng til sjöradda mótettu sem fyll-
ir kirkjuna af ljúfum tónum.
Þá mun Carmina frumflytja út-
setningu unga tónskáldsins Huga
Guðmundssonar á íslensku verki
við ljóð Ólafs Jónssonar úr Dýra-
firði, frægs ljóðskálds síns tíma.
„Ólafur var samtímamaður þeirra
erlendu tónskálda sem við flytjum
verk eftir. Það er gaman að því að
á sama tíma og tónskáldið Palestr-
ina er að semja messu fyrir páfann
í Róm þá er íslenskt tónskáld norð-
ur í Dýrafirði að yrkja kvæði við
Sumarkvöld við
orgelið í
Þlallgnmskivkju
2. júlí kl. 12.00:
Alattias Wagcp, orgcl
3. júlí kl. 20.00:
Sænski spunasnillmgumn
Mattias Wagcr lcikuc vcrk
m.a. cftir Bach, Pai*t og
AAozart af fingrum fram
Morgunblaðið/RAX
Árni Heimir Ingólfsson, stjórnandi
Carminu, segir það mikil forrétt-
indi að fá að vinna með því fagfólki
sem í kórnum er.
tónlist,“ útskýrir Árni Heimir.
Hugi er eitt af staðartónskáldum
Sumartónleikanna í ár en þau eru
fimm, þar af íjögur af yngstu kyn-
slóð íslenskra tónskálda.
• ••
✓
Arni Heimir er ekki kórstjórn-
andi að mennt heldur tónlist-
arfræðingur. Hann hefur ekki gert
mikið af því að stjórna kórum en
kom þó að því starfi þegar hann
var við nám í Bandaríkjunum og
stjórnaði kór háskólanema þar.
Hann er þó á þeirri skoðun að
tónlistarfræðimenntun komi sér
vel við vinnu af þessu tagi. „I þess-
ari tónlist er unnið með allt aðra
þætti en í kórtónlist seinni tíma. Á
endurreisnartímanum voru
ákveðnar söngreglur við lýði og
ákveðin fræði í kringum þær.
Þessar reglur þarf að kunna og
fer mikill tími æfinga hjá okkur í
að ræða mismunandi aðferðir," út-
skýrir hann.
Það er augljóst að Árni Heimir
ann þessari tegund tónlistar mikið
og segir alla tónlist vera í uppá-
haldi á meðan hann er að flytja
hana. „En það er eitthvað sérstakt
við endurreisnartónlistina, hún er
svo upphafin og ég upplifi mikla
ró og sálarfrið við hlustun. Eg
held að ef ég mætti bara velja mér
eitthvert eitt tímabil tónlistarsög-
unnar til að eiga það sem eftir er
þá væri það endurreisnartímabil-
ið,“ segir Árni Heimir af mikilli
innlifun.
Að þessu sögðu var tímabært að
leyfa Carminu-kórnum að snúa sér
að frekari æfingum og halda aftur
í höfuðborgina.
Fyrir þá sem ætla í sveitabíltúr í
dag er vel hægt að mæla með tón-
leikum kammerkórsins Carminu.
Eg upplifði mikinn frið og ró þeg-
ar ég hlýddi á æfingu kórsins í
vikunni auk þess sem nátt-
úrukraftur Skálholts tæmir hug-
ann og veitir manni innblástur.
Það er mikilvægt í erli hversdags-
ins.
valaosk@mbl.is