Goðasteinn - 01.03.1967, Page 24

Mannstu nokkuð ejtir fyrstu áhrifunum af tónum og söng?
Já, og þau voru hreint ekkert skemmtileg. Það var í Hrepphóla-
kirkju. Ég hef líklega verið á þriðja árinu og sat í fangi Ólafíu
fóstru minnar. Um leið og ég heyrði í orgelinu, ætlaði ég alveg að
tryllast af hræðslu. Kom fyrir ekki, þó frú Katrín Briem, þá heima-
sæta í Birtingaholti, lánaði mér úrið sitt til að leika að, fóstra mín
varð að fara með mig út, svo messan gæti farið fram í friði. En
þetta breyttist brátt, angistin breyttist í aðdáun.
Viltu segja mér eitthvað frá söng og sönglífi í Gnúpverjahreppi í
œsku þinni?
Söngur var iðkaður á hverju heimili að meira eða minna leyti.
Við húslestrana heima í Hlíð var alltaf sungið, einn sálmur á und-
an lestrinum, annar á eftir. Á föstunni voru Passíusálmarnir sungn-
ir, annað þekktist ekki. Alveg var þá hætt að syngja gömlu lögin,
sem svo voru kölluð. Um 1880 var gerð herferð í Árnessýslu til að
útrýma þeim. Bjarni Pálsson í Götu á Stokkseyri bauðst til að
kenna nýju lögin, og var það vel þegið. Erlendur Loftsson á Ham-
arsheiði, Árni Eiríksson í Fossnesi og Þorsteinn Bjarnason í Há-
holti fóru ofan úr Gnúpverjahreppi til Bjarna, lærðu lögin hjá hon-
um og útbreiddu þau heima í sveitinni.
Mjög lítið var um það, að konur syngju í kirkjum í æsku
minni. Það fór þó að breytast um aldamótin. Nokkrar konur byrj-
uðu að taka þátt í söngnum í Stóra-Núpskirkju, þegar Margrét
Gísladóttir á Hæli varð organleikari þar. Ég man, að árið 1907
sátum við mamma þar í innsta sæti í framkirkju, norðanmegin, og
sungum sálmana. Mamma flutti sig svo inn í kórinn, að orgelinu,
þegar ég fór að spila í Stóra-Núpskirkju.
Viltu segja mér í fáum orðum feril þinn sem organleikari og
kennari?
Sumarið 1907 lærði ég rækilega söngkennslubók Jónasar Helga-
sonar. Um haustið gáfu foreldrar mínir mér orgelharmonium. í
nóvember byrjaði ég að læra að spila á orgel hjá frú Margréti á
Hæli. Hún spilaði ágætlega, hafði lært hjá Árna í Fossnesi og
Jónasi Helgasyni. Ég dvaldi á Hæli í sex vikur við námið. Eftir
áramótin gekk ég þangað frá Ásum mánuðina janúar og febrúar.
Katrín Briem heyrði mig spila í Hlíð og sagði, að ég gæti vel
2.1
Goðasteinn