Goðasteinn - 01.06.1974, Blaðsíða 17

LJr ullarhnakinu voru fléttaðar hnappheldur og brugðnar gjarð-
11 • Spunnið var í þær á halasnældu.
Þvaga
Allir þekkja melinn. Hann vex oft í fjörunni eða þar sem mikil
hreyfing er á sandi. Stundum fýkur sandurinn ofan af rótunum.
Mggja þær berar og vindlast í stórar buskur. Konur tóku þær til
handargagns, skildu að þær grófari og fínni og notuðu til þvotta
i búri og eldhúsi. Fínni ræturnar voru notaðar á strokkinn og
mjólkurfötur en þær grófu á potta og tunnur. Einu nafni nefndust
þíer þvögur og svo cftir sérnotum strokkþvaga, pottaþvaga o.s.frv.
Mcð rjómaþvögu var rjóminn síaður í strokkinn. Þannig lærði fólk
að bjarga sér.
Uti á teignum
Þegar sett cr upp reipi, cr byrjað á að draga hagldirnar á legu-
töglin. Þær eru festar mcð sem svarar þverhandar millibili, cr
hcitir sili. Böndin, sem hagldirnar eru bundnar með, heita haglda-
bönd. Legutöglin eru oft úr grófum kaðli en reiptöglin úr spunnu
°g fléttuðu hrosshári. Best er að binda hcy í þau. Reiptögl eru
fcst við legutögl. Legutögl eru sá hluti reipis, sem sátan er sætt
a- I hana fóru þrjú væn föng. Því heyi, sem rakað var utan af
sátu, var bætt ofan á hana, eins var um það, sem tekið var utan
af bagganum, nema hvað það var sett á næstu sátu. Nefndist
það söfn. Scinasta handtakið, þegar bundinn cr baggi, er að binda
bakreipið, en svo heita töglin, þegar búið cr að sctja á þau
teipahnútinn. Þegar baggi cr látinn upp, tckur maður annarri
hendi yfir bakreipið en hinni um silann og lyftir bagganum að
klakki.
Eftir hvcrn bagga var heyslæðingur. Nefndist það liey rök.
Börn voru látin ldóra rökin saman og stinga í poka. ,,Það er
dýrmætt hvcrt töðustráið,“ sagði fullorðna fólkið.
Einn hestburður af heyi er nefndur kapall, kenndur við dýrið,
sem byrðina bar, en kapall mun hafa vcrið algengt nafn á hross-
um fyrrmeir. Þckkt er kaplamjólk og talin mikill heilsudrykkur.
Margir kannast einnig við máltækið: Kapallinn geldur, þá keyris-
Goðasteinn
15