Goðasteinn - 01.06.1974, Page 28

jnn jónsson jrá Kársstöðum:
örnefni í Landbroti
Syngjandi
Austan við túnið á Kársstöðum er fremur lítið stöðuvatn, sem
ber nafn.ið Syngjandi. Þetta virð'st nokkuð torskilið heiti stöðu-
vatns, hafi þarna á annað borð verið stöðuvatn frá því byggð
hófst. Hafi þar hins vegar verið fossandi lækur, er nafnið auð-
skilið. Skal nú að því vikið nokkrum orðum, hvort líklegt sé,
að svo hafi verið.
Byggðin í Landbroti stcn^ur á Eldgjárhraunhiu mikla, sem rann
fyrir um það b.il 6000 árum. I þann tíð voru á þessum slóðum
sandar, líklega að verulegu leyti grónir á köflum hið neðra og
myndaðir af framburði Skaftár. Þegar hraunflóðið loks nam
staðar vestan við þann stað, sem Landbrotsvötn renna nú um,
hcfur hraunbrúnin vfirleitt naumast verið minna en 25-30 m há.
Þegar Skaftá aftur náði framrás eftir gosið og tók að bera í hraun-
ið sand og leir, hefur vafalaust fjöldi lækja fallið út úr hraun-
inu og myndað þar smáfossa.
Nokkrir slíkir lækir eru raunar enn til í Landbroti. Þætti mér
ckki ólíklegt, að einn slíkur hafi verið þar nærri, sem nú er
Syngjandþ 0g hafi svo verið langt fram eftir öldum og eftir að
byggð hófst á Kársstöðum. Mætti jafnvel benda á líklegan stað,
þar sem lækur hafi verið, en ekki skal um það fullyrt. Nafnið
Syngjandi um lækinn hcfur haldist og færst yfir á stöðuvatnið,
eftir að lindarsöngurinn var þagnaður.
Breyting lands le.iddi af því, að hluti af Skaftá tók að renna
26
Goðasteinn