Goðasteinn - 01.06.1974, Side 91

Þórður T ómasson:
Skyggnst um bekki í bygðasafni
XXV.
Klyfberar
Þessi þáttur fjallar um æskukunningja mína, klyfbera. Enn cr
mér glögg í minni sú tíð, er ég spretti reiðingum af örþreyttum
hrossum að kvöldi eftir langt dagsverk og lagði þá ásamt klyf-
bcrum í röð undir húsvegg, þar sem auðtekið var til þeirra að
morgni. Hvert hross átti sinn ákveðna klyfbera, sem milliferða-
drengurinn þekkti mæta vel. Til öryggis hafði ég þó krotað nafnið
hennar Stjörnu á einn klyfberann. Þetta rifjaðist upp fyrir mér
fyrir skömmu, er ég handlék gamlan klyfbera hér í Skógum með
hestsnafninu Máni á annarri klyfberafjölinni.
Byggðasafnið í Skógum býr svo vel að klyfberum, að fyrir
löngu ætlaði ég að hætta að auka þar nokkru við. Enn á ég þó
erfitt með að hafna klyfbera, sem ég veit, að annars líður undir
iok, ekki sízt ef hann ber eitthvað forvitnilegt með sér í formi
eða merkingu. Ekki alls fyrir löngu kom ég að hrúgu af gömlum
klyfberum, sem voru að drafna niður undir rofi í hrundu húsi.
Mér rann til rifja eymd og umkomuleysi þessara gömlu þjóna
bóndans. Af alúð höfðu þeir verið smíðaðir, með sóma höfðu
þeir unnið búi bóndans, og með alúð hafði bóndinn gengið frá
þeim í síðasta sinn, alreiddum til næstu nota, sem svo komu
aldrei, því feigar hendur höfðu um fjallað, og enginn fyllti skarð
gamla bóndans, enda klyfberaöld liðin til loka.
Klyfberar landsins hafa þúsundum saman verið að týna töl-
unni síðustu þrjá áratugi, og enginn sér eftir þeim nema einstöku
safnmenn og sérvitringar. Jú, vel á minnzt, fyrir skömmu sá ég
gamlan klyfbera uppi á vegg á nútíma heimili. Víst sómdi hann
sér þar vel, en þó var líkt og honum leiddist í þessu umhverfi,
sem var svo fjarlægt uppruna hans og tilgangi.
Goðasteinn
89