Mímir - 01.06.2023, Blaðsíða 22

20
sem hefur í för með sér að viðmið um það sem telst gott mál
eða mál staðall hlýtur að taka breytingum. Það felur einnig í
sér að tungumálið þjóni sam skipta hlutverki sínu og að rækta
margbreytileika þess.“
Í stefnunni er vakin athygli á hættunni sem felst í því að
málstaðallinn fjarlægist venjulegt mál: „Viðmið um viðeigandi
málsnið og rétt mál, sem kallað hefur verið íslenskur málstaðall,
hafa ekki breyst í samræmi við breytingar í íslensku samfélagi á
undanförnum áratugum. Standi mál staðallinn í stað leiðir það
til þess að bilið milli staðalsins og málnotkunar almennings
breikkar og það gæti hæglega leitt til þess að almenningur,
einkum unga fólkið, finni frekar sam sömun í öðrum málum en
íslensku.“ Jafnframt er bent á að „vegna þess að tungumálið
er í stöðugri þróun hlýtur málstaðallinn einnig að vera
það þrátt fyrir að hann sé í eðli sínu íhalds samari en
daglegt mál.“ Þarna kveður eiginlega við nýjan tón hjá
Íslenskri málnefnd.
Miðað við þetta hefði mátt vænta þess að stjórn
Íslenskrar málnefndar léti ekki hér við sitja, held-
ur yndi sér í að endurskoða málstaðalinn. En ekkert
bólar á því enn, þótt hálft annað ár sé liðið síðan
stjórn in samþykkti endurskoðaða málstefnu. Þess
vegna þarf ráðherra að taka frum kvæði og setja af
stað nefnd um endurskoðun málstaðalsins. En það er
ekki nóg – endurskoð að ur málstaðall krefst breytinga
á kenn ara menntun, kennsluefni, kennsluaðferðum og
prófum, sem og handbókum og uppflettiritum, á pappír og
neti. En hann krefst ekki síst breytinga á hugar fari – aukins
umburðarlyndis gagnvart tilbrigðum í máli og skilnings á að
þótt eitt sé rétt þarf annað ekki að vera rangt. Málstaðallinn
þarf svo að vera í stöðugri endurskoðun.
Viðbætur við íslenska málstefnu
Endurskoðuð íslensk málstefna fyrir 2021-2030 er ágæt
um margt og hægt að taka undir flest sem í henni stendur. En
í hana vantar efnisþætti sem nauðsynlegt hefði verið að taka
fyrir – ekki bara málstaðalinn. Sívaxandi fjöldi útlendinga í
samfélaginu og á íslenskum vinnumarkaði veldur því að brýn