Mímir - 01.06.2023, Síða 23

21Mímir 53 - Mímishöfuð
þörf er á að fjalla ítarlega um stöðu þeirra gagnvart ís lensku
málsam fé lagi. Sigurlaug Soffía Friðþjófsdóttir lögfræðingur
hefur gert úttekt á stefn unni í meistararitgerð og borið hana
saman við málstefnuna frá 2009 og telur að þótt stefnan sé
fram för frá fyrri stefnu hefði þurft að leggja mun meiri áherslu
á inngildingu innflytjenda í málsamfélagið. Nauðsynlegt er að
móta stefnu um kennslu íslensku sem annars máls sem hluta
af íslenskri málstefnu.
Einnig er mjög brýnt að staða og réttindi ensku í
málsamfélaginu verði tekin til umræðu. Hér býr nú fjöldi fólks
sem notar ensku sem aðalsamskiptamál sitt, auk ferðafólks
sem hingað kemur. Fyrirséð er að enskunotkun mun aukast á
fjölmörgum sviðum þjóðlífsins á næstu árum og mikilvægt
að sú aukning verði ekki skipulags- og eftirlitslaus, heldur
verði reynt að stýra henni í þann farveg sem skerðir hlut
íslensku minnst. Ekki er fjallað neitt um þetta í mál-
stefn unni, en þó verður að geta þess að samkvæmt
fundargerð stjórnar Íslenskrar málnefndar er áform-
að að halda málþing um sambýli íslensku og ensku nú
í byrjun maí. Mikilvægt er að það mál þing verði nýtt
til stefnu mótunar í þessum málum sem verði hluti af
íslenskri málstefnu.
En fleira vantar í stefnuna. Þrátt fyrir að tengsl
tungumáls og kyns hafi verið mjög til umræðu á
undanförnum árum er ekki vikið einu orði að því efni í
málstefnunni – hugtakið kynhlutlaust mál er þar hvergi
nefnt. Þetta er vissulega umdeilt, viðkvæmt og vandmeðfarið
mál – líklega það svið tungumálsins þar sem mest ólga og
heitastar tilfinningar eru um þessar mundir ef marka má
umræðu í fjölmiðlum og á samfélagsmiðlum. En þeim mun
meiri ástæða hefði verið til þess að taka það til umræðu. Ef til
vill hefur stjórn Ís lenskrar málnefndar litið svo á að Skýrsla
um kynhlutlaust mál sem hún lét vinna í fyrra og sam þykkti
á svipuðum tíma og málstefnuna dygði. En sú skýrsla hefur
verið gagnrýnd og þetta efni þarf að fara inn í málstefnuna
sjálfa.
Þessa umræðu hefði einnig þurft að taka upp á breiðari