Mímir - 01.06.2023, Blaðsíða 34

32
fram og eru fróðleiksfús að eðlisfari, þau vilja læra.
Hér er þó vert að nefna rannsókn Berglindar Hrannar
Einarsdóttur, sem birtist í meistararitgerð hennar.
Niðurstöður þeirrar rannsóknar benda til þess að viðhorf
unglinga (sem hafa íslensku að móðurmáli) til íslensku sé
almennt jákvætt, en þeir tengi þó móðurmál sitt einkum
við skyldur og pressu að ná árangri í skólanum. Hins vegar
tengi þeir ensku við eitthvað skemmtilegt — afþreyingarefni,
tölvuleiki og slíkt (2019, bls. 96). Þetta er skýrt merki um að
íslenskukennslan, eins og hún er sett upp í dag, höfði ekki
er greinilega ekki með hætti sem höfðar til allra nemenda.
Nemendur vilja skilja tilgang þess sem þeir læra. Sem dæmi
má nefna börn í fjórða og/eða fimmta bekk sem eru alla jafna
enn að ná tökum á lestri. Þegar þau fá skyndilega verkefni
sem snýst um að greina orðin í nafnorð, sagnorð og
lýsingarorð og þar að auki fallbeygja þau, hefur það
oft þær afleiðingar að börnin missa dampinn og
hætta að ná utan um viðfangsefnið. Mér finnst erfitt
að sjá hvernig það hefur jákvæð áhrif á framvindu
tungumálsins.
Tungumál eru þess eðlis að hægt er að nota þau
á mjög skapandi og áhugaverðan hátt. Til er fjöldinn
allur af listaverkum sem eru unnin úr tungumálinu
einu og sér, því listafólk af öllum mögulegum
listasviðum hefur áttað sig á sköpunarmætti þess. Hægt
væri að nota þennan eiginleika tungumálsins í kennslu
mun meira en nú er gert og aukið þar með áhuga nemenda.
Í Aðalnámskrá grunnskóla segir: „Mál og bókmenntir eru
menningararfur þjóðarinnar sem ber að rækta, virða, njóta
og þróa,“ (Mennta- og menningarmálaráðuneyti, 2013, bls.
97). Svo hægt sé að uppfylla þessi orð er mikilvægt að notaðar
séu kennsluaðferðir og kennsluefni sem leiða til aukinnar
virðingar og vilja á meðal nemenda til að rækta, njóta og þróa
þennan mikla menningararf. Margar kennsluaðferðir hafa
eflaust verið prófaðar í gegnum tíðina, en lengi hefur mest
áhersla verið lögð á málfræðikennslu, að því er virðist.
Færa má rök fyrir því að bíða megi með bróðurpart