Læknaneminn - 01.01.2017, Side 52

Ri
trý
nt
ef
ni
51
meðgöngualdur og skipt var yfir í lágflæði súrefnisgjöf við
rétt rúmlega 40 vikna meðgöngualdur. Á þessum tíma
sýndi röntgenmynd merki um langvinnan lungna sjúkdóm
nýbura (e. bronchopulmonary dysplasia, BPD) (mynd 4). Þá
var einnig hafin meðferð með ranitidín vegna gruns um
bakflæði. Drengurinn útskrifaðist heim við tæplega þriggja
vikna leiðréttan aldur og þurfti þá enn á súrefnismeðferð
að halda.
Hjarta og æðakerfi
Við sólarhrings aldur var hjartaómun endurtekin sem sýndi
betri samdrátt slegla og útfall hjarta og var í kjölfarið byrjað
að draga úr NO og dópamínmeðferð. Meðferð var hafin
með koffíni þegar drengurinn var tekinn úr öndunarvél til
þess að örva öndun hans en þrátt fyrir það tók hann þó
í legunni stöku köst þar sem hann hætti að anda (e. apnea of
prematurity) og það hægðist á hjartslætti hans. Endurtekin
hjartaómun við útskrift sýndi eðlilega hjartastarfsemi og
engin merki um lungnaháþrýsting og því ekki talin þörf á
frekara eftirliti hjartalæknis.
Blóðhagur
Drengurinn þurfti að fá blóðflögur við þriggja sólarhringa
aldur og í legunni fékk hann einnig rauðkornaþykkni í
þrígang vegna fyrirburablóðleysis (e. anemia of prematurity).
Samkvæmt venju var hafin meðferð með járni við eins
mánaðar aldur.
Sýking
Fljótlega eftir fæðingu var hafin sýklalyfjameðferð eins og
fyrr getur sem var hætt þegar drengurinn var sex sólarhringa
gamall. Þá höfðu blóðrannsóknir ekki sýnt merki um
sýkingu, engar bakteríur ræktast úr blóði og æðaleggir
í nafla verið fjarlægðir.
Næring
Í byrjun var drengurinn settur á 10% glúkósadreypi í æð en
til viðbótar fékk hann prótein­ og fitulausn í æð frá tæplega
sólarhrings aldri. Brjóstamjólkurgjöf með magaslöngu var
hafin í litlu magni við sólarhrings aldur og smám saman
aukin upp í fullt fæði sem náðist við fjögurra sólarhringa
aldur og var næringu í æð þá hætt. Hann var á fyrstu sólar­
hringum með væga hækkun á þéttni natríums í blóði
(e. hypernatremia) sem leiðrétt var með því að auka
vökvagjöf í æð.
Gula
Styrkur gallrauða (e. bilirubin) í blóði fór strax á fyrsta
sólarhring yfir meðferðarmörk og var þá hafin ljósameðferð
sem var hætt við sex sólarhringa aldur.
Miðtaugakerfi
Ómskoðanir af heila voru gerðar við eins og tveggja
sólarhringa aldur og sýndu þær eðlilegan heila og ekki
merki um blæðingu.
Augu
Augnskoðanir sýndu ekki merki um augnsjúkdóm
fyrirbura (e. retinopathy of prematurity). Drengurinn var um
tíma meðhöndlaður með klóramfeníkól augnsmyrsli vegna
augnsýkingar og svaraði hann þeirri meðferð vel.
Kviðslit í nára
Drengurinn greindist með kviðslit í nára stuttu eftir fæðingu
sem gert var við rétt fyrir útskrift og gekk sú aðgerð vel.
Fyrirferð á hálsi
Við fæðingu fannst fyrirferð hægra megin á hálsi. Við
ómskoðun var ekki grunur um illkynja vöxt og aðeins mælt
með eftirliti. Fyrirferðin fór hins vegar stækkandi og að ráði
barnaskurðlækna var ákveðið að fjarlægja hana fyrir útskrift.
Drengurinn fór því í aðgerð við einnar viku leiðréttan aldur
og vefjaskoðun sýndi vaxtarvilluæxli (e. hamartoma) sem
hafði verið fjarlægt að fullu.
Gangur eftir útskrift
Eftir tæplega 15 vikna veru á Vökudeildinni útskrifaðist
drengurinn við tæplega þriggja vikna leiðréttan aldur.
Lyf við útskrift voru sterapúst (flútikasónprópíonat),
bakflæðimeðferð (ranitidínhýdróklóríð), járnmixtúra og
C­vítamín. Hann var nærður með magaslöngu fyrst um
sinn en fljótlega fór hann að geta drukkið allt sjálfur. Hann
þurfti súrefnismeðferð til að byrja með en var laus við auka
súrefni frá sex vikna leiðréttum aldri.
Mynd 4. Myndin vinstra megin var tekin þegar drengurinn er þriggja daga gamall og myndin hægra megin við 40 vikna
meðgöngualdur. Þegar myndirnar eru bornar saman má sjá að á seinni myndinni eru komnar miklar langvinnar (e. chronic)
lungnabreytingar með óreglulegu netjumynstri þéttinga og yfirþani, sem samrýmist langvinnum lungnasjúkdómi nýbura.