Læknaneminn - 01.01.2017, Blaðsíða 57

Ri
trý
nt
ef
ni
5656
getað gefið vefjagreiningu. Sjúklingur lýsti dæmigerðum
einkennum magaopsstíflu, það er kvið verkjum og
uppþembu. Auk þess versnuðu undirliggjandi bakflæðis­
og astmaeinkenni sjúklings. Ástæðan fyrir því er að við
magaopsstífluna jókst þrýstingur í maga og jókst þar með
bakflæði magasýru upp í vélinda og munn. Magasýra og
fæða bárust svo til öndunarfæra með ásvelgingu og ollu
ertingu í hálsi, endurteknum berkjusýkingum og versnun
á undirliggjandi astmasjúkdómi hans.
Áður fyrr var mælt með því að æxli stærri en 3 cm væru
fjarlægð með hefðbundinni aðgerð frekar en gegnum
holsjá vegna aukinnar hættu á blæðingum og garnarofi12.
Með nýrri og bættri tækni hefur hins vegar aukist að stærri
æxli séu fjarlægð gegnum holsjá með góðum árangri13,14.
Að auki er frekar mælt með holsjáraðgerð ef æxli er
takmarkað við slímubeðinn en opinni aðgerð ef æxli liggur
í eða undir vöðvalagi15. Í ofangreindu tilviki var ákveðið að
fjarlægja æxlið í gegnum holsjá (e. endoscope). Kosturinn við
holsjáraðgerð er sá að inngripið er mun minna og batinn því
sneggri. Ofangreindur sjúklingur gat því útskrifast næsta
dag og var kominn aftur til vinnu innan fjögurra daga.
Ef holsjáraðgerð hefði ekki verið möguleg hefði Billroth
aðgerð verið framkvæmd. Þá er neðri hluti maga fjarlægður
og magasmágirnis samgötun mynduð. Ýmist er hægt
að tengja magastúfinn beint við skeifugörn (Billroth I
aðgerð) eða tengja maga við ásgörn og skilja eftir lausan
skeifugarnarstúf (Billroth II aðgerð). Nokkrum mögulegum
aðferðum hefur verið lýst til að fjarlægja góðkynja
fituvefsæxli gegnum holsjá15. Ofangreind aðgerð var
framkvæmd með slímubeðsflysjun gegnum holsjá, eins og
lýst var að ofan. Kostur þessarar aðferðar er sá að hægt er að
losa æxlið frá samliggjandi slímubeði með mikilli nákvæmni
og þannig takmarka hættuna á því að æxlisleifar sitji eftir
í slímubeðnum. Þessi aðferð hentar vel fyrir stærri æxli sem
eru takmörkuð við slímubeðinn og skaga inn í holrými15.
Hún er hins vegar tæknilega erfið og krefst mikillar reynslu
af magaspeglunum. Þetta er svo vitað sé stærsta æxli sem
fjarlægt hefur verið gegnum holsjá hérlendis.
Samantekt
55 ára karlmaður með sögu um vélindabakflæði,
vélindagapshaul af gerð B og astma leitaði til læknis vegna
versnandi brjóstsviða­ og astmaeinkenna. Versnunina
mátti rekja til stórs góðkynja fituvefs æxlis sem lokaði
portvarðaropi í maga. Þetta leiddi til aukins þrýst ings
í maga sem jók bakflæði magasýru upp í vélinda og munn
og þaðan til efri öndunarvegar. Góðkynja fituvefsæxli eru
sjaldgæf en mikil væg orsök magaopsstíflu sem ýmist er
hægt að greina á tölvu sneiðmynd eða með magaspeglun.
Í ofangreindu tilfelli var hægt að fjarlægja æxlið með
holsjár aðgerð og þar með létta á einkennum sjúklings með
minniháttar inngripi og snöggum bata.
Fengið var upplýst, skriflegt samþykki sjúklings og birting
tilkynnt Persónuvernd.
Þakkir
Jóhann Heiðar Jóhannsson fyrir hjálp við nýyrðasmíð.
Mynd 4. Vefjagreining sýndi einsleitan fituríkan vef og staðfesti að um góðkynja fituvefsæxli væri að ræða.