Læknaneminn - 01.01.2017, Side 160

Ra
nn
só
kn
ar
ve
rk
ef
ni
3
. á
rs
ne
m
a 2
01
6
15
9
magn og gerðir B frumna í þremur einstaklingum
rannsóknarinnar með mismunandi svipgerðir.
Niðurstöður: Niðurstöður benda til einstaklings­
bundinnar framleiðslu mótefna í rækt. Magn
um skipta B frumna IgA skorts einstaklinga var
1.61% og 0.83% af B frumum samanborið við
6.63% í heilbrigðu viðmiði. Engar IgA plasma­né
minnisfrumur sáust hjá IgA skorts gjafa sem myndaði
ekki IgA í rækt. Hjá IgA skorts gjafa sem framleiddi
IgA í rækt voru IgA plasmafrumur 0.11% af B
frumum og IgA minnisfrumur 1.81%. IgA seytun í
rækt var til staðar í 25% (3/12) IgA skorts einstaklinga
en þó með mismunandi framleiðslumynstri milli og
innan einstaklinga hvað varðar styrk og tímalengd
seytis. Örvanir með IL10, bæði 10 og 100 ng/mL,
höfðu ekki marktæk áhrif á IgA framleiðslu.
Ályktanir: Helstu niðurstöður rannsóknarinnar eru
að mótefnaframleiðsla IgA skorts gjafa er breytileg
milli einstaklinga, sem er í samræmi við þá staðreynd
að IgA skortur er fjölgena sjúkdómur og orsakir
hans breytilegar milli einstaklinga. Lægri fjöldi
umskipta B fruma í IgA skorts gjöfum er í samræmi
við fyrri niðurstöður rannsóknarhópsins. Fyrri
birtar rannsóknir sýna aukna mótefnaframleiðslu
með IL10 örvun ásamt öðrum frumuboðefnum en
niðurstaða þessarar rannsóknar sýnir ekki aukningu
þegar einungis er örvað með IL10. Sumir IgA skorts
einstaklingar höfðu langlífar IgA plasmafrumur in
vitro, þó að IgA mældist ekki í sermi, sem þyrfti að
greina betur. Einnig væri áhugavert að skoða frekar
frumugerðir IgA skorts einstaklinga, sérstaklega
m.t.t. fækkunar umskipta B frumum.
Miðla utangenaerfðir
kæliviðbragði í frumum?
Salvör Rafnsdóttir1, Li Zhang2, Hans Tómas
Björnsson 1,2,3
1Læknadeild, Háskóli Íslands, 2McKusick-
Nathans Institute of Genetic Medicine,
Johns Hopkins University, School of
Medicine, 3Department of Pediatrics, Johns
Hopkins University School of Medicine
Inngangur: Frumur hafa eiginleika sem gera þeim
kleift að aðlagast breyttu umhverfi sínu svo sem
hitstigi. Líklegt er að þar eigi utangenaerfðir hlutverki
að gegna. Með auknum skilningi á svörun frumna
við hitastigsbreytingum gætu læknar betur skilið hvað
liggur að baki þeim ávinningi sem virðist fylgja stýrðri
kælingu sem meðferð í læknisfræði. Hér rannsökum
við hvort utangenaerfðakerfi sem er þekkt að miðli
svörun við hitastigsáreiti hjá plöntum, H3K4me3
(Trithorax kerfi), geri slíkt hið sama hjá mönnum.
Að auki þá rannsökuðum við hvort munur sé á
milli tjáningar hjá krabbameinsfrumulínum m.t.t.
tveggja gena (CIRP og SP1). Þekkt er að tjáning
þessara tveggja gena eflist við kælingu. Í framhaldinu
bjuggum við til aðferð sem án valskekkju afhjúpar þá
þætti, hugsanlega fyrir tilstilli utangerðaerfða, gætu
átt þátt í aukinni tjáningu áðurnefndra gena við
kuldaáreiti.
Efniviður og aðferðir: Við notuðum vísa sem
mæla virkni tveggja utangenaerfðakerfa, H3K4me3
og H4Ac, til að rannsaka tilgátuna okkar um að
H3K4me3 sé rofinn sem frumur notast við til þess
að bregðast við köldu hitastigsáreiti. Einnig voru
útbúnir þrír hitastigssértækir vísar sem að segja til
um tjáningu tveggja gena (CIRP og SP1). Þessir vísar
gerðu okkur kleift að athuga mismunandi viðbrögð
krabbameinsfrumulína á skjótvirkan og áhrifaríkan
hátt. Einn af þessum vísum (SP1 Stuttur vísir) var
innleiddur í erfðamengi HEK293 frumulínunnnar
eftir útkomu niðurstaðna í fyrrgreindum
þætti rannsóknar. Þá frumulínu munum við
síðan nota til þess að finna þá þætti sem miðla
kuldasvarinu að SP1 í efnaferlinu með framsýnni
stökkbreytiskimunaraðferð.
Niðurstöður: Þótt báðir utangenaerfðavísar sýni
mjög væg viðbrögð við kuldaáreiti jókst Trithorax
vísirinn sýnilega meira. Okkur tókst einnig að búa til
vísi sem getur gagnast við rannsóknir á áhrifum kulda
á mannafrumur. Þá sýndum við fram á mismunandi
tjáningarmynstur hjá SP1 Stutta vísinum sem segir til
um tjáningu SP1 hjá mismunandi frumulínum þegar
þær voru útsettar fyrir mismunandi hitstigsáreitum.
Ályktanir: Trithorax svörun var væg sem bent gæti
til að áhrifa gegni einungis á fáum genum. Við
teljum að munurinn í svörun hitastigsvísa gæti
stafað af mismunandi vefjauppruna frumulínanna
eða vegna mismunandi genamengissamsetningar
frumulínanna. Þessa ályktun drögum við af því að
þær frumulínur sem sýndu marktæka breytingu milli
32°C og 37°C, hitastig sem notað er í stýrðri kælingu,
hafa báðar taugafrumueiginleika. Betri skilningur á
aðlögun frumna að hitastigsbreytingum gæti leitt til
betri innsýnar í hvernig kæling sem meðferð virkar.
Þetta er ferli sem er lítt skilgreint á sameindafræðilegu
stigi en þó mikið notuð í læknisfræði. Auk þess gæti
aukinn skilningur ferilsins leitt til þess möguleika að
hægt verði að þróa lyf sem framkalla jákvæð áhrif
kælingar án svæfingar og þannig einfaldað meðferð
sjúklinga.
Hefur notkun ceftriaxone breyst
á bráðamóttöku Barnaspítala
Hringsins?
Sigmar Atli Guðmundsson1, Ásgeir
Haraldsson1,2, Elías S. Eyþórsson1,2, Helga
Erlendsdóttir1,3, Ingileif Sigfúsdóttir2, Karl G.
Kristinsson1,3
1Háskóli Íslands, 2Barnaspítali Hringsins,
3Sýklafræðideild Landspítalans
Inngangur: Streptococcus pneumoniae (pneumó­
kokkar) eru algengar bakteríur í nefkoki barna sem geta
valdið alvarlegum sýkingum eins og blóðsýkingum,
heilahimnubólgum, lungnabólgum og bráðum
miðeyrnabólgum (e. acute otitis media, AOM).
Í lok níunda áratugs síðustu aldar og við upphaf þess
tíunda fór sýkingum af völdum sýklalyfjaónæmra
S. pneumoniae hratt fjölgandi á Íslandi. Um var að
ræða klónal útbreiðslu á fjölónæmum pneumókokki
af hjúpgerð 6B. Flest hefðbundin sýklalyf dugðu
ekki gegn hjúpgerð þessari og þurfti því að grípa
til breiðvirkari sýklalyfja, oftast ceftriaxone. Í kjöl­
farið jókst notkun þess mikið en það er notað
í frum meðferð við alvarlegum sýkingum og einnig
við AOM. Árið 2004 kom upp annar fjölónæmur
stofn, 19F, sem ceftriaxone var einnig notað gegn.
Bólusetningar með Synflorix, 10­gildu próteintengdu
pneumókokkabóluefni, hófust á Íslandi árið 2011.
Markmið: Markmið þessarar rannsóknar var að
rannsaka mögulega breytingu á notkun ceftriaxone
á bráðamóttöku Barnaspítala Hringsins eftir að
bólusetningarnar hófust hér á landi. Borin verða
saman tímabilin fyrir bólusetningu (2008­2010) og
tímabilið eftir (2011­2015).
Efniviður og aðferðir: Upplýsingum var deilt á tvö
gagnasöfn, annars vegar var leitað eftir hjúkrunar­
meðferðum með ceftriaxone, hins vegar var leitað
eftir öllum útskriftargreiningum ICD­10 H.65. og
H.66. en það eru kóðarnir fyrir AOM. Gagnasöfnin
voru snyrt til og sameinuð. Tölfræðiútreikningar
fóru fram í Excel og R og var notast við t próf og
aðhvarfsgreiningu hlutfalla með innifalinni poisson
greiningu.
Niðurstöður: Á fyrra tímabilinu (2008­2010) voru að
meðaltali 614 komur á ári með útskriftargreininguna
AOM. Á því seinna (2011­2015) voru þær að meðaltali
566.8. Á milli þessara tímabila var ómarktæk fækkun
um 47.2 komur á ári milli tímabilanna (95%ÖB
­45.9 140.3, p=0.1944). Þegar hlutfallsleg áhætta á að
fá ceftriaxone er reiknuð fást eftirfarandi niðurstöður:
RR 0.589 á að fá ceftriaxone 2011­2015 miðað við
2008­2010 (95%ÖB 0.56 ­ 0.66 p<0.001), þetta er
óháð útskriftargreiningu en búið er að leiðrétta fyrir
aldri við komu. Sé einungis reiknað úr hópi sjúklinga
með útskriftargreininguna AOM er RR 0.35 á að
fá ceftriaxone 2011­2015 miðað við 2008­2010
(95%ÖB 0.297 ­ 0.416 p<2.0x10­16) hér er einnig
búið að leiðrétta fyrir aldri við komu.
Ályktanir: Fækkun var á komum með útskriftar­
greininguna AOM, en hún var ekki marktæk. Mark­
tæk fækkun var á gjöf ceftriaxons í kjölfar Synflorix
bólusetningarinnar. Er þá ekki tekið tillit til þess, að
lyfið er notað gegn fleiri sýkingum en AOM. Því má
álykta að í kjölfar upptöku pneumókokkabóluefnisins
fækkaði marktækt notkun ceftríaxóns, sem bendir til
þess að sýkingum af völdum ónæmra pneumókokka
hafi fækkað.
Changes in protein expression
and activation in rat arteriovenous
fistula in vitro
Signý Malín Pálsdóttir1, Dr. Alan Dardik
MD/PHD2
1Faculty of Medicine, University of Iceland,
2Department of Surgery, Yale School of
Medicine
Introduction: Over 400,000 people were being
treated with hemodialysis because of end stage renal
disease in 2013. Of these 62.5% had arteriovenous
fistula as their vascular access. Arteriovenous fistula
are the preferred vascular access for hemodialysis as
they are associated with lower infection rates and
lower all­cause mortality than other methods of
establishing vascular access. The drawback to using
arteriovenous fistula is that they need to mature
before being used. This maturation involves vessel
wall thickening and vessel dilation. Studies today
show that up to 60% of arteriovenous fistula do not
mature enough to be used. Recent studies have shown
that several proteins, including Eph­B4, caveolin­1,
Akt­1 and eNOS can affect fistula maturation. The
aim of this study was to assess the changes in protein
expression and activation in a rat arteriovenous fistula
using a novel bioreactor flow chamber.
Methods and Materials: A bioreactor flow chamber
that can subject an arteriovenous fistula to arterial
levels of flow and shear stress was created. A rat fistula
made from the jugular vein and carotid artery was
placed in the bioreactor and connected to needles.
These needles lead to tubing that runs through a
peristaltic pump. A media of endothelial basal media
and xanthan gum was prepared so that the viscosity of
the media is similar to that of blood and used as intra­
and extraluminal fluid. Each sample was ran in the
bioreactor for an hour. As a control the other jugular
vein was also harvested and kept in static conditions
while the sample was in the bioreactor. One sample
was analyzed with an immunofluorescence assay to
assess the state of the endothelium. A western blot
assay was then performed where total amounts of
Eph­B4, caveolin­1, Akt­1 and eNOS were assessed.
Phosphorylated versions of caveolin­1, Akt­1 and
eNOS were also assessed. GAPDH was used as
loading control.
Results: The immunofluorescence assay showed that
the endothelium was not destroyed in the bioreactor.