Víðförli - 01.03.1947, Blaðsíða 22

20
VIÐFORLI
hlaut því að vera helgur staður. Svo komst það inii í vitund
mína, að sonarsonur Gissurar hvíta, eins mesta hvatamanns
þess, að kristni komst á landið, hafði gefið þennan stað til
ævinlegs biskupsseturs. Það varð ekki í efa dregið, að slíkur stað-
ur var heilagur, útvalinn og vígður til starfsemi fyrir guðsríkið á
íslandi.
Þessi tilfinning hélzt, en þroskaðist með aldri og vaxandi
skilningi. Jafnan var Skálholt fremst þeirra staða, sem helgir eru
á íslandi, Þingvellir einir jafnfætis.
Löngu sjðar haga atvikin því svo, að ég flyzt í nágrenni þessa
staðar, verð meðlimur Skálholts-safnaðar og fæ tækifæri til
þess að kynnast af eigin sjón og raun, hversu umhorfs var og
ástatt þar. Með lotningu nálgast ég staðinn í fyrsta sinn, geng
heim túnið, að kirkjugarðinum og um hann. Ilugurinn reikar
víða, margar sýnir ber fyrir augu, og' allt í kring er hvíslað: Stað-
urinn, sem þú stendur á, er heilagur. En mjög fannst mér fennt í
spor þeirra mikilmenna, sem hér höfðu gengið um. Rústir einar
eftir fornra stórbygginga, rústirnar raunar vart sýnilegar heldur.
Hús voru hér að vísu, stórt timburhús, bárujárnsklætt, og fleiri
byggingar með sama svip. Kirkja lítil og' lágkúruleg, Ijótur
grindahjallur, og kirkjugarðurinn klauftroðinn þúfnakargi.
Svona kom staðurinn mér fyrir sjónir þá. Og enn er ástand hans
svipað, nema hvað hrörnunin setur meir og meir merki sín á
það, sem hrörnað getur.
Nú er staður og kirkja orðin ríkiseign. Margir vonuðust eftir,
þegar svo skipaðist, að nú myndi skjótt brugðið við til þess að
rétta hlut Skálholts. Fundir og einstakir menn hafa borið fram
tilmæli og áskoranir um umbætur, en í Skálholti bólar ekki á
neinni nýsköpun. Jú, Alþingi ákvað með lögum væntanlegum
bændaskóla stað í Skálholti. Skulu nú kýr og kynbótanaut hefja
merki sunnlenzkrar menningar í stað biskupa og lærdóms-
manna áður? 1 tilefni af þessari alþingissamþykkt hefur eitthvert
umrót verið framkvæmt í hinu helga landi, fyrir einhverja sér-
staka Guðs hlífð í nokkurri fjarlægð þó frá sjálfum staðnum.
Hitt hefur furðulega lítið angrað þá háu þingmenn, að kirkjan