Víðförli - 01.03.1947, Blaðsíða 47

UM MESSUNA
45
geta þess til, að hér sé pápiskur hugsanaferill hjá biskupi, gerir
sá honum rangt til. Ilann átti nóga óvægni, karlmennsku og
völd til að varpa öllu því vægðarlaust fyrir borð, sem hann
vissi vera óhreinan lærdóm. Markmið hans, eins og annarra siða-
skiptamanna, var að hreinsa kenninguna og siðina af öllu því,
sem þeir töldu í ósamræmi við guðspjallega kenningu, cn þeir
héldu dauðahaldi í hinn kristna arf.
Marteinn Lúther lagði höfuðáherzlu á, að Guðs orð væri
boðað „hreint og ómengað“ og „sakramentin höfð réttilega um
hönd samkvæmt boði Drottins“. Það er því i samræmi við þessa
meginreglu, þegar Lúther ákvað að halda öllu því í messunni,
sem „hreint“ var. Nú er það svo, að hin rómverska messa er i
enn ríkara mæli saman sett úr Guðs orði en hin lútherska, eftir
að sálmasöngurinn varð svo ákaflega rúmfrekur í henni sem nú
er orðið. Þessvegna varð munurinn á innihaldi messunnar ó-
trúlega lítill. Nokkrar bænir i sambandi við altarissakramentið
voru felldar niður, sumir textar messunnar voru rímaðir, sem
ekki höfðu verið það áður, og ytri siðum mikið breytt, einkum
þegar álitið var, að þeir styddu hjátrú eða misskilning á hin-
um heilögu hlutum. Altarissakramentið var eftir sem áður höf-
uðatriði messunnar og lífsspursmál. Hins vegar var ágreining-
ur mikill um skilninginn á messunni (kenninguna), hversu skilja
bæri þá Guðs gjöf, sem þar veitist. En að það væri hin æðsta
andlega næring, var öldungis enginn ágreiningur um.
Þetta kemur og berlega fram í kenningum feðra vorra allt
fram til þessa og skal þar aðeins bent á hið alkunna vers Hall-
gríms Péturssonar, er hann segir:
Heyri eg um þig, minn herra, rætt
í hjálpræðisorði þínu,
allt sýnist mér þá búið og bætt
bölið í hjarta mínu.
í sakramentinu sé ég þig
svo senr í líking skærri
með náð mér nærri.