Helgarpósturinn - 15.05.1986, Qupperneq 14

——SKOPANAKQNNUN HELGARPQSTSINS——
Hvernig fara kosningarnar í Reykjavík, Kópavogi, Hafnarfiröi og
Akureyri? Athyglisveröar niöurstööur í nýrri skoöanakönnun Helgarpóstsins
FRAMSÓKN DAUÐ
í ÞÉTTBÝLINU
Allaballar sœkja í sig veðrid á Akureyri og Kópavogi Kratar styrkja stöðu sína í Kópavogi og Hafnarfirði
Klofningsframboð Einars Mathiesens nær ekki manni og Óháðir tapa báðum sínum
Sjálfstœðisflokkurinn œgisterkur í Reykjavík
Svo lítur út, ad Framsóknarflokkurinn muni þurrkast út í Reykjavik, Kópavogi og Hafn-
arfirbi í komandi sveitarstjórnakosningum. I skobanakönnun Helgarpóstsins, sem nábi
til þessara þriggja bœjarfélaga auk Akureyrar, tapar flokkurinn öllum sínum bœjarfull-
trúum á þessum þéttbýlisstöbum á subvesturhorninu. Samkvœmt könnuninni fœr Fram-
sóknarflokkurinn abeins tvo fulltrúa á Akureyri, tapar einum og er íprósentum talib orb-
inn minni en Alþýbubandalagib, sem virbist í stórsókn á Akureyri ásamt Alþýbuflokkn-
um.
Þá bœta A-flokkarnir stöbu stna verulega íKópavogi og Alþýbuflokkurinn íReykjavík
og Hafnarfirbi.
íReykjavík gnœfir Sjálfstœbisflokkurinn eins og risi yfir abra flokka og bœtir stöbu sína
frá síbustu kosningum og t Hafnarfirbi virbist flokkurinn styrkja stöbu sína þrátt fyrir
klofningsframbob Einars Mathiesens, sem samkvœmt könnun Helgarpóstsins fœr engan
mann kjörinn. Þá verbur listi Ohábra borgara í Hafnarfirbi fyrir áfalli og missir, sam-
kvœmt þessari könnun, bába fulltrúa sína.
Efvib lítum nánar á einstök bœjarfélög kemur í Ijós, ab samkvœmt niburstöbum skob-
anakönnunar okkar vantar Framsókn abeins eitt atkvœbi til vibbótar til ab koma manni
ab í Reykjavík, nœst kemur Kvennalisti ogsíban kemur Alþýbubandalag meb möguleika
á 3. manni.
1 Kópavogi er mjög mjótt á mununum á milli krata og allaballa og bítast þessir tveir
flokkar um 11. manninn. Þannig gœti hvor flokkur sem er fengib 4 fulltrúa og hinn þá
þrjá.
1 Hafnarfirbi tapar Framsókn manni og Óhábir tveimur. Þessir þrír fulltrúar rabast á
Alþýbuflokk, Kvennalista og Sjálfstœbisflokk.
A Akureyri er Sjálfstœbisflokkurinn nœstur því ab ná 5. manninum og þá tœkju þeir
þennan fulltrúa af vibbót Alþýbubandalagsins. Samkvœmt niburstöbunum fengi Sjálf-
stœbisflokkurinn 12. manninn, 13. sœtib félli Framsókn ískaut og 14. sœtib fœri til krata.
Hér birtast niburstöbur könnunarinnar fyrir þau fjögur bœjarfélög, sem könnub voru
ásamt ítarlegri greinargerb dr. Braga Jósepssonar, sem unnib hefur allar skobanakann-
anir Helgarpóstsins frá upphafi.
Á undanförnum árum hefur Helg-
arpósturinn látib gera skobana-
kannanir um ýmis málefni, sem of-
arlega hafa verib á baugi á Islandi.
Stjórnmálin og fylgi stjórnmála-
flokkanna hafa verib fastur libur í
þessum könnunum.
Ef litib er til baka abeins síbustu
fimm árin er áberandi ab skobana-
kannanir Helgarpóstsins hafa alltaf
verib fyrstar til ab greina allar meiri-
háttar sveiflur á fylgi stjórnmála-
flokkanna. Gott dœmi um þetta má
taka frá alþingiskosningunum
1983. Þá gerbust stórir vibburbir,
sem Helgarpósturinn spábi fyrir um
nœrri hálfu ári ábur.
í desember byrjun 1982 birti Helg-
arpósturinn niðurstöður skoðana-
könnunar þar sem „hugsanlegu
kvennaframboði" og „hugsanlegu
Vilmundarframboði" (þetta var áð-
ur en Bandalag jafnaðarmanna var
stofnað), var spáð miklu fylgi í
Reykjavík. Á forsíðu blaðsins þann
dag mátti lesa: „Ný framboð gætu
kollvarpað flokkakerfinu."
í HP-könnun tveim mánuðum síð-
ar (febr. ’83) mátti áfram greina
sömu þróun. Þá sagði blaðið á for-
síðu: „Sveifla frá miðju — Fylgi
Bandalags jafnaðarmanna staðfest
— Framsóknarflokkurinn tapar
miklu fylgi í Reykjavík og á Reykja-
nesi — Álþýðubandalagið sækir í sig
veðrið — Álþýðuflokkur enn á blá-
þræði — Sterk staða Sjálfstæðis-
flokks.”
Samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakönnunar Helgarpóstsins í apríl
1983, eða réttum hálfum mánuði
fyrir kosningarnar, áttu Aiþýðu-
flokkur, Alþýðubandalag og Fram-
sóknarflokkur að tapa einum manni
hver flokkur sem þeir og gerðu.
Sjálfstæðisflokkurinn átti skv. þess-
ari könnun að halda sínum 5 fulltrú-
um, Bandalag jafnaðarmanna að fá
tvo og Kvennalistinn einn mann.
Þegar niðurstöður þessarar könn-
unar voru bornar saman við febrú-
ar-könnunina, tveim mánuðum áð-
ur, var ljóst að fylgisaukning BJ
hafði stöðvast og síðustu tvær vik-
urnar var augljóst að Alþýðuflokk-
urinn og þó sérstaklega Sjálfstæðis-
flokkurinn voru komnir í mikinn
vígahug. Þessi þróun var að nokkru
leyti staðfest í skoðanakönnun sem
DV gerði réttri viku fyrir kosning-
arnar. Niðurstaðan varð þvi sú að
Sjálfstæðisflokkurinn bætti við sig
manni og Bandalag jafnaðarmanna
og Kvennalistinn fengu einn mann
hvor listi. í febrúar-könnuninni var
Alþýðuflokkurinn kominn niður í
6,6% atkvæða. í apríl-könnuninni
var hann svo aftur kominn upp í
9,6% og kosningunum hálfum mán-
uði síðar fékk hann 10,8% atkvæða.
I nútímasamfélagi eru skoðana-
kannanir almennt viðurkenndar.
Fólk vill fá að vita hvað er að gerast
í kring um það, ekki aðeins um
áþreifanlegar staðreyndir, heldur
vill fólk einnig fá að vita hvað „hin-
ir” eru að hugsa.
Niðurstöður einstakra skoðana-
kannana eru vissulega mikilvægar.
Það er hins vegar ekki fyrr en hægt
er að bera saman röð einstakra
skoðanakannana að hægt er að
draga ályktanir um almennar við-
horfsbreytingar. Þetta kemur sér-
staklega fram einmitt að því er varð-
ar afstöðu fólks til stjórnmálaflokka
og einstakra frambjóðenda.
Ef gerður er samanburður á nið-
urstöðum alþingiskosninga og sveit-
arstjórnakosninga má greina ákveð-
ið munstur. Þetta kemur sérstaklega
skýrt fram í Reykjavík, sem jafn-
framt því að vera sveitarfélag er
einnig afmarkað kjördæmi. Hins
vegar má benda á að „óákveðna
fylgið" er mun stærri þáttur nú en
áður var. Óákveðna fylgið er raun-
verulegt. Það er staðreynd sem ekki
þýðir að loka augunum fyrir. Með
því að bera saman niðurstöður
kosninga og skoðanakannana má
greina ákveðna fylgni milli þeirra
sem taka afstöðu og þeirra sem eru
óákveðnir. Þeir óákveðnu, þ.e.a.s.
þeir sem endanlega kjósa einhvern
flokk, jafnast niður á flokkana í hlut-
falli við fjölda þeirra sem táka af-
stöðu til þeirra hvers um sig. Þessi
meginregla er almennt notuð til
grundvallar við útreikninga á styrk-
leikahlutfalli stjórnmálaflokka. Að
vísu má benda á að tilteknar sveiflur
(mikil fylgisaukning eða mikið fylg-
istap), í skoðanakönnunum mælast
gjarnan stærri en efni standa til.
Hins vegar eru þær alltaf vísbend-
ing um hreyfingu á „óráðnum kjós-
endum".
Helgarpósturinn hefur nú, eins og
fyrir síðustu sveitarstjórnakosn-
ingar, látið gera skoðanakannanir í
Reykjavík og nokkrum stærstu
kaupstöðunum. Að þessu sinni voru
þær gerðar í Kópavogi, Hafnarfirði,
á Akureyri og í Reykjavík (10.—11.
maí) og þar áður í Hafnarfirði, á Ak-
ureyri, í Reykjavík, á Akranesi, ísa-
firði, Sauðárkróki, Höfn í Hornafirði
og Selfossi (12.—13 apríl). Greint var
frá niðurstöðum hinnar fyrri í HP
15. apríl sl. Hér á eftir verður vikið
nokkuð að þeirri síðari, sem gerð
var um helgina 10,—11. maí sl.
Akureyri:
í kosningunum 1982 fékk
Kvennaframboðið tvo fulltrúa
kjörna á Akureyri. í kosningunum
eftir tvær vikur býður Kvennafram-
boðið ekki fram. Kjörnir verða aftur
11 bæjarfulltrúar og þar af leiðir að
tvö auð sæti Kvennaframboðsins
auka möguleika hinna flokkanna á
að bæta við sig bæjarfulltrúum. Nið-
urstöður könnunarinnar um siðustu
helgi benda til þess að Alþýðu-
bandalagið og Alþýðuflokkurinn
stórauki fylgi sitt á Ákureyri. Sama
kom reyndar fram í könnuninni sem
gerð var fyrir mánuði. Einnig kem-
ur fram að Sjálfstæðisflokkurinn
stendur mjög vel og ætla má að
hann haldi tryggilega sínum 4 bæj-
arfulltrúum. Á hinn bóginn er aug-
ljóst að Framsókn stendur mjög
höllum fæti á Akureyri og gæti vel
farið svo að Alþýðubandalagið færi
upp fyrir Framsóknarflokkinn í at-
kvæðatölu. Þessar niðurstöður eru
að vísu mjög frábrugðnar þeim, sem
fram komu í skoðanakönnun sem
Dagur á Akureyri gerði um svipað
leyti og HP gerði fyrri könnunina.
Hafnarfjörður:
Alls eru 8 framboðslistar í Hafnar-
firði. Ef gerður er samanburður á
tveim ofangreindum skoðanakönn-
unum má draga nokkrar almennar
ályktanir. Alþýðuflokkurinn stend-
ur mjög vel í Hafnarfirði og er vel
hugsanlegt að hann bæti við sig
manni og fái þrjá bæjarfulltrúa.
Báðar kannanirnar benda til þess
að Framsóknarflokkurinn sé í al-
geru lágmarki og hafi að því er virð-
ist mjög litla möguleika á því að
halda þeim eina bæjarfulltrúa, sem
hann nú hefur.
Eftir að ljóst var um nýtt framboð
Hafnarfjörður:
Nýr fulltrúi krata
yröi Ingvar
Viktorsson
kennari.
Siguröur Bæöi Snorri Jónsson og Andrea
Þorvaröarson, 6. Þórðardóttir falla út.
maöur á D-lista,
er inni sam-
kvæmt könnun
HR
Einar Þ.
Mathiesen nær
ekki kjöri.
Kopavogur:
Hulda Rnnboga-
dóttir (3. sæti krata
er inni sem nýr
fulltrúi.
Skúli Sigur-
grímsson bæjar-
fulltrúi dettur út.
Guöni Stefánsson
er inni sem 4. full-
trúi D-lista.
Valþór Hlööversson
er inni sem 3. full-
trúi G-lista.
Akureyri:
Glsli Bragi
Hjartarson, 2.
maöur á lista krata,
er inni.
3. maöur á lista
Framsóknar fellur.
Ásgeir Arn-
grímsson skipar
þaö sæti nú.
Heimir Ingimarsson og Sigrún Svein-
björnsdóttir, í 2. og 3. sæti G-lista kæmu
inn sem hrein viöbót fyrir allaballa.
sjálfstæðismanna fóru línurnar mik-
ið að skýrast í Hafnarfirði. í apríl-
könnuninni nú um sl. helgi mátti
hins vegar greina nokkra hreyfingu
í Hafnarfirði enda úrtakið mun
stærra (249). Margt bendir til þess
að Kvennalistinn verði inni með
einn mann. Einnig verður ekki ann-
að séð en að Alþýðubandalagið sé í
allmikilli sókn. Óháðu framboðin
(Óháðir borgarar og Frjálst fram-
boð) mega hins vegar slá heldur bet-
ur í til þess að eiga von í bæjarfull-
trúa. Sá möguleiki kemur reyndar
vel til greina, enda er hlutfall ó-
ákveðinna hærra í Hafnarfirði en í
öðrum sveitarfélögum sem skoð-
anakannanir HP ná til. Að vísu hef-
ur hlutfall óákveðinna minnkað í
þessum tveim könnunum, var 51,6 í
apríl en er nú 34,5. Síðari könnunin
bendir til þess að Sjálfstæðisflokk-
urinn standi nokkuð fast fyrir í
Hafnarfirði og er jafnvel hugsanlegt
að flokkurinn bæti við sig manni.
Það er því ljóst að næstu tvær vikur
geta ráðið miklu um úrslitin í Hafn-
arfirði.
Kópavogur:
Framsóknarflokkurinn mun trú-
lega tapa sínum manni í Kópavogi ef
marka má niðurstöður þeirrar
könnunar sem gerð var um síðustu
helgi (úrtak: 122). Sjálfstæðisflokk-
urinn mun e.t.v. halda sínum fimm
bæjarfulltrúum. Þó er alveg hugs-
anlegt að annar hvor A-flokkanna
næli sér í einn bæjarfulltrúa til við-
bótar.
Reykjavík:
Staða Sjálfstæðisflokksins er mjög
sterk í Reykjavík. Yfirburðasigur
flokksins í höfuðborginni ætti því
varla að koma nokkrum á óvart. Tíu
borgarfulltrúar af fimmtán er ekki
út í bláinn. Hvort þeir verða 10, 9
eða jafnvel 11 mun ráðast af nýtingu
atkvæða (þ.e. hlutfall atkvæða sem
nýtist einstökum flokkum).
Ef gerður er samanburður á tveim
síðustu skoðanakönnunum má ætla
að Kvennalistinn fái einn mann
kjörinn. Margt bendir til að upp-
gangur þessa framboðs hafi stöðv-
ast um sinn. Hins vegar verður ekki
annað séð en að Alþýðubandalagið
sé í miklum vígaham. Og sama má
einnig segja um Alþýðuflokkinn,
sem hefur aukið verulega fylgi sitt í
Reykjavík síðasta mánuðinn, þ.e.
milli þeirra tveggja skoðanakann-
ana sem hér hefur verið rætt um.
í báðum skoðanakönnunum er
Flokkur mannsins í algeru lág-
marki. Ætla má að hann fái í mesta
lagi 1—2% atkvæða í Reykjavík og
svipað því á öðrum stöðum þar sem
hann býður fram.
Bragi Jósepsson