Morgunblaðið - 02.06.1999, Blaðsíða 1

121. TBL. 87. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 2. JÚNÍ 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Sendimenn ræða Kosovo-deiluna við ráðamenn í Belgrad í dag
Schröder segir að veru-
legur árangur hafí náðst
Varar þó við of mikilli bjartsýni
Bonn, Brussel, Belgrad. Reuters.
GERHARD Schröder, kanslari
Þýskalands, sagði í gærkvöldi eftir
fund með rússneskum og vestræn-
um samningamönnum í deilunni um
Kosovo að „verulegur árangur"
hefði náðst í friðarumleitunum
þeirra.
Schröder varaði þó við of mikilli
bjartsýni og bætti við að Viktor
Tsjemomyrdín, sendimaður rúss-
nesku stjómarinnar í Kosovo-mál-
inu, og Martti Ahtisaari Finnlands-
forseti, milligöngumaður Evrópu-
sambandsins, myndu ræða við
júgóslavneska ráðamenn í Belgrad 1
dag.
„Eftir viðræður okkar tel ég að
Ahtisaari forseti, Tsjemomyrdín og
Strobe Talbott [aðstoðaratanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna] séu að
nálgast pólitíska lausn á deilunni,“
sagði kanslarinn. „Það er engin
ástæða til að vera í sæluvímu en
veralegur árangur hefur náðst.“
„Eg tel ekki að neitt geti hindrað
ferð okkar,“ sagði Ahtisaari þegar
hann var spurður um helstu ásteyt-
ingarsteinana í friðaramleitunum
sendimannanna. Hann kvaðst ætla
að útskýra nákvæmlega iyrir ráða-
mönnum Júgóslavíu hvað þeir þyrftu
að gera til að loftárásum NATO yrði
hætt.
Talbott sagði aðeins að friðarsam-
komulag væri ekki enn í höfn. „Þess-
ir tveir herramenn eiga augljóslega
mjög erfitt verk fyrir . höndum,“
sagði hann um ferð Tsjernomyrdíns
og Ahtisaaris til Belgrad.
Tveimur skilyrðum NATO
hafnað
Þetta er fyrsta ferð Ahtisaaris til
Belgrad vegna Kosovo-málsins og
Schröder sagði að þetta væri í fyrsta
sinn sem menn gætu gert sér raun-
hæfar vonir um að samkomulag næð-
ist um frið í Kosovo frá því loftárásir
NATO hófust fyrir 70 dögum.
Yfirmaður serbnesku hersveitanna
í Kosovo, Nebojsa Pavkovic hers-
höfðingi, sagði að pólitísk lausn á
deilunni um héraðið væri í sjónmáli
en bætti við að stjómvöld í Júgó-
slavíu myndu ekki samþykkja friðar-
áætlun G-8-hópsins, samtaka sjö
helstu iðnríkja heims og Rússlands,
nema breytingar yrðu gerðar á
tveimur skilyrðum, sem NATO hefur
sett fyrir því að hætta loftárásunum.
„Við höfum samþykkt alla skilmála
G-8-hópsins - auðvitað með breyting-
um á þeim skilyrðum að her- og lög-
reglusveitimar verði fluttar frá
Kosovo og að alþjóðlegar öryggis-
sveitir verði í héraðinu,“ sagði hers-
höfðinginn. „Þetta era þau mál sem
deilt er um nú.“
Pavkovic bætti við að Serbar vildu
fá að halda jafn mörgum hermönnum
í Kosovo og vora þar áður en loft-
árásir NATO hófust 24. mars. Þeir
væra einnig andvígir þvf að öryggis-
sveitirnar yrðu skipaðar hermönnum
frá ríkjum, sem tækju þátt í árásum
NATO.
Árásimar hafa enn lítil áhrif í
Kosovo
Embættismenn NATO sögðu að
loftárásunum yrði haldið áfram af
fullum þunga meðan niðurstöðu frið-
arviðræðnanna í Belgrad væri beðið.
Þeir viðurkenndu að bandalaginu
hefði ekki tekist að knýja Serba til að
fækka her- og lögreglumönnum sín-
um í Kosovo eða hætta þjóðemis-
NELSON Mandela, fráfarandi for-
seti Suður-Afríku, hvatti í gær lands-
menn til að kjósa án blóðsúthellinga
þegar þeir ganga að kjörborði í dag í
annað sinn frá afnámi kynþáttaað-
skilnaðarins.
Mandela kvaðst vonast til þess að
kosningarnar færa friðsamlegar
fram en árið 1994. „Við viijum ekki
það fólk sem hugsar með blóði sínu
og reynir að beita aðra ofbeldi,“ sagði
forsetinn í lokaávarpi sínu fyrir kosn-
ingarnar á heimili sínu í Austur-
Höfðahéraði.
Eftirmaður Mandela, Thabo
Mbeki, sem á að taka við forsetaemb-
ættinu 16. júní, birti opið bréf til
hvítra Suður-Afríkumanna í gær.
„Þegar þið greiðið atkvæði getið þið
hreinsunum sínum í héraðinu. Um
40.000 her- og lögreglumenn væra
enn í héraðinu.
Embættismennimir sögðu þó að
her Júgóslavíu hefði orðið fyrir miklu
óhrædd kosið hvaða flokk sem þið
viljið, án þess að óttast að ákvörðun
ykkar stefni framtíð ykkar í hættu,“
skrifaði hann. „Ég hvet ykkur öll til
að hafna boðskap ótta og örvænting-
ar.“
Fær ANC tvo þriðju
þingsætanna?
Síðustu skoðanakannanir fyrir
kosningamar benda til þess að
Afríska þjóðarráðið (ANC) njóti
stuðnings 90% blökkumanna og fái
um 59-65% atkvæðanna í þingkosn-
ingunum. Mesta óvissan er um hvort
ANC fær tvo þriðju þingsætanna,
sem myndi gera flokknum kleift að
breyta stjómarskránni án stuðnings
annaiTa flokka, og hvort Lýðræðis-
tjóni í loftárásunum. Um 100 herflug-
vélum hefði verið grandað og allir níu
flugvellir hersins hefðu eyðilagst eða
skemmst. Alls hefðu 637 vígvélar
Júgóslavíuhers eyðilagst, þar af 120
skriðdrekar.
■ Samskipti Rússlands/31
flokkurinn tekur við af Nýja þjóðar-
flokknum sem stærsti stjórnarand-
stöðuflokkurinn. Flokkunum tveimur
var spáð álíka fylgi, eða um 8%, í
skoðanakönnunum.
100.000 her- og lögreglumenn
á kjörstöðunum
Stjórnin hefur sent um 100.000
her- og lögreglumenn á kjörstaði
víða um landið til að tryggja að kosn-
ingarnar fari friðsamlega fram. Rúm-
lega 2.000 manns biðu bana í átökum
stríðandi fylkinga árið fyrir kosning-
amar sögulegu árið 1994, en miklu
minna hefur verið um pólitískt of-
beldi fyrir kosningarnar nú.
■ Talið að Mbeki vinni/22
Suður-Afrikumenii efna til þingkosninga í dag
Reuters
HERMENN aka brynvarinni bifreið um götur bæjarins Nongoma í norðurhluta KwaZulu Natal-héraðs í Suð-
ur-Afríku. Her landsins er með mikinn viðbúnað í héraðinu vegna kosninganna í dag.
Hvattir til að kjósa
án blóðsúthellinga
Jóhaiuiesarborg. Reuters.
Reuters
Lúkashenko
hvetur til
meiri aga
TUGIR ungmenna, sem fórust í
miklum troðningi í Minsk í Hvíta-
Rússlandi á sunnudag, voru
bornir til grafar í gær. Troðning-
urinn varð þegar hundruð ung-
menna ruddust inn í lestastöð í
borginni vegna skyndilegs óveð-
urs með þeim afleiðingum að 52
fórust og 70 slösuðust. Flest
fórnarlambanna voru stúlkur á
aldrinum 14-18 ára.
Alexander Lúkashenko, forseti
landsins, ávarpaði þjóðina í gær
og rakti troðninginn til agaleysis
í þjóðfélaginu. „Þetta er afleiðing
kæruleysis okkar,“ sagði hann.
„Þegar við hvetjum til aga er
forsetinn strax sakaður um að
vera einræðisherra."
Hvítrússneskur drengur held-
ur hér á mynd af vini sínum við
útför hans í Minsk.
------♦ ♦♦-----
Hörð átök
í Suður-
Líbanon
Jerúsalem. Reuters.
BENJAMIN Netanyahu, fráfar-
andi forsætisráðherra ísraels,
efndi til skyndifundar í öryggisráði
sínu í gær til að ræða hörð átök í
suðurhluta Líbanons.
Fundurinn stóð í tvær klukku-
stundir og yfirmenn hersins
skýrðu þar æðstu ráðherrum
stjórnarinnar frá undanhaldi Suð-
ur-Líbanonshers (SLA), sem nýtur
stuðnings Israela, frá Jezzine-
skikanum í suðurhluta Líbanons.
íslamskir skæruliðar hafa hert
árásir sínar á Israela og banda-
menn þeirra eftir að Suður-Líb-
anonsher tók að flytja liðsmenn
sína frá Jezzine-skikanum, sem
hann hefur haft á valdi sínu í 14 ár.
Fréttaskýrendur telja brott-
hvarf SLA frá Jezzine fyrsta merk-
ið um að ísraelar flytji allt herlið
sitt frá Suður-Líbanon.
Skæraliðar urðu tveimur liðs-
mönnum SLA að bana og særðu
einn í sprengjuárás þegar bílalest
hersins fór frá Jezzine. ísraelskar
herþotur gerðu árásii’ á vígi
skæruliðanna í hefndarskyni.
■ Fyrsta skrefið/21