Morgunblaðið - 02.06.1999, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 2. JÚNÍ 1999 19
VIÐSKIPTI
Birgir ísleifur Gunnarsson seðlabankastjóri á morgunverðarfundi
um evruna og isiensk fyrirtæki
Erfíðara að halda sjálf-
stæðri fastgengisstefnu
Euro-Info skrifstofan á íslandi, Útflutn-
ingsráð og Vinnuveitendasamband Islands
stóðu fyrir morgunverðarfundi á mánudag
✓
um evruna og íslensk fyrirtæki. A fundin-
um, sem Óli Jón Jónsson sat, fjölluðu full-
trúar frá Noregi, Svíbjóð og Finnlandi um
áhrif evrunnar á rekstur fyrirtækja í sín-
✓
um heimalöndum en þeir Birgjr Isleifur
✓
Gunnarsson seðlabankastjóri og Arni Páll
Arnason héraðsdómslögmaður fjölluðu um
áhrif evrunnar hér á landi.
IERINDI sínu rakti Birgir ís-
leifur kosti og galla sameigin-
legrar myntar fyrir efnahagslíf
í ESB-ríkjunum og á íslandi og
sagði að almennt séð myndi evran
hafa örvandi áhrif á efnahagslíf í álf-
unni. „Það er hins vegar ljóst að
þessi örvandi áhrif á verða minni hér
á landi en í evrulöndunum og því
kann að vera að við drögumst eitt-
hvað aftur úr. Islensk fyrirtæki og
íslenskar fjármálastofnanir munu
hafa verri samkeppnisstöðu, m.a.
vegna þess að vaxtakostnaður mun
verða hærri hér. Öflugri fjármála-
stofnanir erlendis munu geta boðið
stærri fyrirtækjum betri kjör og
þannig veitt íslenskum fjármála-
stofnunum harðari samkeppni,“
sagði Birgir Isleifur meðal annars.
Hann fjallaði einnig um kosti Is-
lendinga í gengismálum andspænis
þessum breyttu aðstæðum. „Það er
enginn vafi á því að erfiðara verður
að halda sjálfstæðri fastgengisstefnu
í framtíðinni því almennt má búast
við að gjaldmiðlar smárra efnahags-
svæða á jaðri evrulands muni eiga
undir högg að sækja. Evran mun
leiða af sér agaðri hagstjórn hér á
landi, agaðri en við höfum átt að
venjast þó við getum fullyrt að hag-
stjóm á þessum áratug hafi verið ag-
aðri en oft áður.“
Birgir ísleifur gerði því næst
grein fyrir þeim aðgerðum sem þeg-
ar hefur verið gripið til hér á landi í
því skyni að bregðast við breyting-
unum. „í fyrsta lagi hefur verið lögð
áhersla á að lialda óbreyttri gengis-
stefnu og í öðru lagi hafa stjórntæki
peningamála hér á landi verið löguð
að stjórntækjum Evrópska seðla-
bankans. Við höfum tekið upp sams
konar uppboð á endurhverfum
samningum eins og Evrópski seðla-
bankinn tíðkar og önnur fyrir-
greiðsluform við íslenskar lánastofn-
anir eru sambærileg. í þriðja lagi er
greiðslumiðlunarkerfið hér á landi í
endurskoðun og mun verða sótt til
fyrirmynda á evrusvæðinu hvað það
varðar. I fjórða lagi er það eindregin
stefna Seðlabankans og íslenskra
stjórnvalda, sem staðfest hefur verið
í nýjum stjórnarsáttmála, að varð-
veita stöðugleika hér, enda eigum við
ekki annarra kosta völ til að geta
haldið öllum leiðum opnum þar til
ákvörðun verður tekin um tengsl
okkar við evrusvæðið. í fimmta lagi
þarf að tryggja sjálfstæði Seðla-
bankans eins og það hefúr verið að
þróast í raun en að því kemur að
festa verður þá skipan í lög. í sjötta
lagi er það svo að Evrópski seðla-
bankinn byggir mjög á því að starfa
sem mest fyrir opnum tjöldum, þ.e.
að skýra stefnu sína og allar aðgerð-
ir sínar og reyna að efna til umræðu
í þjóðfélaginu um peningamál og
peningastefnu í eins ríkum mæli og
mögulegt er. Það veith’ honum að-
hald og auðveldar jafnframt almenn-
ingi að skilja gildi peningastefnu og
framkvæmd hennar og eykur skiln-
ing í samfélaginu á þeim málum.
Seðlabanki íslands hefur verið að
breyta vinnubrögðum sínum að
þessu leyti og mun áfram stíga frek-
ari skref í þá átt í framtíðinni. Að
lokum má geta þess að Seðlabanki
Islands hefur tekið upp tengsl við
Evrópska seðlabankann og regluleg
fundahöld fara fram á milli okkar og
þeirra og við munum leitast við að
efla áíram þau tengsl,“ sagði Birgir
Isleifur.
Veikir samkeppnishæfni ís-
lenskra fyrirtækja
Arni Páll Árnason héraðsdómslög-
maðm’ fjallaði um þau tækifæri og
þær hættur sem steðjuðu að íslensk-
um fyrirtækjum með tilkomu evr-
unnar og áhrif hennai’ á samkeppnis-
stöðu þeirra. Að sögn Árna felst
ávinningurinn af myntbandalaginu
einkum í afnámi gengisáhættu fyrir
þau fyrirtæki sem eru innan evru-
svæðisins. „Fleiri evrópsk fyrirtæki
geta nú notað eigin gjaldmiðil í við-
skiptum yfir landamæri og kemur
það ekki síst smærri fyrirtækjum til
góða, þar sem kostnaður vegna mis-
munandi gjaldmiðla er hærra hlut-
fall af heildarútgjöldum þeirra en
stærri fyrirtækja. Tilkoma evrunnar
mun einnig sérstaklega koma sér vel
fyrir fyrirtæki í smærri ríkjum ESB
og það má því vænta aukinnar sam-
keppni frá evrópskum fyrirtækjum
sem eru svipuð að stærð og þau ís-
lensku fyrirtæki sem stunda útflutn-
ing,“ sagði Árni Páll.
Hann dregur í efa að evran muni
útrýma mismuni á verðlagi milli ríkj-
anna og telur að landfræðilegur
munur og mismunur á tekjum fólks í
ólíkum hlutum álfunnar komi áfram
til með að stuðla að mismunandi
verðlagi á vörum og þjónustu. Hann
telur einnig ólíklegt að verslun með
matvörur og nauðsynjavarning yfir
landamæri eigi eftir að færast í vöxt
þótt sú verslun sem þegar fer fram
yfir landamæri komi eflaust til með
að halda áfram.
FRÁ morgunverðarfundi Euro-Info skrifstofunnar,
Útflutningsráðs og VSÍ á mánudag.
„En það eru ýmis sóknarfæri á
sviði „viðkvæmrar" þjónustu, sem
svo má kalla. Þetta er sú tegund
þjónustu, aðallega fjármálaþjónusta,
þar sem traust og persónulegt við-
mót skipta miklu máli en flutnings-
kostnaður og kostnaður við birgða-
hald eru í lágmarki. Þótt frjáls för
fjármagns hafi verið formlega
tryggð innan ESB síðan 1992, fer
sparnaður einstaklinga enn sem
komið er aðallega fram innanlands.
Þjóðverjar halda áfram að festa fé
sitt í Þýskalandi og Frakkar í
Frakklandi. Þar sem evran nemur
brott síðustu eftirstandandi hindrun-
ina í vegi fyrir frjálsu flæði fjár-
magns yfir landamæri er ljóst að til-
koma hennar mun valda mjög mikl-
um breytingum hvað þetta varðar
og mjög aukinni samkeppni fjár-
málafyrirtækja innan evrusvæðis-
ins.“
Árni Páll benti á að miðað við allt
þetta væri ljóst að upptaka evrunn-
ar veikti samkeppnisstöðu íslenski’a
fyrirtækja. Af hugsanlegum leiðum
til að tengja krónuna við evru væri
tvíhliða tenging sú eina sem fæli í
sér að íslensk fyrirtæki fengju notið
hliðstæðs ávinnings af upptöku evr-
unnar og fyrirtæki í evrulandi sjálfu.
„Það á eftir að koma í ljós hvort slík-
ir samningar muni standa ríkjum ut-
an ESB til boða en mér er mjög til
efs að sú verði raunin. ESB-ríkin
munu áreiðanlega ekki vera viljug
til að koma á skipan þar sem þau
yrðu skyldug að koma öðrum evr-
ópskum myntum til bjargar ef eitt-
hvað brygði útaf. Markmið þeirra er
að skapa myntbandalag en ekki nýtt
Bretton Woods,“ sagði Árni Páll.
Morgunverðarfundur á Hótel Sögu
Föstudaginn 4. júní 1999, kl. 8:00 - 9:30 í Sunnusal Hótels Sögu
SAMKEPPNI
OG EINKAVÆÐING
Á FJARSKIPTAMARKAÐI
• Ríkir virk samkeppni á íslenskum Qarskiptamarkaði í dag?
• Hvaða áhrif munu tækninýjungar hafa á samkeppnisstööuna á næstu árum?
• Hversu hratt verður farið í sölu Landssímans hf. til einkaaðila?
• Hvemig er skynsamlegt að standa að sölunni?
• Kemur erlend eignaraðild til greina?
FRAMSÖGUMENN: _______________________________________________
Sturla Böðvarsson, samgönguráðherra
Þórólfur Ámason, forstjóri Tals hf.
ÞÁTTTAKF.NDI IR í PA1.LB ORÐ SUMRÆÐUM:
Eyþór Amalds, framkvæmdastjóri Íslandssíma hf.
Ólafur Þ. Stephensen, forstm. kynningar- og upplýsingamála Landssímans hf.
Rögnvaldur Guðmundsson, framkvæmdastjóri Element-Skynjaratækni hf.
Fundargjald (morgunverður innifalinn) kr. 1.500,-
Fundurinn er öllum opinn en æskilegt er
að tilkynna þátttöku fyrirfram í sima 510 7100
eöa bréfasíma 568 6564 eöa með tölvupósti
mottaka@chamber.is.
VERSLUNARRAÐ ISLANDS
4
alain mikli 4. og 5. júní.