Morgunblaðið - 19.11.1966, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 19. nóv. 1966
•£»• dögunum hittum við
Osvald Knudsen á förnum
vegi, nánar tiltekið uppi í
Holtum. Það var enginn asi
á honum fremur venju og
það hýrnaði yfir honum, þeg
ar við spurðum, hvort hann
væri nokkuð að hugsa um að
hleypa lífi í Surt enn einu
'sinni.
,,Ég þreytist aldrei á Surti,
en kannski er hann orðinn
þreyttur á mér.“ Svo hló
hann góðlátlega og við geng-
um upp Brautarholt.
Við spurðum hvort hann
hefði verið í Surtsey nýlega.
— „Jú, ekki alls fyrir löngu.
Það var þegar þeir voru næst
um því búnir að drepa sig,
nokkrir. Þú mannst."
Þú hefur e.t.v. náð mynd-
um af hrakförunum?
„Nei, ég þóttist góður að
sleppa þurr. Þær eru orðnar
margar ferðirnar mínar í
Surtsey, en ég hef aldrei
vöknað, ekki vöknað — og ég
er farinn að skammast min
hálfvegis fyrir að segja frá
því. Þeir hinir lenda í svað-
ilförum," og hann brosti sínu
breiðasta.
Hve mörgum fetum ertu
búin að eyða á Surtsey og
nágrannana? — spurðum við
— og áttum auðvitað við fet
af kvikmyndafilmu.
„Látum okkur sjá,“ svaraði
hann hugsi — „ætli það séu
ekki um tuttugu þúsund fet.
En ég er ekki búinn að vinna
úr því, sem ég hef tekið síð-
ustu mánuðina.“
Þú ætlar að halda kvik-
myndagerðinni áfram þar til
Surtur lognast alveg út af
— er það ekki?
„Jú, eða þar til annar hvor
okkar lognast út af. Ég á
efni í framhaldsmynd, af þess
um eyjum, sem komu og fóru
— já, myndir af þeim, þegar
þær komu og fóru, gæti ég
næstum því sagt.“
ú nefndir tuttugu þús-
und fet. Hve mörg fet voru
í myndinni þinni, „Surtur
fer sunnan?"
„Ætli það hafi ekki verið
um átta hundruð. Ég á nóg
eftir,“ sagði hann um leið og
han nam staðar fyrir framan
númer 18 við Brautarholt.
„Ég fer ekki léngra, þú vilt
kannske líta inn?“
Á skilti í glugganum var
letrað stórum stöfum: „Em-
aillering — Skiltagerð —
Húsamálun“. Þetta var hans
fyrirtæki. Allir gamlir Reyk-
víkingar vita, að Ósvaldur er
málarameistari — og að þeir
Daníel Þorkelsson hafa rekið
þetta fyrirtæki saman í ára-
tugi. En við yngri mennirnir
erum ekki með á öllum nót-
um, enda er Reykjavík orðin
stór og málararnir margir.
Við könnuðumst hins vegar
við einsöngvarann Daníel
Þorkelsson, höfum oft heyrt
hann syngja með kórum í út-
varpinu. En hér voru þeir
báðir, Ósvaldur og Daníel, og
nú voru það skilti og máln-
ing, sem allt snerist um —
enda var þetta í vinnutíman-
um.
F
áir menn hafa starfað
saman jafnlengi í viðskiptum
í Reykjavík og þeir Daníel og
Ósvaldur. „Við kynntumst ár-
ið 1918“, sagði ósvaldur.
„Ég var þá á síðasta námsári
mínu í iðninni. Þá bættist
þessi strákur í hóp nem-
anna“. Þeir félagarnir kímdu
— og Ósvaldur bætti við:
„Hann hefur ekkert elzt síð-
an, strákurinn, ég get ekki séð
það“.
„Ósvaldur byrjaði að læra
hjá kvenmanni — og hún
fékk nóg eftir tvö ár og fór
úr landi“, svaraði Daníel —
og runnu nú tvær grímur á
Ósvald: „Já, ég lærði hjá
Ástu Árnadóttur. Hún málaði
eins og forkur upp um alla
veggi, en fór svo til Ameríku.
Þá réðist ég til Lúðvíks Ein-
arssonar og þar hittumst við
Daníel. Svo fór hann til út-
Þetta er ein af fjölmörgum skrautlegum bílum, sem aka nú
um götur Reykjavíkur. Menn getur greint á um hollustu
auglýsingarinnar, en hún er engu að síður handverk Daníels
og Ósvalds.
landa, var lengi, en ég tíma-
korn. _ Eftir að við komum
heim, eða árið 1925, stofnuð-
um við fyrirtækið — nú, og
síðan höfum við starfað að
þessu saman óg stundað bæði
málarastörf og skiltagerð".
Og þannig á það líka að
ganga áfram?
„Já, hér hafa aldrei orðið
neinir árekstrar. Ósvaldur
hefur aldrei reynt að syngja,
ég hef aldrei reynt að taka
kvikmyndir, við höfum verið
ánægðir með það fyrirkomu-
lag“, sagði Daníel og fór að
sýna okkur það nýjasta í
skiltagerðinni. Hann hefur
löngum haft umsjón með
þeirri hlið málsins, en Ósvald
ur hefur hins vegar haft yfir
Og Daníel hélt áfram: „Við
sprautuðum bíl í fyrsta sinn
árið 1931 og þótti þetta þá
svo merkilegt tækniafrek, að
bíllinn var hafður til sýnis
niðri á Lækjartorgi. Þá höfð
um við líka sexstrenda turna
á nokkrum stöðum í bænuin
og seldum auglýsingar, sem
við máluðum á þá. Já, við höf
um brallað saman' eitt og
annað. Nú er starfsemin orð-
in það viðamikil að við ætl-
um að breyta tilhögun svo-
lítið. Hingað er kominn ung-
ur maður, sem tekur hefur
að sér að stjórna fyrirtæk-
inu að nokkru leyti — það er
sonur minn“.
Og hann var þarna stadd-
ur, eins og lög gera ráð fyrir
— á vinnutíma, Hákon Daní-
elsson, sem stofnaði og rak
bílaleiguna Fal um langt
skeið. „Sannleikurinn er sá“,
sagði Hákon, „að fyrr á ár-
um sá þetta fyrirtæki um
málun allra helztu bygginga
borgarinnar — Háskólans,
Þjóðminjasafnsins, Lands-
bókasafnsins, Landsspítalans
— og þannig mætti lengi
telja. En nú eru þessar helztu
byggingar orðnar það marg-
ar, að þeir kæmust ekki yfir
helminginn af þeim, þótt
þeir fegnir vildu. Ósvaldur
er alltaf með 10-12 manna
flokk í málun úti í bæ og
ásamt honum er Kristján
Guðlaugsson fyrir hópnum. f
sameiningu vinnur þessi
flokkur og skiltagerðin að
ýmsum verkefnum — og má
þar t.d. nefna veggina á nýja
húsinu í Austurstræti, vegg-
auglýsingunum frá Rímu —
og hina frá Saab-umboðinu“.
„En þú skalt nú ekkert
vera að skrifa um iþetta“
sagði Ósvaldur af sinni
venjuL • hæversku um leið
og v’ ’dum. Og við lof-
uðum , • iálft í hvoru.
Har. J. Hamar.
Sýnishorn af handverki þeirra Daníels og Ósvalds í Austur-
stræti.
Og hann hélt áfram: „Alls
konar auglýsingaskilti færast
nú mjög- í vöxt, ekki sízt eftir
að við fórum að nota sjálf-
lýsandi efni til framleiðslunn
bakarí, Liverpool og fleiri",
sagði Daníel.
„Þeir létu mála auglýs'ingar
á bílana, en fluttu ekki mjólk
ina heim til manns“, sagði
Ósvaldur.
Hér eru þeir Ósvaldur og Daníel í herbúðum sínum. Vænt-
anlega átta þeir sig á merkjunum, þegar þeir koma út í um-
ferðina.
umsjón með útivinnunni,
húsamálun og öðru skyldu,
sem þeir hafa tekið að sér.
„Fyrstu bílaskiltin, sem
við gerðum, handmáluðum
við á kvöldin“, byrjaði Daní-
el. „Við framleiddum númera
skiltin fyrir alla bíla landsins
og emalleruðum um margra
ára skeið — og vorum reynd-
ar eina fyrirtækið í landinu,
sem emalleraði — þar til
Rafha byrjaði að sjá fyrir eig
in þörfum á því sviði. Áður
unnum við líka fyrir það fyr-
irtæki. Já, bílaskiltin gerðum
við þar til sú breyting var
gerð á þeim málum, að staf-
irnir áttu að vera upphleypt-
ir. Þá tóku aðrir viS. Sn um-
ferðarskilti höfum við fram-
leitt í herrans mörg ár svo og
öll önnur skilti, emailleruð
eða ekki. Nýju umferðarlög-
in hleyptu nýju lífi í fram-
leiðslu umferðarskilta — og
ætli við séum ekki búnir að
framleiða um tíu þúsund
þeirra af ýmsum gerðum“,
sagði Daníel.
ar. Það er eins konar plast-
dúkur, sjálflýsandi, sem fest-
ur er á plöturnar við mikinn
hita, en síðan er sérstöku
efni sprautað yfir. Við höf-
um hér allmarga menn í
vinnu við teikningar og mál-
un, en Leifur Ólafsson er
okkar yfirteiknari. Flestir
þeir bílar, sem aka um göturn
ar með vörumerki og fyrir-
tækjaheiti í bak og fyrir,
hafa fengið þetta á sig hér
hjá okkur — og veggauglýs-
ingar á húsveggjum eru líka
mjög margar okkar verk“.
„Fyrsti maðurinn, sem lét
mála auglýsingar á bíla, var
Eyjólfur heitinn Jóhannsson
í Mjólkurfélaginu“, sagði Ós-
valdur. „Hann lét auglýsing-
ar á mjólkurbílana, sem óku
út um bæ, stóðu á ýmsum
stöðum þar sem mjólk var
seld úr þeim“, skaut Ósvald-
ur inn í. „Eyjólfur lét líka
bera mjólkina heim til fólks-
ins eins og dagblöðin eru bor-
in núna. Já, ástandið var ann
að í tíð Eyjólfs“, bætti hann
við.
„En síðan komu þeir á eft-
ir, Haraldur Árnason, Björns-
HEIMA OG HEIMAN
i
1
1
í
Gott samstarf
við Árnasafn
Herra ritstjóri.
í Morgunblaðinu í gær eru
höfð eftir mér fáein orð, en eins
og oft vill brenna við hjá blaða
mönnum sem hafa viðtöl við
menn, er lítið af því sem ég
sagði haft rétt eftir. Ég sagði
aldrei að handritamálið hefði
haft slæm áhrif á samvinnu okk
ar og Árnasafns aftur á móti sagð
ist ég vona, að úrslit þessa máls
hefðu engin áhrif á samvinnu
okkar við Árnasafn, þannig að
hún yrði eins góð hér eftir og
hún hefur verið hingað til. Mér
þykir leitt að þetta skyldi snú-
ast svona við í Morgunblaðinu,
því að það er full ástæða til að
vekja athygli á, að handritamál
ið hefur engin áhrif haft á vin-
samleg samskipti bókasafnanna
hér á landi og safna í Dan-
mörku. Við höfum á undanförn-
um árum oft þurft að leita til
Árnasafns og Konunglega bóka
safnsins í Höfn, og starfsmenn
þessara safna hafa ævinlega
leyst okkar vanda bæði fljótt
og vel.
Einnig er það rangt í þessari
litlu klausu í blaði yðar, að ég
sé forstöðumaður Handritastofn
unar.
Ólafur Halldórsson.
Tónleikar
í Hlégarði
Reykjum, Mosf.
NÝLEGA hefur verið stofnað
tónlistarfélag í Mosfellshreppi,
og verkefni þess er fyrst og
fremst stuðningur við tónlistar-
skólann, en einnig tónleikahald
með beztu fáanlegu kröftum.
í dag laugardag verða fyrstu
tónleikarnir í Hlégarði klukkan
tvö síðdegis, og eru flytjendur
fimm, Guðný Guðmundsdóttir,
Björn Ólafsson, Ingvar Jónasson
Einar Vigfússon og Gunnar Eg-
ilsson. Leika þau verk eftir
Handel, Beethoven og Mozart.
Reglulegur tónlistarskóli er
tekinn til starfa í hrepnnum, og
skólastjóri hans Ólafur Vignir
Albertsson. 60 nemendur stunda
nám í skólanum í vetur. í fyrra
var starfandi deild úr tónlist-
arskólanum í Reykjavík í Mos-
fellshreppi til reynslu. Tókst sú
tilraun það vel að reglulegur
tónlistarskóli var stofnaður í
haust.
Stjórn tónlistarfélagsins skipa;
Birgir Sveinsson, formaður, og
meðstjórnendur Friðrik Sveins-
son, héraðslæknir, og frú Sal-
óme Þorkelsdóttir.
Félagið ræðst hér í að fá
beztu listamenn þjóðarinnar, og
er þess vænzt að héraðsbúar
fjölmenni á tónleikana
Barnakörfustólar kr. 500,00.
Brúðuvöggur frá kr. 450,00.
Bréfakörfur, margar stærðir.
Vöggur, reyrstólar og borð
fyrirliggjandi.
ATHUGIÐ!
Þegar miðað er við útbreiðslu.
er langtum ódýrara að auglýsa
í Morgunblaðinu en öðrum
blöðum.