Morgunblaðið - 19.11.1966, Blaðsíða 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
Laugardagur 19. nóv. 196ð
Jakob V. Hafstein:
þegar stofnlánadeild fyrir þenn- aðstoð opinberra a'ðila og — þvl
an atvinnurekstur í landinu. Það miður — hvað sízt frá veiðimáía-
Enn um fiskræktarmálin
og þögn veiðimálastjóra
FRÁ því er grein mín um lax-
fiskaklak, laxfiskaræktun og
laxfiskaeldi birtist hinn 30. júní
í sumar, hefi ég orðið þess var,
að töluverður áhugi manna hef-
ur verið fyrir þessum þýðingar-
mikiu málum. Auk þess hefúr Fé
iag áhugamanna um fiskrækt
látið allmikið til sín taka á þessu
sviði, frá því er það var stofn-
a'ð hinn 6. júní síðastliðinn og
meðal annars nú nýverið efnt til
fræðslu- og útbreiðslufu-ndar um
mál þessi í einum af stærri sam-
komusölum höfuðstaðarins, þar
sem veiðimálastjóxi Þór Guðjóns
son mætti og sýndi allmargar
skuggamyndir með skýringm
þessu viðvíkjandi. Dagblöðin í
Reykjavík hafa getið þessa fund
ar, en all misjafnlega þó. Með-
al annars þess vegna tel ég nauð
synlegt a'ð gera mönnum í stór-
um dráttum grein fyrir málum
þessum frá mínu sjónarmiði,
ekki hvað sízt ef þáð mætti
verða til þess, að veiðimálastjóri
sæi sórha sinn í því að koma
fram opinberlega og taka þátt í
slíkum umræðum. En það hefur
hann illilega látið undir höfuð
leggjast hingað til.
Fundur Áhugamannafélagsins
Svo sem að er vikið hér að
framan efndi Áhugamannafélag-
ið um fiskræktarmál til fundar
hinn 8. nóvember sl. og var fund
ur sá haldinn í Sigtúni. Þegar
stjórn Áhugamannafélagsins
hafði nokkru fyrr gert heim-
sókn sfna í Kollafjarðarstöðina,
undir iefðsögn veiðimálastjóra
og þegið góðgerðir af hans hálfu
að Hlégarði að þeirri skoðun lok
inni, var farið þess á leit, að
hann flytti framsöguerindi á
væntanlegum útbreiðslufundi fé-
lagsins um fiskræktarmál okkar
- fslendinga og einnig var þá um
það rætt, að á þessum sama fundi
flytti ég einnig stutt erindi um
sama efni og síðan færu fram
umræður um málin. Félagið
mundi auglýsa fundinn þannig,
til þess m.a. að vekja sérstakan
áhuga og athygli á fundinum,
vegna þess, áð komið hefur í
ljós, og ekki farið dult með það
af minni hálfu, að við veiði-
málastjóri erum ekki alls kostar
sammála í þessum efnum. Leit
ég þannig á þá, að þetta væri
orðið að samkomulagi og að
slíkt fyrirkomulag mundi geta
gert málum þessum mikið gagn
og auk þess orðið bæði veiði-
málastjóra og mér kærkomið
tækifæri til áð „hreina andrúms
loftið“ okkar á milli og jafn-
- framt að leiða fram hið nauð-
synlegasta og sannasta um það,
hvað gert hefði verið í fiskrækt-
armálunum og um leið hvaða
ítefnu skynsamlegast væri að
taka til árangurs í þeim í fram-
tíðinni. Hins vegar, þegar til átti
að taka og stjórn áhugamannafé-
lagsins undirbjó umræddan
fund, neitaði veiðimálastjóri því
með öllu að láta auglýsa sig sem
frummælanda ásamt með mér á
margumræddum fundi.
Ég harma þessa framkomu
veiðimálastjóra. Tel ég hana með
öllu ástæðulausa og um leið mjög
neikvæða fyrir þennan opinbera
embættismann, sem hvað eftir
annað er að kvarta undan erfið-
leikum, fjárskorti og ýmsu því
líku nauðsynlegu, til að geta
komið fram áhugamálum sínum
á þessu sviði. Það ætti miklu
fremur að vera mjög kærkomfð
fyrir hann að fá slík tækifæri,
sem Áhugamannafélagið bauð
honum upp á, til að ræða fisk-
ræktarmál okkar íslendinga,
eins og þau eru í dag. En svo
virðist samt sem áður alls ekki
vera, því að á umræddum fundi
í Sigtúni hinn 8. þ. m., eyddi
hann allt að 40 mínútum í
skuggamyndasýningu sína, en
aðeins tæpum 3 — segi þrem —
mínútum, í íslenzk fiskræktar-
mál — og sagði í þeim efnum
alls ekki neitt. Heldur ekki varð
hann við óskum mínum á fyrr-
nefndum fundi um að svara
nokkrum aðkallandi spurning-
um um þessi þýðingarmiklu mál,
sem ég lag'ði á borð fyrir hann
fullkomlega efnislega, eins og all
ir fúndarmenn geta borið um.
Slík framkoma sannar ekkert
annað en fullkomna lítilsvirð-
ingu veiðimálastjóra fyrir Áhuga
mannafélaginu, fyrir embætti
sínu og því ráðuneyti, er það
heyrir undir og ekki hvað sízt
fyrir sjálfum sér.
Én hann um það. Enn er hon-
um áreiðanlega velkomið að
mæta á öðrum fundi hjá Áhuga-
mannafélaginu til umræðna um
þessi mál og ég er fús til þess
að mæta honum þar, hvenær sem
hann vill, ef ske kynni að hann,
eftir fundinn, hefði fengið áhuga
á því áð láta í té svör sín við
fyrrgreindum spurningum. Og
til þess að auðvelda honufn und-
irbúninginn, mun ég nú hér á
eftir reifa þessi mál nánar.
Endurskoðun
laxveiðilöggjafarinnar
Löggjöf um lax- og silungs-
veiði hefur ætíð verið mjög við-
kvæmt og vandmeðfarið mál á
Alþingi íslendinga. Þetta mun
alþingismönnum yfirleitt Ijóst og
þeir hafa verið seinteknir til á-
taka um mál þessi. Nú liggja
fyrir yfirstandandi Alþingi ýms-
ar breytingar á þessari mjög svo
yfirgripsmiklu löggjöf. Þessar
breytingar eru til komnar, að
því er mér skilst, fyrir tilstuðl-
an ýmsra aðila en fyrst og
fremst samdar af veiðimála-
stjóra. Ekki hirði ég á þessu stigi
málsins að kryfja löggjöf þessa
neitt til mergjar e'ða breytingar-
tillögurnar, eins og þær liggja
fyrir. En ég vil aðeins taka það
skýrt fram, að þessa löggjöf þarf
að mínum dómi að endurskoða
miklu nánar, með tilliti til mjög
breyttra aðstæðna og atvika á sl.
árum og það er mín skoðun, að
breytingartillögurnar, er nú
liggja fyrir Alþingi, séu ákaflega
þýðingarlitlar og geri lítið gagn
til þess að löggjöf þessi geti tal-
ist skýr, gagnorð, heilbrigð og
samkvæmit kröfum tímans. Það
skiptir í sjálfu sér ekki miklu
iháli —til og frá — hvort Al-
þingi samþykkir . þessar tillögur
nú, heldur hitt, að það geri sér
sem fyrst ljósa grein fyrir því, að
mál þetta þarf miklu ítarlegri og
gagngerðari meðferð og endur-
skoðun. Og til þess að taka áð-
eins eitt atriði til ábendingar, vil
ég geta þess, að glöggt þarf með
lögum að afmarka starf veiði-
málastjóra frá því sem nú er, og
skiptir þar höfuðmáli. að vænt-
anlegar klak-, rannsóknar- og
eldisstöðvar ríkisins heyri alls
ekki undir veiðimálastjóra, held-
ur séu reknar sem sjálfstæð fyr-
irtæki og stofnanir, nánar tiltek
ið, að það verklega í þessum
málum sé ekki blandað saman
við skýrslugerðir, eftirlitsstarf og
yfirleitt framkvæmdastarf veiði-
málastjóra á núgildandi lax- og
silungsveiðilöggjöf. Það þarf —
og er beinlínis aðkallandi, að
semja alveg sérstaka löggjöf um
klak-, ræktunar- og eldisstöðv-
arnar, þar sem veiðimálastjóri á
ekki að koma nærri, nema þá í
einstökum, fáum ráðgefandi til-
fellurn, eða þá til dæmis méð
sæti í stjórn slíks fyrirtækis. —
Starf hans á öðrum sviðum er
ærið nóg, ef vel á að vera úr
hendi leyst, og ekki á að drag-
ast óhóflega að svara þeim er-
indum, sem veiðimálastjóra ber-
ast um ýms atriði, varðandi þessi
mál.
Ég held að fáir mundu mæla
með því ástandi, ef fiskimála-
stjórinn ætti að hafa með hönd-
um yfirgripsmikla útgerð, til
dæmis á togurum, samfara stjórn
arstörfum og framkvæmd á fiski
málum þjóðarinnar. Hið sama
gildir að sjálfsögðu um veiði-
málastjóra og stórn og rekstur
klak- og eldisstöðvanna. Það
starf má ekki og á ekki að vera
í hans verkahring.
Stofnlánadeild
Þá er mjög aðkallandi að AI-
þingi og ríkisstjórn myndi nú
er vitað mál, að á undanförnum
árum hafa ótal einstaklingar í
landinu tekið á sig mikla fjár-
hagslega áhættu við að efna til
klak- og fiskræktar og unnið
mjög mikilvægt brautryðjenda-
starf í þessum efnum, án þess
þó að hafa mætt skilningi eða
stjóra. Þeir, sem ráðizt hafa i
slíkar framkvæmdir, geta bezt
hér um talað og mundi vafalaust
fúsir til að gefa margvíslegar
merkilegar upplýsingar um sam-
starfið við veiðimálastofnunina
og þá „hj*álparhendi“ — og þeim
Framhald á bls. 19
Hér er ein af myndum Örlygs í bókinni og hér er það hann
sjálfur sem flytur skálaræðu á 25 ára Siúdentsafmæli sínu 1965.
Þættir og drættir
Ný bók eftir Örlyg Sigurðsson komin út
Bókaútgáfan Geðbót sendir frá
sér um þessar mundir bókina
„Þættir og drættir“ og er höf-
undur máls og mynda Örlygúr
Sigurðsson. Er þessi bók svipuð
í sniði og fyrri bók Örlygs,
Prófílar og Pamfílar, sem kom
út fyrir fjórum árum og skrifuð
í léttum tón.
Bókinni skiptir Öriygur í tæp
lega 30 kafia, þar sem er „glefsað
og slefað, bæði vestan hafs og
austan", eins og höfundur kemst
að orði í forspjalli, og koma þar
fyrir margar þjóðfrægar persón-
ur. Fjöldamörg málverk eru í
bókinni af ýmsum þekktum
mönnum, og auk þess er mikill
fjöldi teikninga.
í forspjalli að bókinni, sem
höfundur nefnir reyndar Forgól,
segir Örlygur m. a.
„Nú eru liðin fjögur ár frá
útkomu fyrstu bókar minnar, og
vænti ég, að ég hafi smurt mál-
kvörnina og hert bremsur frá-
sagnar og stíls. á meðan.
Það verður glefsað og slefað,
bæði vestan hafs og austan, hvort
sem mönnum þykir að því geðbót
eða skapbót, ólæti eða hreinleg
hundakæti. En minskunnarlaus
hælbítur vænti ég, að Snati minn
gerist ekki í þressum litteru
göngum. Nú er safnið komið af
fjalli, misþungt í falli, í einn
dilk: Þætti og drætti, beint á
sjálft sölutorg og mörmarkað ís-
lenzkrar jólaútgáfu. Ferðaroll-
urnar af slóðum Vestur-íslend-
inga eru lúsugar af enskuslett-
um og slangi, sem ég dreifði um
þættina vísvitandi til að fá vest-
ur-íslenzkan blæ á frásögnina.
A öðrum stöðum er mér engin
vorkunn nema þar sem ég sletti
vegna skringilegheitanna“.
Bókin er 176 bls. að stærð og
þá með talin nafna og málverka
skrá. Ljósmyndun málverka hef
ur Skarphéðinn Haraldsson ann-
azt. Bókin er sett í ísafoldar-
prentsmiðju, en bókin er prentuð
og bundin inn í plast í Haarlem
Hollandi, og eins og höfundur
segir í vísukorni: „Bókfellið má
með í bað/bundið á sama stað“.
Bókin kostar út úr oókaverzlur
498,80 kr.
YcjUd?.
H

IRili

m

T
gg

|P®"
H1
Hi
mm
Kynnib ybur hin hagstœbu
JÓLAFARGJÖLD LOFTLEIÐA
Allar úpplýsingar hjá félaginu og umboðsskrifstofum þess
toFTmm
mmmi

gö?i

ifi
iSi
wmm