Morgunblaðið - 10.10.1970, Blaðsíða 14

| 14 MORGtnSTBLABIÐ, LAUGARDAGUR 10. OKTÓRBR 1970
Talkennsla
Kennari sendur utan til náms
fjiarðiar- oig Þiragieyjarsýsluim veiti
HAUSTIÐ 1968 var, á aðalfumdi
KenniairtafélaigB Eyjafjarðar, sam-
þyklkt tillaga þess efnis, að stjóm
félagsdinis var faldð að vinina að
jþví, að kienmari yrði sendiur urtan
til niárns í talkenmislu, þar sem
brýna tniaiuðsyn bæri til að miinnst
eiinin tailk’eniniari yrði starfandi í
hverjium landsfjórðiuinigi. Vorið
eftdr hóf stjármdm undirbúninig
jþeisss’a máls.
Þar sem félaigdð hefiur ekki yfir
mieáinium sjóðum að ráða, þótti
sýmt, að leita yrði til sveitar-
félaga ag félaigasamtafca þessu
mláli til stuðnimgs. Var ákveðið,
að sn/úia sér tdl þeissara aðila í
Eyjafjiarðar- oig Þimigeyjarsýslumi.
Sfcólaistjórar á svæ'ðinu voru
þeðmir að leglgja málámiu lið, hiver
S sániu slkólahverfi, em kventfélög-
lumium og sveitarfélagiumium send
tiilaigam oig efitirfaramdi greiniar-
gierð:
„Öllum er fcummiuigf, að æðd
margdr þjiáðtfélaigisbartganar hafa
meiri eða mimmii talgaila. Má þar
ti.1 nefna: stam, smámæli, gor-
mæli, hljóðskrið o.fl. Viðfcomiamdi
fólfci er miíkil ra/um atð talgallam-
uim, en flestir igieta efclki ráðið bót
á homium hjálparlaiuist.
Árlega kioma í Skóla böm með
meiri eða mimmi talgilla og jafn-
vel ófiullkominia getu til þess að
giera sig skiljiamiieg.
Hóir það mjög námi þessara
barmia og veldur þeim oft sálar-
kvölum.
Aimiemnt kieminiaramám er ekiki
miðað við talkeninislu.
Til þess þarf sérhiæfit mám, er
teíkur tvö ár og verður að stuimda
það erlemdiiis. Kemimairar, er lokið
hafia þeisisu sérmámi, fiá lítið hærxi
laium em almenmir kiemmianar, oig
tveggja ára miám erlemidiis myndi
varla kosta nnimmia ee 360 þúsiumd
króniur, fyrir utam virmiutap, er
mæmi mofclkiru Ihiærrd uppihæð. Fáa
mjum því fýsa til þessia máms og
má í því sambaimdi mefnia, alð að-
einis tveir tallkenmiarar ertu stanf-
amdi í iamidiimiu við aimiemmia slkóla,
oig eru þeir í Reykjiaivík. Hafa
þeir sivo naikið að glera, að tæp-
asit er þesis mofclkiur kioisitur að fá
þá til starf a úitd á lanidi. Þó kom
amimar þedma til Akiureyrar fyrir
mofcJkrum árum og vamm ómietam-
iegt starf. Var þó ekki hæigt að
siinmia niemia örliitiu broti af þedm
verfciefinMm, sem fyrir lágtu.
Að femgámmd neymisiliu, sjáium við
ofcíkur efclki ainimað fært, em al-
mienniinigiur taki höndum samiam
og viimnd að þessu máli svo sem
kostur er. 1 iþví samþamdi sinóum
við -okfciur til sveitanstjórmia og
bæjanstjóma ag biðjrum liðsiinm-
iis. Hugmynd ofcfciar er sú, að hver
bæjiar- og sveitarstjóm í Eyjia-
af atoniamimafié, er þær hafia yfir
alð ráða, sam niæsit fimm krónum
á hvem einstakling sveitarfélags-
ins og yrðu grteilðsiiur þessar immt-
ar atf hlömidum í tvö ár. Með þessu
framilagi væri vei hiuigsamiiegt, að
kenmiari fiemigiist til þess að hef ja
þetta dýra nám. Kemmianamium
yrðiu sett ákrveðiim isfciiiyTlði vairð-
'aimdd styrfcimn og starf efitár að
imámi er lofciið. Mymidrn styrfcjemd-
ur sitja fyrir starfi þessa miammis.
Við siemidium yður hér með
'eyðúblalð til útfyllinigar og vilj-
um um ledð tafcia fram, að ofctour
er mauðsym á að viita isrvarið, á
hrvorm vaginm, siafn það verður.
Að lokum vilj'um við bemda á,
að ef þetta miál fær ekiki næigi-
legar umdirtektir, getum við átt
von á, að böirin og umiglimgiar í
Eyjiafjiarðar- og Þinigeyjiarsýsiium
miuini enm um simm verðia ám leiB-
beimiinlga á þassiu sviði og vafa-
laiust getum við reikniað mieð því,
að suim þeérra beri þess rmerfki
alla ævi.“
Flest öll siveitairfélögin hafa
• •
Einar Orn Björnsson, Mýnesi:
Verkalýðshreyfingin vinni með
framfaraöflum þjóðarinnar
— að uppbyggingu nýrra atvinnugreina
Þegar álsamnimgurinm við
Svisslendinga stóð sem hæst ár-
ið 1966 og séð varð að hann
myndi takast, urðu viðbrögð for
ystumanna verkalýðshreyfingar-
innar þau, að hörð mótmæli gagn
honum komu frá stjóm Alþýðu-
sambands Islands undir stjórn
Hannibals Vaidimarssonar. Þann
ig birtist hin neikvæða afstaða
gegn þvi að ísiendingar hæfust
handa um að byrja á þvi að nýta
hina miklu orku sem tiltæk er
hér á landi, að knýja iðnaðar-
vélar nútimans i stóriðjuformi og
reyna með þeim hætti að skapa
nýjan kraft i atvtoinulifinu, þeg-
ar sýnt var að slaki gæti komið
á þá aitvinnuvegi sem lömgum
hafa verið stundaðir hér á landi.
'■ Kommúnistar hafa um árabH
étt stór ítök í launamannasam-
tökumum og hafa notað aðstöðu
slna til að kynda undir hatri i
garð þeiira, sem stunda atvinnu
refcstur og verzlun. Hafa þeir
reynt eftir mætti að koma í veg
fyrir að víðsýn forysta verkalýðs
hreyfingarinnar gæti myndazt,
sem tæki fullan þátt í að skapa
traustari rekstur og framþróun
Islenzkra atvinnuvega, seim
byggð yrði á nýtingu þeirra
orkulinda, sem tU eru til hvers
konar iðnaðar er fullnýtti hrá-
efni islenzks iðnaðar og sjávar-
útvegs og komið yrði upp öflug-
um verksmiðjuiðnaði, þar sem
stórár landsins yrðu virkjaðar
með slikt i huga.
Ég veit ekki hvort mengunar-
hættan er meiri af auknum verk
smiðjurekstri eða hátterni sumra
verkajlýðsforingjanna, er sífellt
ala á óskum um meiri dýrtíðar-
skrúfu, knúna áfram aí verkföll
um, sem pólitískir ævintýramenn
standa að, en ekki verður hald-
góð kjarabót fyrir láglaunafólk-
ið, sem kommúnistar og fylgifé
þeirra nota ævindega sem fóður
I refskák sinni og sýndar-
mennsku. Verkalýðsforingjamir
virðast ekki gera sér grein fyrir
að aukinn atvinnurekstur á öll-
um sviðum er frumskilyrði fyrir
lifmöguleikum þessarar þjóðar.
t Fjármagn, sem til fellur í land
Inu, er af skornum skaimmti og
sífedlt heimtað að láta það ganga
til aukinnar þjónustu, en at-
vinnuvegirnir, sem berjast í
bökkum, fá ekki að þróast eðU-
lega. Kommúnistar, sem nú ráða
öHu í „Alþýðubandadaginu", sem
elcki er annað en nafnbreyting
í blekkingarskyni, eru einnig
mikilsráðandi í verkalýðshreyf-
ingunni og margir eru þrúgaðir
af trú sinni og fylgd við stjóm-
arfarið í Austur-Evrópu. Ættu
þeir þó að vita að þar eru engin
(Verkföll eða kröfugöngur leyfð-
jar, en lífskjör skömmtuð af skrif
stofuherrum og miðstjórnarvaddi
sem öllu ræður. Meinið er, að
hinar gömlu kenningar og bar-
áttuaðferðir kommúnista er þeir
kalla Marx-Leninismann eru enn
notaðar á Vesturlöndum, þótt rétt
ara væri að beita þeim í Austur-
Evrópu og Kína til að losa fólk-
ið þar úr ánauð einræðis og
kúgunar. Fólk, sem ekki fær um
frjálst höfuð að strjúka eða
koma skoðunum sínum á
framfæri af frjáslum vilja,
samanber innrás Rússa og
fylgiríkja þeirra inn í Tékkó-
slóvakíu tH að leggja ánauðarofc
á þá ágætu þjóð. Launamanna-
samtökin verða að velja sér for-
ystu, sem er með i að mynda og
framfylgja viðsýnnd framfara-
stefnu í íslenzku atvinnulífi og
vinna með öðrum framfaraöflum
að því að erlent fjármagn fáist
til að stofnsetja ný iðnfiyrirtæki,
þar sem innlent fjármagn hrekk
ur ekki til, og styðja með skyn-
samlegum ráðstöfunum að hin-
ir gömlu atvinnuvegir, sem raun
ar skapa adlt nýtt I iðnaði og
verzflun geti þróazt eðlilega.
Það var einu sinni stefna
verkalýðshreyfingarinnar á dög
um togaraútgerðar og þátttöku
í ríkisstjórnum, svo sem nýsköp
unarstjórninni. Nú halda sumir
verkalýðsforingjar að hægt sé
að bæta kjör og hafa fulla at-
vinnu handa ölium án þess að
unnið sé að styrkara atvinnulífi
og eru iðnari við að stuðla að
áframhaldandi dýrtíðarskrúfu,
sem hér hefur lamað athafnalíf
og þar með Hfskjör almennings
meira og minna í þrjá áratugi.
Verkalýðsforingjarnir eru senni
lega ekkl í eins nánum tengslum
við kjör og aðstöðu hins vinn-
andi manns, eru famir að Ufa
auðveldara lífi og skortir þvi
rétltan skilning á samtökum
launastéttanna og þýðingu þeirra
fyrir þjóðarheildina.
Ef launamannasamtökin
hrinda af sér oki hinna skamm-
sýnu afla, sem þar hafa ráðið, eða
vinna með þeim, sem vilja skapa
betri lífskjör og menningarlegri
aðstöðu með þvi að efla atvinnu
vegina sem er undiirstaða að
slíku, en hafna forsjá kommún-
ista og fyl'gifisfka þeirra, þá verð
ur hinn almienni maður eðlilega
þátttakandi 1 þeirri hlutdeidd,
sem traust og velrekið atvinnu-
fyrirtæki getur skapað.
Togstreita minnkar og skiln-
ingur vex. Rikisvaldið þarf að
skapa sUk skilyrði með athöfn-
um sínum. Með þeim hætti verð-
ur alitaf verulegur hluti ALþing
is með eðlileg sjónarmið launa-
stéttanna en ekki eins og nú er
með því að situnda úlfúð og úrelt
tök á málefnum þeirra í stíl 19.
aldar manna.
Tækniframþróunin og upp
bygging síðustu áratuga eiga að
verða að Hði til að fara næsta
áfiangann. En til þess þarf að vera
vinnufriður í landinu og verka-
lýðshreyfingin að stuðla að því
að gjaldmiðillinn verði verðimedri
en nú er. Og það er að vinna
maxkvisst að því aö hæfcka gengi
i'S'lenzku krónunnar, sem skapar
sitöðugra verðlag og eykur kaup
getuna og efflár atvinnullfið. Það
er við slíkt samningaborð, sem
nú þarf að setjast, þar sem sjón
armið hins almenna manns fær
fuilan skilning. Ef það er ekki
gert erum við á hraðri leið inn
í mafiuþjóðfélag, sem vissulega
bólar á, þar semn kröfur eru
gerðar ofan frá um alls konar for
réttindi og þægindi og kunnátt-
an „menntunin" aðeins taHn hjá
þeim, sem híotnast „æðri mennit-
un“, sem nú sækir á um að yfir-
taka Alþingi og gera það að emb
ættismannastofnun, sem laus
yrði úr tengslum við fólkið í
landinu.
En eru þá allir aðrir ómennt-
aðir og kunnáttulausir? Hvemig
fóru Islendingar að lifa í gegn-
um aldimar án slikra snillinga
eins og þeirra, sem komu fram
í útvarpsþætti í sumar? Það voru
háskólastúdentar. Þeir vom að
ræða ný sjónarmið, en niðurstað
an varð sú, að þeir átoldu að í
sitjómmálum væri mest talað um
efnahagsmál. En er ekki flest
það, sem viðkemur veru okfcar
á þessari jörð efnahagsmál? Einn
ig vera þeirra í Háskólanum og
hvað eina tii að maðurinn hafi
atvinnu, húsnæði, fæði og Mæði,
félagslegt öryggi, heilsugæzflu,
sjúkrahjálp og aðra aðstöðu I
þjóðfélaginu. En stjórnmál fjalla
um þessa þætti og margt fleira.
SennHega veitti ekki af einni
deild við Hásfcólann til að kenna
þessi sannindi, ef hann vill
stuðla að þvi að útskrifa hugs-
andi einstakliniga.
Sú alþýðustefna, sem kommún
istar stunda, er skaðvænleg vinn
andi fólM og líkleg tH að halda
þvi á lágigengi í hugarfari og
skapa hér örbirgðarþjóðfélag,
þar sem þau réttindi og Hfsmögu
leikar, sem náðst hafa síðustu
áratugi verða að engu gerðir.
Kommúnistar hafa nú tekið upp
nýjar baráttuaðferðir með því að
fflykfcjast inn í svokölluð náitt-
úruvemdarfélög tH að hafa þar
áhrif á afstöðu gegn ýmsum fram
kvæmdum sem nauðsynlegar
eru, svo sem stórvirkjunum og
stóriðjufyrirtækjum. Þar ætla
þeir að reyna að taka þátt i því
að sýna iandi sínu ræktarsemi
og umhyggju. Þjóðviljinn gerist
síðan málsvari fyrir þessum sam
tökum á sinn hátt, og flytur ógn
vekjandi fréttir af mengunar-
vandamálum, aðallega í Vestur-
heimi, sem vitanlega eru
mikil, en verða ekki
leyst með hugarfari og
vinnubrögðum kommúnista. Nátt
úruvernd á vitanlega rétt á sér
en ekki til þess að koma í veg
fyrir að hægt sé að nýta gæði
landsins, orku þess og önnur
náttúruverðmæti, heldur að
hvort tveggja haldist í hendur.
Áform eru nú uppi urn að hægt
verði að virkja jökulsámar á
Fljótsdaisheiði og á Fjöilum í
stórorkuverum, sem skilað gætu
afli, sem er með því mesta sem
þekkist. UmfangsmiMar rann-
sóknir eru nú hafnar til að fá
úr því skorið, hvernig bezt verð
ur staðið að beizlun þessara
fallvatna. Orkustofnunin sér um
þær rannsóknir samhliða rann-
sóknum á Þjórsársvæðinu og víð
ar. Ekkert er líklegra til að
styrkja hag þessarar þjóðar, ef
vel er að þessu staðið, og séð um
að hin gifurlega orka verði nýtt
þjóðarheildinni til farsældar.
Þama er verðugt verkefni fyr
ir verkalýðsdireyfinguna að vera
nú með í að koma hinum stóru
hugmyndum i framkvæmd, með
því að vera jákvæð og vökul um
hinn mifcla mátt, sem styður hinn
vinnandi mann til betri samfé-
lagshátta en áður hafa þekkzt
hér á landi. Þetta ætti að vera
einn þáttur í umræðum og at-
höfnum í starfi og á fundum í
launamannasamtökunum en ekki
að hlusta þar á neikvæða afstöðu
og úrtölutón þeirra sem skroppn
ir eru inn í sjálfa sig, orðnir að
jarðálfum, sem ekkert sjá nema
dökkar htoðar á öllu og heimta
meira úr hendi annarra og
kenna öllum öðrum um það sem
miður fer. Þessi sjónarmið eru
komin innan úr katakombum
kommúnista hérlendis og erlend
is, sem alltaf eru að mynda fram
tíðarríkið og koma heimsbylting
unni á þrátt fyrir að hin risa-
stóru riki, Rússland og Kínaríki,
berist á banaspj ót og forystu-
menn þeirra taka ófrjálsri hendi
þjóðarauðinn tU að halda uppi
kúgun og ofbeldi, sem er enn
ægilegra en það sem þeir af-
máðu. Þeir fengu sér bara sæti
í höltoim stóreignamannanna og
landeigendanna og endur-
holdguðust í enn verri kúgara
sumir hverjir, en þá sem þeir
leiddu á aftökustaðinn. Síðan
hefur þetta slaktari haldið á-
fram í innbyrðis baráttu, saman-
ber lýsingar Svetiönu á Stalin-
isananum. Sósialismi í höndum
sterkra manna er kúgunarveldi
en ekM framtíðarríki. Skylt er
að geta þess, að margir fylgjend
ur Alþýðubandalagsins eru ekki
ánægðir með pólitik þá, sem rek
in er af forkólfunum og una
efcki lengi við þá óskiljanlegu og
úreltu afistöðu, sem Þjóðviljinn
tekur í málefnum þessara þjóða.
En út yfir tekur, þegar Jóhann
Kúld er farinn að skrifa í grein-
arfflofck sinn „Fisktonál“, um
mengunarvandamálið á þann
veg, sem hann gerir. Eðla ætlast
hann til þess að hann sé tekinn
alvarlega í þessum efnum? Vitar.
lega þarf að gæta alls öryggis
svara-ð, og ÖH svörtoi, seim borizt
toafia, verið jéfcvæð. Tvö fcvemi-
féiög hafia eiinndig áfaveðið að
ieglgijia þessu máH lið og anmiað
þeirr'a iseinit verulelgla fjárhæð.
Fyrir þessar gótðlu umdtotefctir
viU stjórn Kernmaraféiaigls Eyj.a-
f jiarðlar hér mieð þalktoa. Fraimiljög-
in, s«m væinitaniieg enu, hafia giert
það klieiifit alð aulglýsa niámsistyTki.
Bklki er enn viitað, hversu hár
hainn verður, en að sjálfsögðu er
upphæðin mikið atriði, ekki siízt
veiginia þieiss, að atyrfaþeigi er bumd-
inin starfii að námi lofonu. Þagiar
hiefiur verið tryggð staólaiviist fyrir
væmtanieigain styrteþega í einium
fuiHteommasta kenmarahásteóla á
Nor'ðluriönidium og er igieirt ráð
fyrto, að námdið þaæ hetfjist hauist-
ið 1971.
Viið tneystum því, að þau svedt
arfiéiöig og fcvenfiélög, siem anm
hafia ekki svajrað bréfum okfcar,
svari jákvætt og sem aUra fjrrst.
Noklktur fraimliög tH viðlbótar,
geta ráðið úrsHtum um, hvort
styrkþegi fæst.
Inðriði Úlfsson.
um útbúnað Álverksmiðjunnar
og krefjast þess að hvers konar
tæki verði sett þar upp til að
skapa meira öryggi, ef sl'ikt verð
ur talið nauðsynlegt, enda var
um það aUt rætt, er samningar
voru gerðir.
Það er glórulaust fyrir alþýðu
þessa lands, að fylgja þeim öfl-
um að málum, sem skrifa eins og
Magnús Kjartansson og Jóhann
Kúld, vegna þess að þeirra skoð
anir og hugarfar eru í engu sam
ræmi við umhyggju fyrir velferð
þess fólks. MiMu fremur að
reyna að hamla þvi að vera með
í að stuðla að eðlilegri, almennri
uppbyggingu og fú það til að
standa í verkföllum upp undir
hendur til að þjóna hinu illa
eðli, sem kommúnisminn ber með
sér hvar sem hann fer. Þvi að
hann er aðeins form tiil að skapa
vald er drottnar síðan yfir hin-
um almenna manni og meinar
honum að hafa skoðanir og
skapa sér hugmyndir í mann-
heimi af frjálsum vilja. Slík þjóð
félagsform eiga ekki að vera tH
prýði fremur en önnur
sem byggð eru á kúgun
og ofbeldi. FrjálS skoð-
anamyndun og heilbrigðir samfé
lagshættir, sem studdir eru af
samfélaginu eftir eðlileigum og
frjálsum leiðum er sifellt þurfa
endurnýjunar við, er það sem
hlúa verður að og skapa löggjöf,
sem ákveður heppilegar leikregl
ur og aðhald, sem er í anda
slíkra athafna. Þetta vilja komm
únistar og áhangendur þeiira
ekki fallast á og þykjast vera
með hinar réttu úriausnir, en
eru aðeins með blekkingar og
þjóðernisrembing, sem engu þjón
ar en stuðlar að ringulreið, sem
er þeirra aðferð til að ná völd-
um og aðstöðu.
Gegn þessu þarf að sporna og
koma því fotki, sem stutt hefur
kommúnista, í skilning um, að
það á að yfirgefa þá og skipa
sér í fylkingar fra-mfaraafla
í þjóðfélaginu, sem vilja gera
Island að framtíðarriM fyrir
manndómsfólk, er hefur það samt
í hiuga að við búum norður við
heimskautsbaug, en getum stytt
hér vetrarríkið til mikilla muna
með því að nýta hina miklu
vatnsorku ofckar okkur til styrkt
ar. Það eru akkar sólariönd í
vetrarríkinu.
Ég hef hér að framan leitazt
við að lýsa hinum óheillavæn--
legu vinnubrögðum, sem komm-
únistar og fylgifiskar þeirra í
verkalýðshreyfingunni eru vald
ir að, sem stuðla að þeirri óvissu
og erfiðlfeikum, sem sá hluti þjóð
arinnar, sem vinnur erfiðustu og
áhættusömustu störfin á sjó og
landi, býr við. 1 verkfallinu í
vor fékk landbúnaðurinn mikið
'högg, þar sem áburður og sáð-
ivörur og aðrar rekstrarvörur
fcomust ekki í tæka tíð til sumra
foyggðarlaga og mjólk lá undir
■skemmdum á Suðurlandi. Þetta
ibættist við náttúruhamfarir af
völdum öskufalls og mikil'la kal
skemmda eftir harðan vetur.
Þannig viilja alþýðuforingjamir
iog þeir, sem þeton fylgja, með-
Framhald á bls. 19