Morgunblaðið - 10.10.1970, Blaðsíða 20

r
20
MORCHJNBiLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. OKTÓBER 1970
Vetrarbraut Bunuels
I.SI Voie Lactée — frönsk lit-
mynd; Leikstjórn: Luis Bunuel;
handrit: Luis Bunuel og Jean-
Claude Carriere; taka: Christian
Matras; framleiðandi: Serge Si-
berman; framleiðslufyrirtæki:
Greenwich Film, París/ Fraia
Fiim, Bóm. Aðalhlutverk: Paul
Frankeur, I.aurent Terzieff, Ed
ith Seob, Bernard Verley, Pi-
erre Clementi, Julien Guiomar,
Delphine Seyrig o.fI.
1 ritgerðarkorni einu hefur
Luis Bunuel líkt kvikmyndinni
við drauma. Myndir birtast á
tjaldi kvikmyndahússins og
hverfa jafnhraðan í upplausn
og myrkvun, tími og rúm verða
sveigjanleg — dragast saman
eða togna sem af handahófi;
timaröð og atvikalengd eruvíðs
íjarri því er gerist i veruleikan-
um; hringrás spannar kannski yf
ir fáeinar mínútur -— kannski
yfir nokkrar aldir.
Bunuel er orðum sínum trúr í
Vetrarbrautinni, sem Háskóla
bíó sýnir um þessar mundir sem
mánudagsmynd. 1 upphafi leiðir
hann fyrir sjónir áhorfenda tvo
förumenn (eða pílagríma), er
leggja upp í pílagrímsferð frá
Paris með Santiago de Compust
ela á Spáni sem lokatakmark,
en þar hyggjast þeir viitja
grafar Sankti Jakobs. Leið
þeirra reynist þymum stráð, og
þyrnarnir eru atvik úr 20 alda
sögu kristindómsins eða öllu
heldur hinnar kaþólsku kirkju.
Bunuel bregður upp svipmynd
úm frá ýmsum tímum kirkjusög
unnar, og hann notar föru-
mennina sem eins konar tengiliði
milli þessara svipmynda, þannig
að samhengi myndarinnar rask-
ast aldrei. Fiestar gefa -þær
heldur ófagra mynd af ka-
þólsku kirkjunni, enda hefur
Bunuei löngum haft horn í síðu
hennar vegna skorts hennar á
umburðarlyndi, og bókstafstrú
ar kennimanna hennar. Tónn
myndarinnar er gamansamur og
meinhæðinn, en glöggt má finna
að undir býr þykkjuþung £il-
vara. 1 lokin lýsir Bunuel þvi
yfir að allir textar og tilvitn-
anir myndarinnar séu sóttir til
Biblíunnar eða i trúarrit síðari
tíma.
Varla fer milli mála, að Vetr-
arbraut Bunuels hlýtur að
höfða mun sterkar til kaþólskra
í hinum rðmanska heimi, þar
sem kirkjan á mikil ítök i öll
um almenningi og hann sæmi-
lega upplýstur um kenningar
Nauðungaruppboð
annað og síðasta á hluta í Hjaltabakka 6, talinni eign Hilmars
Karlssonar, fer fram á eigninni sjálfri, miðvikudaginn 14. októ-
ber n.k. kl. 10,30.
Borgarfógetaembættið i Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 36., 39. og 41. tbl. Lögbirtingablaðs 1969
á hluta í Grýtubakka 16, talinni eign Hafsteins Jenssonar, fer
fram eftir kröfu baejarfógetans í Kópavogi og Guðmundar
Ingva Sigurðssonar hrl., á eigninni sjálfri, miðvikudaginn
14. október n.k. kl. 14.00.
Borgarfógetaembættið i Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 41., 43. og 44. tbl. Lögbirtingablaðs 1970
á Langholtsvegi 37, þingl. eign Þórunnar J. Stefánsdóttur, fer
fram eftir kröfu Útvegsbanka íslands á eigninni sjálfri, mið-
vikudaginn 14. október. n.k. kl. 15,30.
Borgarfógetaembættið I Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 10., 12. og 13. tbl. Lögbirtingablaðs 1970
á starfsmannahúsi nr. 1 i Gufunesi, þingl. eign Bjargmundar
Sigurjónssonar, fer fram eftir kröfu Sýslumannsins i Barða-
strandasýslu á eigninni sjálfri, miðvikudaginn 14. október
n.k. kl. 15.00.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 26., 27. og 28. tbl. Lögbirtingablaðs 1970
á hluta í Grýtubakka 16, talinni eign Steingríms Þórðarsonar,
fer fram eftir kröfu Útvegsbanka Tslands á eigninni sjálfri,
miðvikudaginn 14. október n.k. kl. 13,30.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 13.,15. og 18. tölublaði Lögbirtingablaðsins
1969 á íbúðarhúsinu Sunnutúni á Eskifirði, þinglesinni eign
ölvers Guðnasonar, fer fram eftir kröfu Útvegsbanka Tslands
I Reykjavík og Harðar Einarssonar hrl. á eigninni sjálfri,
mðivikudaginn hinn 14. þessa mánaðar kl. 10 árdegis.
Sýslumaöurinn í S-Múlasýslu 9. 10. 1970.
Valtýr Guðmundsson.
hennar en til hálfheiðinna Is-
lendinga, sem eru ekki nema í
meðallagi vissir um hvað gerð-
ist á páskunum (eins og fræg-
ur útvarpsþáttur bar með sér).
Fer ekki hjá því, að sumar
svipmynda Bunuels hljóta að
fara fyrir ofan garð og neðan
hjá þorra hérlendra áhorfenda.
Eða hversu margir ætli viti t.a.
m. um sögulegan aðdraganda að
einvigi jansenistans og jesúít-
ans; að ágreiningur þeirra var
ekki fyrst og fremst trúarlegs
eðlis heldur miklu fremur ver-
aldlegur — valdastríð.
En það skiptir ekki öllu máli.
Kaldhæðni Bunuels kemst vel
til skila, og mynd hans er upp-
full af gátum, sem Bunuel varp
ar svo ört fram, að áhorfend-
anum gefst enginn tími til að
melta eina þeirra og ná sér eft-
ir undrunina áður en hin næsta
birtist á tjaldinu. 1 upphafi
myndarinnar verður hávaxið
glæsimenni i dökkum klæðum
á vegi förumannanna tveggja.
Hann þekkir ferðaáætlun þeirra
félaga til fullnustu, og segir
þeim, að þegar áfangastaðnum
sé náð, muni þeir hitta skækju
og eignast með henni börn. Ann
að eigi að heita „Ekki minn lýð
ur" en hitt „Eigi framar auð-
sýna náð". Áhorfandinn þyk-
ist óðar þekkja Djöfulinn í
gervi þessa dularfulla manns,
og þegar þeir félagamir tveir
horfa á eftir honum leiðir hann
allt í einu dverg sér við hlið og
hvit dúfa flögrar upp frá þeim.
Þegar betur er að gáð reynast
nöfnin, sem maður þessi til
nefndi á börnin, sótt í Hósea í
Gamla testamentinu: „Þá er
Drottinn hóf að tala við Hósea,
sagði Drottinn við Hósea: Far
og tak þér hórkonu og eignast
hórbörn. . . “ Hósea fór að orð-
um hans og hórkona hans ól
dóttur. Drottinn sagði við
Hósea: „Lát þú hana heita Ló-
rúhama (Náðarvana), því að ég
mun eigi framar auðsýna náð. .“
Siðan ól konan son og fyrirmæli
Drottins voru á þessa leið: „Lát
hann heita Ló-ammít (þ.e. ekki
minn lýður), því að þér eruð
ekki minn lýður og ég er ekki
Jesús skemmtir lærisveinum sínum.
yðar Guð.“ Hver var þá þessi
dularfulla vera? Guð almáttug-
ur?
Eða hver var hið unga glæsi-
menni, sem gerði bölbæn unga
förumannsins að veruleika, og
lét bifreiðina, sem ók framhjá
þeim á þjóðveginum, rekast á
tré með þeim afleiðingum að
ökumaður hennar fórst og gaml
inginn fékk skóna hans? 1
fyrstu kennir áhorfandinn hann
óðar við Jesú eða engil guðs, en
atferli hans er með þeim hætti
að í lok atriðisins, er hann nán-
ast sannfærður um, að ungmenn-
ið sé útsendari Djöfulsins.
Furður myndarinnar eru ótelj
andi, og Bunuel fléttar inn í
þær sérkennilegu skopi af
þeirri snilld, að unun er að fylgj
ast með. Dæmi: Atriðið, þar sem
förumennirnir tveir fylgjast með
uppfærslu skólaleiks og hinn
yngri sökkvir sér niður í dag-
drauma, þar sem hans náð páf-
inn er skotinn af uppreisnar-
mönnum. Umræður yfirþjónsins
og undirmanna hans í veitinga-
salnum um trúmál. Og dæmisaga
spánska prestsins um krafta-
verk heilagrar Maríu verður
óborganleg í meðförum leikar-
ans Juliens Guiomars. Síðar i
sama atriði tekur Bunuel til við
Vinnuvélamoður ósknst
til starfa hjá Njarðvíkurhreppi. Þyrfti að geta unnið bæði
á skurðgröfu og jarðýtu.
Upplýsingar hjá verkstjóra í síma (92) 1696 eða (92) 1786.
Ahaldahús NJARÐVÍKURHREPPS.
Verksmiðjuútsala
á lítt gölluðum KVENSOKKABUXUM.
Aðeins er um að ræða litla olíubletti sem
þvæst úr, eða örlítinn litamismun.
imrniMHimmmnmmmni
jHnWHHW
JHnmHUti
ájmkimm
wMWIIMHHIr
IMMMIMMMMI
HMMMMMMMll
MMIMHIIIIIIHI
MHMMMIMMH
WIMMMMIMM^^^^^
Lækjargötu — Skeifunni 15.
.HIHIMM.
iiimmmhmi.
MMIMMMIIM.
IMMMMMIMIII
MIMIMIIIMMM
IIIIIIIIMMMMM
IIIIMIIIMIIMM
IIMIIMIMMMM
IIMMMMMIM*

Ársdvöl í
Bandaríkjunum
fyrir unglinga á aldrinum 16—18 ára. A.F.S. International
Scholarships veitir styrki til náms í bandarískum skólum.
Upplýsingar veittar að Ránargötu 12 mánudag—föstudag
kl. 17,30—19,30 til 12. nóvember. Sími 10335.
ærsli, sem minnir helzt á tiltæki
ungs framúrstefnuleikstjóra, sem
rétt í þessu hefur uppgötvað
möguleika kvikmyndarinnar;
þ.e. þegar hann lætur spánska
prestinn ýmist sitja fyrir utan
lokaðar dyr skötuhjúanna eða
inni í herbergi þeirra meðan
hann boðar þeim fagnaðarerindi
sitt. Sannar Bunuel enn einu
sinni, að hann er síungur í list
sinni, og hvergi ber á stöðnun,
þrátt fyrir að' hann eigi rétta
sjö áratugi að baki um þessar
mundir.
Þrisvar sinnum leiðir Bunuel
Jesú Krist fyrir sjónir okkar, og
eru þau atriði öll sérlega vel
unnin. 1 hinu fyrsta sjáum við
gamlingjann rifja upp endur-
minningar frá æskuárunum og
um leið og hann hefur frásögn
sína klippir Bunuel yfir til æsku
ára Jesús. Hann ætlar að fara
til að raka af sér vangaskeggið,
er María móðir hans biður
hann að láta ekki verða af þvi,
þar eð skeggið klæði hann svo
vel. Hugljúft en um leið skop-
legt atriði, vegna tengsla þess
við gamlingjann. f hinu næsta
sjáum við Jesús sem glaðværan
gestgjafa og heyrum hann segja
dæmisögu með tilburðum hins
fullkomna samkvæmismanns. 1
lokaatriði myndarinnar sjáum
við Jesús svo sem byltingar-
manninn, eftir að hann hefur gef
ið tveimur blindum mönnum
sjónina aftur. 1 næsta atriði á
undan hafa förumennirnir náð
áfangastaðnum, þar sem skækj
an bíður þeirra, eins og maður-
inn dularfulli hafði sagt fyrir
um, og hún segist ætla að eiga
með þeim böm, er beri nöfnin,
sem tilgreind voru 1 upphafi. Og
þau hverfa þrjú saman inn
í skóginn.
Hvað vakir fyrir Bunuel með
þessari mynd? munu vafalaust
einhverjir spyrja. Vafalaust
beinir hann fyrst og fremst
spjótum sínum að þeim — lærð-
um og leikmönnum —- sem hlýða
bókstafnum í blindni. Ofstækið í
túlkuninni á kenningum kirkj-
unnar er Bunuel mestur þyrnir
í augum. Vetrarbrautinni svip-
ar talsvert til trúarritanna að
uppbyggingu — undarlegt sam-
bland raunveruleika og fráleitra
fjarstæðna. Líkt og trúarritin
vekur myndin menn til umhugs-
unar, skapar umræður og hún
verður túlkuð á óteljandi hátt.
En verður hún tekin bókstaf-
lega, og útnefnd sem hinn al-
gildi sannleikur um þessi mál?
Varla — en hver veit?
Tæknilega er myndin mjög vel
gerð í alla staði. Sérstak-
lega verður að hrósa töku henn
ar og handbragði kvikmynda-
tökumannsins Christian Matras,
sem gefið hefur atriðum mynd-
arinnar sérstæða fegurð með
pastellitum. Að venju hefur
Bunuel einnig mjög vandað í
hlutverkaskipan, og auk Julien
Guimoars í hlutverki spánska
prestsins ber að nefna Laurent
Terzieff og Paul Franeur sem
förumennina, og Bernard Ver
ley í hlutverki Jesús.
b.v.s.