Morgunblaðið - 21.05.1980, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. MAÍ1980
21
Verðbætur á laun 1. júní nk.:
Ekki hæg t að af taka
bráðabirgðalög
- segir forsætisráðherra
SIGHVATUR Björgvinsson,
formaður þingflokks Alþýðu-
flokksins, beindi þeirri fyrir-
spurn til forsætisráðherra utan
dagskrár á Alþingi í gær, hvort
rikisstjórnin hefði í hyggju og
undirbúningi að: 1) fresta með
bráðabirgðalögum verðbótum á
laun 1. júní nk. (eftir að þing
hefur verið sent heim), 2) hækka
niðurgreiðslur til að lækka verð-
bætur á laun (sem ekki væru
fjármunir til innan fjárlaga-
rammans) — eða 3) breyta laga-
ákvæðum um launabætur til sam-
ræmis við verðlag. Vitnaði Sig-
hvatur til ummæla tveggja fram-
sóknarráðherra, Ingvars Gísla-
sonar og Steingríms Hermanns-
sonar, í útvarpsumræðum, sem
ekki hafi verið hægt að skilja á
annan veg en þann, að það væri
ingar, sem hann hefði efnislega
borið fram í eldhúsumræðunum
en þá ekki fengið svör við. Hann
hefði spurt um hvort ríkisstjórnin
hefði í hyggju að grípa inn í
lögbundin ákvæði um verðbætur á
laun — og eins lögbundin ákvæði
um verðbætur á vexti. Ef ríkis-
stjórnin hefur gert upp hug sinn í
þessum málum á hún að leita eftir
afstöðu þingsins til tillagna sinna.
Nú er skammt eftir þings en
ríkisstjórnin hefur hvorki viðrað
breytingar á lögum um verðbætur
á laun né breytingar á efnahags-
lögum frá 1979, sem m.a. fjalla um
verðtryggingu fjárskuldbindinga
fyrir árslok 1980. Ríkisstjórn hef-
ur þinglega skyldu til að kunngera
Alþingi, að gefnu tilefni, hvort
hún ætlar að fara að gildandi
landslögum hér um (verðbætur á
árslok 1980. Engin lög hefðu því
verið brotin þó verðbótum vaxta
hefði verið frestað 1. marz. Seðla-
bankinn hefði nú þessi mál til
umfjöllunar og myndi gera tillög-
ur þar um „næstu daga“. Þá
verður „málið tekið upp í ríkis-
stjórninni". Eftir gildandi vaxta-
lögum verði farið, ef ekki komi til
lagabreytinga, sem sé á valdi
þingsins.
Samráð við launþega
Ingvar Gíslason, menntamála-
ráðherra, sagði rétt farið með orð
sín en þau rangtúlkuð. Ekki væri
til góða launafólki að verðbólgan
héldi svo fram sem horfði. Hug-
myndir sínar hefðu þó verið
tengdar því að samráð væri haft
við launþega, bændur og sjómenn.
Fullyrðing um einhliða aðgerðir er
rangtúlkun á orðum mínum.
veg fyrir skerðingu á kaupgildi
launa. Ráðherrann þegði nú, þó
spurður væri. Slík skerðingarlög
hafa hins vegar ekki meirihluta á
Alþingi, staðhæfði HBl. Ég þykist
viss um að Guðmundur J. fari ekki
til Stykkishólms, ef afstöðu þings-
ins yrði leitað. Hann myndi greiða
atkvæði gegn slíkri skerðingu.
Stjórnarskrárbrot
Karvel Pálmason (A) sagði: Ef
ríkisstjórn setur bráðabirgðalög,
vitandi það að þau hafa ekki
meirihlutafylgi á Alþingi, er slíkt
ótvírætt stjórnarskrárbrot. Ráð-
herrar svara ekki, eða út í hött,
aðspurðir um hugsanlega skerð-
ingu verðbóta á laun, sem nú eru
lögtryggðar til samræmis við
verðlag. Vilja nú ekki Guðrún
Helgadóttir og Guðmundur J., sem
mýkst mæla um láglaunafólk, lýsa
því hér yfir svo allir megi skilja,
að þau styðji ekki slík bráða-
birgðalög, ef út verði gefin. Þá
væri vitað fyrirfram að þau nytu
ekki meirihlutafylgis og væru því
stjórnarskrárbrot. Þessir 2 þing-
menn eiga því leikinn, ef þeir hafa
þor og vilja til.
launaða fólksins er og ekki sá, að
hann bjóði til skerðingar. Slíkt
kemur heldur ekki til mála að
mínu mati. Búi þessir menn hins
vegar yfir einhverju því, sem
þessu fólki verður til góða, má
ræða það. (Er hér var komið var
umræðu utan dagskrár frestað-
vegna þingflokksfunda.)
Skammur tími til að
setja bráðabirgðalög
Næstur tók til máls Svavar
Gestsson, félagsmálaráðherra.
Hann gerði húsnæðismálafrum-
varpið að umtalsefni og sagði að
þar væri á ferðinni kjaramál sem
skipti miklu máli fyrir launafólk í
landinu. Þessu næst vék Svavar
máli sínu að bráðabirgðalögum
þeim sem stjórnarandstaðan telur
að von sé á. Hann sagði að ef svo
færi að þing stæði til 28. maí, þá
væri mjög skammur tími fyrir
ríkisstjórn, þó hún væri öll af vilja
gerð, til að setja bráðabirgðalög.
Þó menn vildu koma á bráða-
birgðalögum fyrir mánaðamót þá
væri of skammur tími til þess.
Þetta væru hlutir sem þingmenn
gætu sagt sér sjálfir.
Svavar útilokar
bráðabirgðalög
Að máli Svavars loknu tók til
máls Geir Hallgrimsson. Hann
sagði ljóst, að Svavar teldi sig ekki
þurfa að bæta neinu við svör
forsætisráðherra. Geir sagðist
fagna þeim orðum Svavars, að
„brýnasta viðfangsefnið eins og
sakir standa“ að lækka lögvernd-
aðar launabætur til samræmis
við verðlagsþróun á ferli ríkis-
stjórnarinnar.
Fái ég ekki skýrar yfirlýsingar
um að hér sé rangt ályktað af
orðum framsóknarráðherranna,
mun Alþýðuflokkurinn endur-
skoða þá afstöðu sína að greiða
fyrir afgreiðslu þingmála og
flýta þinglausnum.
Ekki hægt að gefa nein
fyrirheit þar um
Gunnar Thoroddsen, forsætis-
ráðherra, sagði orðrétt: „Ríkis-
stjórnin hefur engar ákvarðanir
tekið um ráðstafanir í sambandi
við verðbætur 1. júní. Ríkisstjórn-
in mun reyna að greiða fyrir gerð
nýrra kjarasamninga eins og kost-
ur er. Varðandi útgáfu bráða-
birgðalaga er ríkisstjórnin bundin
af ákvæði stjórnarskrárinnar um
að brýna nauðsyn beri til, en
fyrirheit um það fyrirfram að gefa
ekki út bráðabirgðalög, hvernig
sem á stendur, er ekki unnt að
gefa.“
Verðbætur launa og vaxta
Geir Hallgrímsson (S) þakkaði
Sighvati fyrir að ítreka spurn-
laun og vexti) eða breyta þar út af.
Itrekaði Geir spurningar til for-
sætisráðherra, formanns Fram-
sóknarflokks og félagsmálaráð-
herra um þessi efni. Það væri
lítilsvirðing við Alþingi og þing-
menn ef þingi lyki án þess að
þingmenn vissu hvert stefndi í
jafn afgerandi málum.
Ekki samin á einni nóttu
Sighvatur Björgvinsson (A)
sagði svar forsætisráðherra um-
búðir utan um ekki neitt. Honum
væru slík svör lagin. Yfirleitt
hefðu þó umbúðirnar verið lag-
legri en nú. Spurningin er ein-
faldlega: er ríkisstjórninni
kappsmál að senda Alþingi heim
til að geta gefið út skerðingarlög á
verðbætur launa fyrir mánaða-
mót? Slík lög verða ekki samin á
einni nóttu. Ef að þessu er stefnt
er undirbúningur þegar í fullum
gangi. Fáist ekki skýr svör mun
Alþýðuflokkurinn endurskoða af-
stöðu sína þess efnis að greiða
fyrir málum þessa síðustu starfs-
daga.
Engin lög brotin
Tómas Árnason, viðskiptaráð-
herra, sagði Ólafslög kveða á um
fulla verðtryggingu sparifjár fyrir
Enga yfirlýsingu
hægt að gefa
Steingrímur Hermannsson,
sjávarútvegsráðherra, sagði
„niðurtalningarleið" hugsaða í
samvinnu við launþega. Hann
hefði áhyggjur af því sem fram-
undan væri. Skammur tími væri
til stefnu. Engin drög til breytinga
á lögum hefðu verið rædd í
ríkisstjórninni. Engin lög yrðu
sett nema innan þess ramma er
stjórnarskráin setur. Hins vegar
væri ekki hægt að gefa út yfirlýs-
ingar um, að lög ínnan þess
ramma yrðu ekki sett — en ef til
kæmi í lofuðum samráðum.
Svörin gætu verið auðveld
Ilalldór Blöndal (S) sagði sýnt
að ráðherrar vildu ekki taka af
skarið í svörum, þ.e. lýsa því yfir
skýrt og skorinort, að ríkisstjórn-
in hygði ekki á bráðabirgðalög
varðandi skerðingu verðbóta á
laun, strax á hæla þingmanna
eftir þinglausnir. Ekkert ætti þó
að vera einfaldara en gefa þing-
mönnum yfirlýsingu um, að verð-
bætur á laun yrðu ekki skertar, ef
það er ekki ætlan ráðherra. HBl
minnti á svardaga Svavars
Gestssonar þess efnis, að erindi
hans í ríkisstjórn væri að koma í
Misst út úr sér
slæm ummæli
Guðmundur J. Guðmundsson
(Abl) sagði mikið ganga á. I
stjórnarviðræðum í janúar hefðu
alþýðuflokksmenn lagt höfuð-
áherzlu á skerðingu vísitölunnar.
Nú væri komið annað hljóð í
strokkinn. Ráðherrar Framsókn-
arflokksins hafa misst út úr sér
slæm ummæli, í ætt við staðhæf-
ingar Alþýðuflokks í janúar
síðastliðnum, en þó hengt þau
aftan í heit um samráð við
launafólk, bænda og sjómanna.
Það hefur verið sagt að engin slík
lög verði gefin út nema með
samþykki launþega. Ennfremur að
ekkert slíkt hafi verið rætt í
ríkisstjórn. Kaupmáttur lægst
þingmenn gætu dregið þá ályktun,
að bráðabirgðalög yrðu ekki sett
vegna tímaskorts. Geir sagðist
telja að með þessum orðum útilok-
aði Svavar bráðabirgðalög. Hann
sagðist taka svar félagsmálaráð-
herra þannig að hann tæki á sig
þá ábyrgð að lögin yrðu ekki sett.
Þessu næst sagði Geir að það
væri Ijóst að bráðabirgðalög yrðu
ekki sett, nema brýna nauðsyn
bæri til, samkvæmt ákvæði
stjórnarskrárinnar. Hann sagði að
nú ætti ríkisstjórninni að vera
ljóst hvort nauðsyn væri á slíku.
Éf ríkisstjórnin teldi slíka ráð-
stöfun nauðsynlega, þá ætti að
fara leið þingræðisins og leggja
frumvarp um það mál fyrir Al-
þingi.
smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar
Um 30 fm verzlunar eöa
skrifstofuhúsnæöi til leigu á
Öldugötu. Uppl. í síma 33493.
Gróöurmold til sölu
Heimkeyrð í lóölr. Uppl. í síma
44582 og 40199.
Til sölu
47 ferm steinhús viö sjávar-
síöuna á Hofsósi, Skagafiröi.
Uppl. ettir kl. 19.30 í síma
95-6359.
Lestrar- og
föndurnámskeiö
byrjar 27. maí fyrir börn, sem
þekkja stafina, ef næg þátttaka
fæst. Sími 21902.
Veröbréf
Fyrirgreiösluskrifstofan Vestur-
götu 17, sími 16223.
Betanía Reykjavík
Félagar kristniboösfélags
kvenna og kristniboösfélags
karla í Reykjavík eru minnt á
sameiginlega fundinn í kvöld kl.
20.30.
ÚTIVISTARFERÐIR
Miðvikud. 21.5 kl. 20.
Úlfarsfell, létt kvöldganga, verö
2.500 kr.
Hvítasunnuferðir:
1. Snælellsnes, gist á Lýsuhóli,
sundlaug.
2. Húsafell, smáhúsagisting,
sundlaug.
3. Þórsmörk, tjaldgisting.
Utanlandsferöir:
Noregur, Grænland, irland.
Útivist.
GEOVERNOARFÉLAG ISLANDS
Ferö í Þórsmörk um Hvítasunn-
una 24.-26. maí. Lagt af staö
laugardag kl. 9. Uppl. á skrifstof-
unni Laufásvegi 41, síml 24950.
Frá Sálarrann-
sóknarfélagi íslands
Bresku mlölarnir Corai Polge og
Robin Stevens sýna ósjálfráöa
teiknun og skyggnilýsingu í Fé-
lagsheimili Seltjarnarness miö-
vikudaginn 21. ma» kl. 20.30.
Aögöngumiöar viö innganginn.
Stjórnin.
Hörgshlíð 12
Samkoma í kvöld kl. 8.