Morgunblaðið - 08.01.1988, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1988
31
Jón Baldvin Hannibalsson, fjár-
málaráðherra.
Fjármálaráðherra:
Lánsfjárlög
verður að
samþykkja í
þessari viku
Annað gæti haft
afdrifaríkar af-
leiðingar fyrir
hag Seðlabanka
og Ríkissjóðs
FJÁRMÁLARÁÐHERRA mælti f
gær fyrir frumvarpi til lánsfjár-
laga í neðri deild, en það er sfðari
deild. Hann sagði nauðsynlegt að
afgreiða frumvarpið sem lög f
þessari viku því án samþykktra
lánsfjárlaga mætti Rfkissjóður
ekki gefa út ný spariskírteini. Það
gæti haft afdrifaríkar afleiðingar
fyrir hag Ríkissjóðs og Seðla-
banka því spariskfrteini fyrir á
milli 1.100 og 1.400 m.kr. kæmu
til innlausnar f næstu viku.
Jón Baldvin Hannibalsson, fjár-
málaráðherra, mælti fyrir frum-
varpinu. Sagði hann að þó ýmsar
breytingar hefðu verið gerðar á því
í efri deild væri ljóst að nauðsynlegt
væri að gera nokkrar til viðbótar.
Þær breytingar sem gera þyrfti or-
sökuðust aðallega af endanlegri
afgreiðslu fjárlaga og drætti á af-
greiðslu lánsfjárlaga fyrir áramót.
Meðal annars þyrfti að hækka inn-
lenda lántökuheimild Ríkissjóðs úr
4.200 m.kr. í 4.260 m.kr. Það væri
í samræmi við afgreiðslu fjárlaga og
skýrðist hækkunin af milligöngu
Ríkissjóðs um lán til RARIK vegna
framkvæmda við línur niður á Kross-
sand.
Framlag til Kvikmyndasjóðs hefði
verið hækkað og þyrfti því að breyta
18. grein frumvarpsins í samræmi
við þá hækkun. Einnig væri nauðsyn-
legt að gera breytingu á 28. grein
vegna framlags til Jöfnunarsjóðs
sveitarfélaga. I fyrsta lagi stæði í
frumvarpinu eins og það væri nú að
framlagið skyldi ekki nema hærri
flárhæð en 1.585 m.kr. Við af-
greiðslu fjárlaga hefði þessi fjárhæð
verið lækkuð um 52 m.kr. eða í 1.533
m.kr. vegna þess að ekki var fallist
á tilflutning tónlistarfræðslunnar og
stæði sú fjárhæð í Qárlögum. Nú
væri hins vegar talið að hækka
þyrfti þessa fjárhæð um 7 m.kr
vegna þess að við endanlega af-
greiðslu fjárlaga hefðu verið endur-
skoðaðar forsendur á verðlagi og
veltu í tengslum við söluskattinn.
Fjármálaráðherra sagði það vera
nauðsynlegt að samþykkja lánsfjár-
lög fyrir helgi þar sem á mánudaginn
yrðu innleysanleg spariskírteini
Ríkissjóðs fyrir um 1100-1400 m.kr.
Ríkissjóði væri ekki heimilt að gefa
út ný skírteini, samkvæmt úrskurði
frá Seðlabankanum, ef lánsfjárlög
væru ekki samþykkt. Heimildir
þyrftu þvi að liggja fyrir i lok þessar-
ar viku. Annað gæti haft afdrifaríkar
afleiðingar fyrir hag Rikissjóðs og
Seðlabanka.
Kvótinn afgreiddur frá neðri deild:
Atkvæðagreiðslur nm kvóta-
frumvarpið á sjötta tug
Breytingartillög-ur meirihlutans samþykktar - aðrar tillögur felldar
NEÐRI deild afgreiddi i gær-
kvöldi frá sér frumvarp um
stjómun fiskveiða. Deildin sam-
þykkti frumvarpið með 29
atkvæðum gegn 15. Tveir stjórn-
arliðar, þeir Sighvatur Björgvins-
son (A/Vf) og Matthías Bjarnason
(S/Vf), greiddu atkvæði gegn
frumvarpinu. Stefán Valgeirsson
sat hjá við atkvæðagreiðsluna.
Fjöldi breytingartillagna komu
til afgreiðslu i gær og vom at-
kvæðagreiðslur á sjötta tug í
neðri deild vegna þessa máls í
gær. Breytingartillögur meiri-
hluta sjávarútvegsnefndar vom
samþykktar en aðrar tillögur,
m.a. tillögur Matthíasar Bjarna-
sonar, formanns sjávarútvegs-
nefndar neðri deildar, vom
felldar. Stundum var þó naumt á
mununum og féll ein tillaga Matt-
híasar á jöfnum atkvæðum.
Breytingar meirihlutans fólust
aðallega í þvi að rýmkað var til
fyrir veiðar smábáta. Fmmvarp-
ið fór síðan til einnar umræðu í
efri deild og var ætlunin að klára
þá umræðu.
Þijár breytingartillögur höfðu
verið lagðar fram við 10. grein
frumvarpsins sem er sú mest um-
deilda. Ein frá Hjörleifí Guttorms-
syni, önnur frá Hreggviði Jónssyni
og sú þriðja frá meirihluta sjávarút-
vegsnefndar. Auk þess hafði verið
lögð fram breytingartillaga við
breytingartillögu meirihlutans sem
gerði m.a. ráð fyrir enn frekari
fækkun banndaga en upphaflega
breytingartillagan.
Tillögur Hjörleifs og Hreggviðs
voru felldar en tillaga meirihlutans
samþykkt með breytingum. 32 þing-
menn greiddu þeirri grein og þar
með frumvarpinu í heild atkvæði
sitt en 10 sátu hjá. Þingmenn
Kvennalista og Borgaraflokks sátu
hjá ásamt Steingrími J. Sigfússyni
(Abl/Ne) og Hjörleifi Guttormssyni
(Abl/Al). Tillaga þessi fól í sér tölu-
verða rýmkun fyrir veiðar smábáta
miðað við upphaflega frumvarpið.
Næst kom til atkvæða tillaga frá
Matthíasi Bjamasyni, formanni
sjávarútvegsnefndar neðri deildar,
þess efnis að ráðherra gæti ákveðið
að rækjuafli sem fluttur væri óunn-
inn til pillunar erlendis skyldi
reiknaður með allt að 15% álagi
þegar metið væri hversu miklu af
aflamarki eða aflahámarki skips
væri náð hvetju sinni. Matthias dró
til baka seinni hluta tillögunnar sem
var þess efnis að ráðherra skyldi
setja ákvæði í reglugerð um skipt-
ingu á leyfðum úthafsrækjuafla á
milli vinnslustöðva að höfðu samráði
við Félag rækju- og hörpudisks-
framleiðenda. Tillagan var naum-
lega felld með 22 at.kvæðum gegn
20. Þeir stjómarþingmenn sem
greiddu þessari tillögu atkvæði, auk
Matthíasar, voru þeir Friðjón Þórð-
arson (S/Vl), ólafur Þ. Þórðarson
(F/Vf), Pálmi Jónsson (S/Nv) og
Sighvatur Björgvinsson (A/Vf).
Tillaga féll á
jöfnum atkvæðum
Breytingartillaga Matthíasar við
13. grein frumvarpsins var næst
borin upp til atkvæða. Tillagan var
borin upp í tvennu lagi. FVrri hlut-
inn, um að heimilt verði að flytja
aflahámark sóknarmarksskipa milli
skipa, var felldur með 24 atkvæðum
gegn 12. 6 sátu hjá. Þeir Eggert
Haukdal, Friðjón Þórðarson, Geir
Gunnarsson, Pálmi Jónsson, Stefán
Valgeirsson og Steingrímur J. Sig-
fússon sátu hjá við afgreiðslu tillög-
unnar. Síðari hlutinn, sem kvað á
um að ef skip með veiðiheimild
væri selt úr byggðarlagi, sem að
mestu byggði á fiskveiðum og fisk-
vinnslu, skyldi ráðherra heimilt að
bæta viðkomandi byggðarlagi afla-
tapið þannig að veiðiheimildir þeirra
skipa sem eftir væru yrðu auknar.
Tillagan féll á jöfnum atkvæðum,
en auk stjómarandstöðuþingmanna
og Matthíasar greiddu henni at-
kvæði þeir Eggert Haukdal, Friðjón
Þórðarson, Olafur Þ. Þórðarson,
Pálmi Jónsson og Sighvatur Björg-
vinsson.
Einnig var naumt á mununum
þegar tillaga Matthíasar um gildis-
tíma laganna koni til atkvæða. Þeir
Eggert Haukdal, Friðjón Þórðarson,
Pálmi Jónsson og Sighvatur Björg-
vinsson greiddu atkvæði með tillög-
unni sem var felld með 22
atkvæðum gegn 20. Samkvæmt til-
lögunni áttu lögin að gilda til loka
næsta árs en samþykkt var að frum-
varpið gilti til loka ársins 1990.
Upphaflega frumvarpið gerði ráð
fyrir því að lögin myndu gilda til
loka ársins 1991 en því var breytt
af efri deild. Hjörleifur Guttormsson
hafði lagt fram tillögu, sem hann
dró til baka við atkvæðagreiðsluna,
um að lögin gildistími laganna yrði
ekki tilgreindur og einnig var dreg-
in til baka tillaga Kvennalistans um
að lögin giltu til loka ársins 1992.
Tillaga Hreggviðs Jónssonar um að
lögin giltu einungis í eitt ár var
felld með 22 atkvæðum gegn 9.
„Lokatilraun" til
aö laga frumvarpiö
Sighvatur Björgvinsson (A/Vf)
tók fyrstur til máls er þriðja um-
ræða um frumvarpið hófst skömmu
seinna. Hann minnti á ummæli sín
við aðra umræðu þess efnis að hann
væri í grundvallaratriðum andvígur
stjómun fískveiða af þessu tagi en
gæti greitt frumvarpinu atkvæði
sitt ef þorri tillagna Matthíasar
Bjamasonar hefðu verið samþykkt-
ar. í atkvæðagreiðslunni hefði það
síðan gerst að meginþorri sjálfstæð-
ismanna hefði snúist gegn þeim
manni sem um árabil hefði verið
aðaltalsmaður þeirra flokks í sjávar-
útvegsmálum. Sighvatur sagðist nú
gera lokatilraun til þess að laga
frumvarpið og flytti hann fjórar
breytingartillögur sem tækju mið
af tillögum Matthíasar en væm
hófsamari.
Fyrsta tillagan væri þess efnis
að við 13. grein bættist að heimilt
væri að flytja aflamark skips yfir á
skip með sóknarmarki enda væri
um að ræða skip sömu útgerðar eða
skip sem gerð væm út frá sömu
verstöð.
Önnur breytingartillagan væri við
14. greinina og þess efnis að ef
fyrirsjáanlegur væri aflabrestur í
tilteknu byggðarlagi vegna fyrir-
hugaðrar skipasölu þaðan væri
ráðherra heimilt að undanþiggja
allt að 20% þess aflamarks sem
sölunni fylgdi og ráðstafa til ann-
arra útgerðaraðila í byggðarlaginu
að fengnum tillögum hlutaðeigandi
sveitarstjómar.
Þriðja tillagan væri um nefnd þá
er skyldi endurskoða fyrirkomulag
fískveiðistjómar að loknum gildis-
tíma laganna og gerði hún ráð fyrir
að nefndin tæki mið af nokkmm
atriðum er væm tekin beint upp úr
stjómarsáttmálanum. Fjórða tillag-
an fjallaði loks um að á gildistíman-
um skyldi árlega veita a.m.k. 3
skipum sem kæmu i stað skipa er
fómst á ámnum 1983-84 veiðileyfi
sem væri meðaltal aflamarks skipa
í sama stærðarflokki.
Deila um ókeypis
upplýsingar
Steingrimur J. Sigfússon
kynnti næst breytingartillögu við
frumvarpið. Er hún við 17. grein
en þar segir: „Útgerðarmönnum,
skipstjómarmönnum og kaupendum
afla, svo og umboðsmönnum og út-
flytjendum, er skylt að láta ráðu-
neytinu ókeypis í té og í því formi
sem óskað er eftir, allar þær upplýs-
ingar sem unnt er að láta í té og
nauðsynlegar em taldar vegna eftir-
lits með framkvæmd laga þessara.
Vildi Steingrímur fella brott orðið
„ókeypis" og til vara að sá hluti
setningarinnar orðaðist þannig: „að
láta ráðuneytinu í té án endur-
gjalds, nema sérstakar ástæður
mæli með öðm“.
Steingrímur J. sagði einnig að
með frumvarpinu væri verið að af-
henda sjávarútvegsráðherra einræð-
isvald yfír þessum málaflokki en það
hefði utanríkisráðherra sagt að
væri fyllilega eðlilegt við aðra um-
ræðu. Hann sagðist einnig óska
þess að næst þegar þessi mál kæmu
til endurskoðunar yrði betur að
málum staðið og Alþingi gefín eðli-
leg aðild að málinu.
Ólafur Þ. Þórðarson sagðist
ekki vera ánægður með hvemig til
hefði tekist við fískveiðistjómun ís-
lendinga. Hann ræddi m.a. þann
vanda þegar skip og veiðiheimildir
væm seld úr byggðarlagi og sagði
það kannski vera lausn sem menn
gætu sæst á að sveitarfélögum
væri gefinn forgangsréttur á að
kaupa skip áður en að væri selt úr
byggðarlaginu.
Skömmtunar- og
haftaf rumvarp
Matthías Bjarnason sagðist ekki
geta látið hjá líða að láta í ljós von-
brigði sín með efnislega meðferð
málsins. Hann hefði áður sagt að
hann hefði gjaman viljað geta stutt
fmmvarpið en þá hefði þurft að
gera á því vemlegar breytingar.
Vissulega hefði frumvarpið tekið
andlitslyftingu í meðferð þingsins
en þetta væri samt sem áður
skömmtunar- og haftafrumvarp þar
sem einstaklingurinn væri settur í
fjötra. Það væri ekki í samræmi við
hans skoðanir og hefði ekki verið í
samræmi við skoðanir hans flokks.
Á þvi virtist þó hafa orðið breyting
enda væri „farið að snjóa“.
Halldór Ásgrimsson, sjávarút-
vegsráðherra, sagði menn hafa sagt
að með samþykkt fmmvarpsins
væri verið að setja í vald ráðherra
hvort ýmsar heimildir yrðu notaðar
eða ekki. Hann hefði ekki heyrt þá
skýringu áður eða litið svo á að
ráðherra gæti notað að vild heimild-
ir af þessu tagi heldur væri verið
að setja honum þá skyldu að nota
þær að vissum skilyrðum uppfyllt-
um.
Halldór sagði að með fmmvarp-
inu væri ekki verið að gera lítið úr
þeim vanda sem upp gæti komið i
byggðarlögum þegar skip væm seld
þaðan en hann teldi það í raun
óframkvæmanlegt að ætla ráðherra
að nota heimild tii þess að bæta það
upp heldur þyrfti Alþingi að taka á
slíkum málum er þau kæmu upp.
Varðandi orðið ókeypis þá væri
þetta orðalag sótt. í önnur lög og
ætti það uppmna sinn í lögum um
tekju- og eignarskatt, en þar væri
að minnsta kosti fjórum sinnum
kveðið á um að upplýsingar skuli
veita ókeypis. Til þessara laga væri
síðan vitnað í flestum lögum um
skattheimtu. Sjálfsagt væri það
umdeilanlegt hvort nauðsynlegt
væri að taka það fram að upplýsing-
ar ættu að vera ókeypis en hvemig
ætti að túlka vilja löggjafans ef
þetta væri tekið út úr fmmvarpinu,
spurði sjávarútvegsráðherra. Ifynd-
ist honum mikið gert úr þessu eina
orði og skildi ekki hvað lægi þar
að baki.
Sjávarútvegfsráð-
herra einráður?
Albert Guðmundsson (B/Rvk)
taldi að verið væri að gera sjávarút-
vegsráðherra einráðan í þessum 1
málaflokki og harmaði einnig að
umræðan hefði ekki verið látin niður
falla eftir þau ummæli Steingríms
Hermannssonar í Tímanum rétt fyr-
ir áramót að engar breytingar yrðu
gerðar á frumvarpinu sem sjávarút-
vegsráðherra gæti ekki sætt sig við.
Hún hefði verið óþörf eftir að slík
yfírlýsing var gefin út.
Albert lýsti sig einnig sammála
Steingrími J. varðandi orðið ókeypis
og sagði það með eindæmum að nú
ætti að setja þessa ijötra á nýjar
stéttir en þeir hefðu lengi Verið á
kaupmönnum.
Allar breytingartillögur Sighvats
og Steingríms J. voru felldar þegar
kom að atkvæðagreiðslu.
Þegar tillagan um endurskoðun-
amefndiná var borin upp til atkvæða
gerðu þeir Jón Sigurðsson, dóms-
málaráðherra, og Kjartan Jóhanns-
son (A/Rn) grein fyrir atkvæðum
sínum og sögðu þau atriði sem þama
væri lagt til að lögfesta að fínna í
starfsáætlun ríkisstjómarinnar og
ættu því að vera „gulltryggð", eins
og Kjartan orðaði það.
Sighvatur Björgvinsson sagði
þama skipast veður í lofti. Greinin
væri nánast orðrétt upp úr starfs-
áætluninni en stjómin felldi stjóm-
arsáttmálann og stjómarandstaðan
teldi þetta vera skynsamlegt og
greiddi tillögunni atkvæði sitt. Þetta
sýndi að hans mati með hve miklum
ólíkindum þessi atkvæðagreiðsla
væri. Allt kapp væri lagt á að fella
breytingartillögur sama um hvað
þær snerust.
Tveir sljórnarliöar
gegn frumvarpinu
Frumvarpið sjálft kom þar næst
til lokaatkvæða í deildinni. Það var
samþykkt með 24 atkvæðum gegn
15. Tveir stjómarþingmenn greiddu
atkvæði gegn því, þeir Sighvatur
Björgvinsson og Matthías Bjama-
son. Stefán Valgeirsson sat hjá við
atkvæðagreiðsluna.
Nokkrir þingmenn gerðu grein
fyrir atkvæði sínu. Pálmi Jónsson
sagðist telja mjög miður að engin
þeirra breytingartillagna sem Matt-
hías hefði lagt fram náði fram að
ganga. Með samþykkt einhverra
þeirra hefði mátt bæta úr göllum á
frumvarpinu. Eigi að síður bæri að
meta að frumvarpið hefði tekið bótr
um í meðferð þingsins, sér i lagi
varðandi smábátana. Þrátt fyrir
ýmsar áhyggjur sem hann hefði
segði hann já. Sighvatur Björgvins-
son minnti á samþykkt kjördæmis-
þings Alþýðuflokksins á Vestfjörð-
um gegn stjómun fískveiða. Engar
breytingar hefðu verið samþykktar
og sagðist hann því ekki geta stutt
frumvarpið. Steingrímur J. Sigfús-
son sagði þingmenn Alþýðubanda-
lagsins hafa flutt margar
veigamiklar breytingartillögur en
þær ásamt flestum öðrum sem hefðu
verið til bóta hefðu verið felldar.
Því gætu þau ekki samþykkt fmm-
varpið. Eggert Haukdal vitnaði tii
greinargerðar Pálma Jónssonar og
sagði já. Friðjón Þórðarson sagðist
segja já í trausti þess að öll él stytti
upp um síðir. Hreggviður Jónsson
sagði þingmenn Borgaraflokksins
hafa flutt fjölda breytingartillagna
sem hefðu verið til bóta. Enginn
þeirra hefði verið samþykkt og því
gætu þau ekki samþykkt fmm- \
varpið. Jón Sæmúndur Siguijónsson
sagðist segja já í trausti þess að
skynsamlega væri staðið að endur-
skoðunamefndinni og að hún setti
fram betra fyrirkomulag en nú væri
um að ræða. Kristín Halldórsdóttir
sagði að þótt fmmvarpið hefði tekið
breytingum til batnaðar væri það
alls óviðunandi. Því greiddu
Kvennalistakonur atkvæði gegn því.