Morgunblaðið - 28.10.1988, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 1988
Eínleikaraveisla
Michaela Olle Persson Áshildur Leif Ove
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Þriðju tónleikar TUNE voru
haldnir í Háskólabíói og voru þeir
sannkölluð einleikaraveisla.
Fyrsta verkið var sellókonsertinn
eftir Dvorák en einleikari var
Michaela Fukacová Christensen.
Hún er góður sellisti og lék sér
að konsertinum. Það skyggði hins
vegar nokkuð á að hljómsveitin
lék of sterkt og líklega hefur
stjómandinn, Petri Sakari, ekki
áttað sig á mishljóman salarins,
að allt annan „ballans" er að
heyra á stjómpalinum en úti {
sal, er hefur oft farið illa með
einleikara, því hljómsveitin hefur
á stundum nær kaffært þá með
of sterkum undirleik.
Annað verkið var Lieder eines
fahrenden Gesellen, eftir Mahler.
Einsöngvari var Olie Persson, frá
Svíþjóð og flutti hann þessi undir-
fögm Ijóð með mikilli reisn og
einstaklega skýmm framburði,
auk þess sem túlkun hans var
þmngin af músík. Persson hefur
mjög góða og vel skólaða bariton-
rödd og á trúlega framtíð fyrir
sér sem ópemsöngvari.
íslenski þátttakandinn, Áshild-
ur Haraldsdóttir, flautuleikari
flutti flautukonsert Nielsens og
má fullyrða að hún er mjög efni-
legur tónlistarmaður. Hún lék
konsertinn af öiyggi, með sterkri
tilfínningu fyrir tónskipan og blæ,
enda ræður hún þegar yfír mikilli
leiktækni.
Sfðasi einleikarinn sló í gegn,
Aðrir tónleik-
amir á TUNE
(Tónlistarhátíð
ungra norrænna
einleikara) vom
haldnir í Norr-
æna húsinu og
lék norski akk-
orðusnillingur-
inn Geir Draug-
svoll verk eftir
Messiaen,
Holboe, Nörgárd, Steen Pade P.
R. Olsen, Georg Katzer og Nord-
heim.
Fyrsta verkið var Les anges
úr orgelverki Messieens La nati-''
vité du Seigneur og verður ekki
annað sagt en verkið hafí hljómað
en það var Leif Ove Andsnes, frá
Noregi, með einleik sínum píanó-
konsert nr. 3, eftir Prokofíev, sem
sannfærandi, enda frábærlega vel
flutt. Sama má segja um verk
annarra höfunda, Sónötuna eftir
Holmboe og leikandi tilvitnun í
gamla harmonikkutónlist, eftir
Nörgárd, sem hann nefnir
Introduction and Toccata.
Fmmflutt var verkið Aprilis
eftir Steen Pade, sem var að
mestu unnið samkvæmt þrá-
stefja-aðferðinni og þó það væri
frábærlega vel leikið bjargaði það
litlu. Without a title eftir Olsen,
En AvantiOú? eftir Katzer og
Flashing eftir Nordheim, vom
flutt eftir hlé en þessi verk em
margslungin, þar sem bæði er
reynt að „músisera" á akkorðuna
og gera ýmsar tilraunir með blæ-
saminn var í Ameríku og fmm-
fluttur í Chicago 1921. Konsert-
inn er einn af vinsælustu tón-
verkum Prokofievs og oftlega
fluttur. Leif Ove Andsnes flutti
konsertinn af glæsibrag, sem
spannaði frá því blíðlegasta til
kraftspenntra átaka, þmnginna
en samt óþvingaðra átaka, gædd-
um sterkri listrænni tilfínningu
og hrynskerpu er tekur í, enda
tóku hljómleikagestir hressilega
við sér og fögnuðu listamanninum
unga með langvinnu lóftaki.
Petri Sakari stjómaði hljóm-
sveitinni, sem, þrátt fyrir á stund-
um nokkuð sterkan undirleik, lék
mjög vel, sérstaklega í Prokofiev
og Nielsen og einnig á köflum í
Mahler.
brigði. Allt þetta flutti Geir af
slíkum glæsibrag, að ekki er of-
nefnt að kalla hann snilling.
Akkorða (accordion) er að því
leyti til frábmgðin harmonikku
að bassaborðið er í „krómatískri“
skipan eins og hægri handar
hljómborðið og býr því yfir mögu-
leikum, sem ekki er hægt að leika
eftir á harmonikku. Nú hefur
akkorðan verið viðurkennd sem
konserthljóðfæri og margir tón-
höfundar samið ágæta tónlist fyr-
ir þetta hljóðfáeri. Þá er ekki
minnst um vert, að snillingur eins
og Mogens Ellegaard hefur aflað
þessu hljóðfæri virðingar og kennt
efnilegum listamönnum, eins og
Geir Draugsvoll, sem trúlega á
eftir að gera garðinn frægan.
AKKOI®USNILLINGUR
Geir
Draugsvoll.
Háskólabíó:
Opinn
fimdur A A-
samtakanna
AA-SAMTÖKIN (AlcohoUcs An-
onymus) halda opinn kynningar-
fund í Háskólabíói sunnudaginn
30. október 1988 kl. 14.00. Opnir
kynningarfundir eru árviss við-
burður og hafa jafhan verið vel
sóttir.
Þar gefst öllum sem áhuga hafa
kostur á að kynnast AA-samtökun-
um, sem em þúsundum íslendinga
leið til betra lífs úr heljargreipum
áfengis- og vímuefnaneyslu.
AA-samtökin hafa starfað síðan
1954 á íslandi og em þau nú fjöl-
mennustu sjálfshjálparsamtökin á
landinu. Hátt í 200 deildir um allt
land haida vikulega fundi. Hvergi
í heiminum em samtökin hlutfalls-
lega jafn fjölmenn og hér á landi,
en þau hafa skotið rótum í flestum
löndum heims og em fundir þeirra
sóttir af milljónum.
AA-deildimar í Reykjavík standa
fyrir opna kynningarfundinum og
hvetja alla þá sem íhuga vilja hvort
AA-samtökin eigi erindi við þá að
koma og kynnast þeim af eigin
raun, einnig aðstandendur þeirra
sem eiga við vímuefnavanda að
stríða og alla aðra sem láta sig
áfengis- og vímuefnavandann
varða.
(Fréttatilkynning)
Hæð og ris óskast til
kaups:
Traustur kaupandi hefur beðið okkur að útvega haeð
og ris. Æskileg staðsetning: Vesturbær - Hlíðar. Þarf
ekki að losna strax. Góðar greiðslur í boði.
íbúð við Ljósheima
óskast - staðgreiðsla:
Höfum kaupanda að 3ja herb. íb. við Ljósheima í lyftubl.
Staðgreiðsla (andv. gr. við samning) í boði.
Hveragerði:
Traustur kaupandi hefur beðið okkur að útvega 120-150
fm einbýlishús í Hveragerði. Þarf ekki að iosna strax.
EIGNAMIÐIHNIN
2 77 11__________________
þ INGHOLTSSTRÆTI 3
Svcrrir Kristinsson, sölustjóri - Þorleifur Guðmundsson, sölum.
Þórólfur Halldórsson, löqfr.—Unnsteinn Beck, hrl„ sími 12320
Húðir Svignaskarðs
Bókmenntir
Sigurjón Björnsson
Indríði G. Þorsteinsson:
Húðir Svignaskarðs.
Leikrít byggt á Heimskringlu
Snorra Sturlusonar og frásögnum
íslendingasögu Sturlu Þórðarson-
ar.
Reykholt.
Reykjavík 1988, 133 bls.
Eins og segir í undirtitli bókar er
leikrit þetta byggt á sögulegum
heimildum. Bókiri „er gefín út í til-
efni þess að liðin eru 750 ár frá
Örlygsstaðabardaga í Skagafirði,
þeim atburði er mestu réð um enda-
lok þjóðveldisins".
Indriði hefur ekki áður sent frá
sér leikrit til birtingar og þetta mun
ennfremur vera í fyrsta sinn að hann
fæst við söguleg viðfangsefni frá
löngu liðnum tímum. Það er því með
nokkurri forvitni sem maður opnar
þessa bók. Umsegjanda er þó vandi
á höndum. Þetta er leikrit. Leikrit
eru naumast gerð til þess að lesast
af bók, heldur til að horfa á af sviði.
Umsegjandi verður því eiginlega að
sjá sýninguna í huganum og vera
þá allt í senn leikstjóri, leikarar og
áhorfendur. Og kunnugt er að leikrit
slfpast oft allmjög í meðförum leik-
stjóra og leikara. Það má því aug-
ljóst vera að umsegjandi hefur veikar
forsendur til mats og hætt við að
hann fari villur vegar í umsögn sinni.
Leikrit þetta samanstendur af nlu
atriðum. Ifyrst mætum við Snorra
Indríði G. Þorsteinsson
Sturlusyni í ritstofu sinni þar sem
han býst til að lesa skrifara (scriba)
sínum fyrir. Nokkurt samtal verður
milli þeirra tveggja, en síðan heflast
skriftir. Þá breytist sviðið. Sagan
sem Snorri segir er færð í leikrænan
búning; konungar, hirðmenn og
víkingar stíga fram og etjast á orð-
um. Inn á milli bregður ljósinu á
Snorra og skrifarann og orðræður
þeirra. Þannig miðar leikritinu áfram
og endar á vígi Snorra.
Ekki er ég nægilega vel lesinn i
Heimskringlu eða Sturlungu til þess
að geta metið hversu trúr Indriði er
heimildum sínum. En bersýnilega
hefur hann þær mjög á valdi sínu.
Hann velur og endurgerir atvik og
orðaskipti og virðist hafa nokkuð
ákveðin markmið í huga; að sýna
viðhorf og ætlanir Noregskonunga,
einkum varðandi ísland, samskipti
íslendinga við þá, sem leiðir til enda-
loka þjóðveldisins. Honum er ofar-
lega í huga að rýna í hug Snorra,
íhuga tilgang hans með söguritun
sinni. Víg Snorra verður óhjákvæmi-
leg afleiðing af hruni þjóðveldisins.
Snorri hlaut að falla, þar sem hann
var föðurlandssinni er streyttist gegn
yfirráðum Noregskonungs. Sú virðist
mér vera í hnotskum söguskoðun
Indriða. Læt ég öðmm eftir að meta
réttmæti hennar. Persónu- og sjálf-
slýsing Snorra er býsna skýr og ljóst
að höfundur hefur gert sér glögga
mynd af honum svo og af öðmm
fyrirmönnum Sturlungaaldar.
Mér virðist leikrit þetta sé einkar
haglega og hugvitssamlega gert, en
af ýmsu ræðst síðan hvemig það fer
á sviði og hvemig það fellur áhorf-
endum í geð. Vera má að það geti
höfðað til nútímamanna, þó að ófróð-
ir séu og áhugalitlir um íslenska sögu
þrettándu aldar. Það mun nokkuð
fara eftir þeim áherslum og þeirri
útfærslu sem menn aðhyllast þegar
þar að kemur.
! eftirmálsskyni má hnýta því við,
að enda þótt ég hafi fátt við þessa
ritsmíð að athuga, sakna ég nokkuð
ýmissa kosta Indriða, sem hafa lyft
honum til vegs sem rithöfundi. Hin
tæra lyrik hans og hinar fögm nátt-
úmlýsingar hverfa hér í skuggann
og hann er hér of bundinn af fomum
textum til þess að hin snjalla sam-
talstækni hans fái notið sín.