Morgunblaðið - 28.10.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 1988
Brids
Arnór Ragnarsson
Bridsfélag Selfoss og
nágrennis
Þegar ein umferð var eftir af
hraðsveitakeppni Bridsfélags Sel-
foss og nágrennis var staða efstú
sveita þannig:
Sveit: Stig
KristjánsMás 115
Ragnars 112
Úlfars 100
Daníels 99
Valtýs 95
Valdimars 85
Gríms 78
JónsA 17
Fyrstu helgina í nóvember verður
væntanlega spiluð bæjakeppni við
Kópavog. Nánari tilhögun bæja-
keppninnar verður tilkynnt síðar.
Úrslit í Landstvímenningi 20.10.
Vilhjálmur— Kristján 135
Sigfús — Gunnar 129
Sveinbjöm — Runólfur 121
V altýr — Leifur 109
Ólafur — Grímur 107
Grímur — Sigmar 100
Bridsfélag Breiðholts
Sl. þriðjudag var spiluð hrað-
sveitakeppni. Staða efstu sveita eft-
ir fyrra kvöldið er þessi:
Guðmundur Baldursson 519
Guðmundur Skúlason 503
María Ásmundsdóttir 467
Fram-sveitin 458
Tryggvi Tryggvason 438
Keppninni lýkur næsta þriðju-
dag. Þriðjudaginn 8. nóvember
hefst barómeters-tvímenningur.
Skráning er hafin og geta menn
skráð þátttöku hjá Baldri í síma
78055 ogHermanni í síma 41507.
Innilegar þakkir sendi ég öllum þeim sem
sýndu mér vináttu á 90 ára afmœli mínu 22.
október með heimsóknum, skeytum, bréfum,
blómum og öðrum gjöfum.
Hamingjan fylgi ykkur.
Eiríkur Einarsson,
Kumbaravogi.
Símar 35408 og 83033
AUSTURBÆR I BREIÐHOLT
Laugarásvegur 39-75
Langholtsvegur 45-108
Sunnuveguro.fi.
GRAFARVOGUR
Stekkir
MIÐBÆR
Gamli bærinn
Ýmsargötur
Dverghamrar
KÓPAVOGUR
Sunnubraut

Loðnuveiðar og vinnsla:
Vaxandi tengsl
skipa og verksmiðja
Verksmiðjur kaupa skip og skip kaupa verksmiðjur
Morgunblaðið/Árni Stefán Bjömsson
Gígja VE 340 landar 750 tonnum í Fraserbourg* í Skotlandi á síðasta
án, en Skotar eru ein þeirra þjóða, sem boðið hafa hátt verð fyrir
íslenzku loðnuna.
Af innlendum vettvangi eftir Hjört Gíslason
MENN fylgjast nú grannt með
vaxandi tengslum loðnuskipanna
við ákveðnar verksmiðjur. Bæði
eru verksmiðjur að kaupa skip
og útgerðir að kaupa verksmiðju.
Með þessu móti verða minni skil
milli rekstrar skipanna og verk-
smiðjanna og þær verksmiðjur,
svo sem Síldarverksmiðjur ríkis-
ins, sem ekki eiga skip eða hafa
fasta samninga um hráefnisöfl-
un, geta orðið afskiptar. Enn-
fremur telja sumir að með þessu
verði óljósari skil milli kostnaðar
við hráefiiisöflun og vinnslu hrá-
efnis og geti það til dæmis haft
áhrif til lækkunar launa sjó-
manna. Ennfremur sé hætta á
því að fijáls verðlagning loðn-
unnar gangi ekki undir þessum
kringumstæðum og verksmiðj-
urnar geti bundizt samtökum um
að halda verði niðri. Nú sé til
dæmis sama verðið að heita megi
hjá öllum verksmiðjunum.
80% flotans í eigu
vinnslunanr eða öfugt
Þeim fækkar óðum hinum frjálsu
útgerðarmönnum, sem áður fyrr
veiddu þar sem þeim hentaði og
seldu fiskinn hæstbjóðanda, innan
lands eða utan. Nú eru menn ekki
fyllilega fijálsir að sölu afla erlend-
is, þar sem við söluna skerðist kvóti
þeirra. Við rekstur fískvinnslu í dag
er síaukin krafa um stöðugleika í
rekstri, nýtingu fjárfestingar í tækj-
um og húsbúnaði og mögulega
áætlanagerð langt fram í tímann.
Sama má í raun segja um skipin.
Nú er svo farið að um 80% flotans
er í eigu vinnslunnar eða öfugt. Þær
vinnslustöðvar, sem ekki tengjast
beint útgerð fískiskipa, geta átt í
vandræðum með að afla sér nægi-
legs hráefnis, meðal annars vegna
aukinnar sóknar f sölu ferskfísks
erlendis. Fyrir minni stöðvamar
skiptir þetta minna máli, en fyrir
stórar stöðvar er þetta að verða
vandamál. Ein hlið þessa er nú að
verða áberandi. Síldarverksmiðjur
ríkisins reka íjórar af afkastamestu
fískimjölsverksmiðjum landsins. Á
síðustu vertíð tóku þær á móti
250.000 tonnum af loðnu, sem var
um fjórðungur alls loðnuaflans.
Sfldarverksmiðjumar mega lögum
samkvæmt hvorki eiga skip né bein-
an þátt í skipaútgerð. Þær standa
því utan þeirrar þróunar, sem
síðustu árin hefur verið áberandi,
bindingu skipa og verksmiðja.
Sfldarverksmiðjumar sjá því að öll-
um líkindum fram á ört minnkandi
hlut í loðnubræðslunni, minnkandi
nýtingu og versnandi afkomu.
Bætt nýting
verksmiðjanna
Bætt nýting fjárfestingar, verk-
smiðjanna sjálfra með lengingu
vinnslutímabils og auknum stöðug-
leika, hefúr verið talin ein leið til
að greiða sambærilegt verð fyrir
loðnuna og gert er í löndunum í
kringum okkur. Auk þess þyrftu
verksmiðjumar að fá brennsluolíu
á sambærilegur verði, en hún er
um það bil helmingi dýrari hér og
svipað raforkuverð. Aukin nýting
er sú leið, sem viðist færust og því
leggja stjómendur stöðugt meiri
Samþykkt framkvæmdastj órnar VSÍ:
Þensla í ríkisútgjöldum
viðvarandi vandamál
Framkvæmdastjórn Vinnu-
veitendasambands íslands gerði
fyrir nokkru svofellda ályktun:
Síðustu misseri hafa atvinnu-
vegir landsmánna búið við síversn-
andi rekstrarskilyrði. Fyrstu áhrif
þessa hafa einkum komið fram í
útflutnings- og samkeppnisgrein-
um, en erfíðleikar í þessum grein-
um hafa leitt til vaxandi rekstrar-
erfíðleika og samdráttar í öllum
öðmm greinum atvinnulffsins.
Boðaðar efnahagsráðstafanir
breyta ekki eðli vandans, heldur
draga um stund úr áhrifum hans.
Þær felast fyrst og fremst f tíma-
bundinni og takmarkaðri bráða-
birgðalausn á vandafískvinnslunn-
ar. Þar er tjaldað til einnar nætur
og allt á huldu um hvað við getur
tekið, eftir að áhrif aðgerðanna
fjara út á fyrri hluta næsta árs.
Atvinnulífíð er þessar vikumar
að bregðast við vaxandi erfiðleik-
um með samdrætti og alhliða
spamaði f rekstri. Dregið hefur úr
yfírvinnu og skipulegar aðhaldsað-
gerðir eiga sér stað í þorra fyrir-
tækja. Fyrirtæki reyna eftir föng-
um að aðlaga útgjöld að tekjum,
svo að atvinnustarfsemin geti
gengið þrátt fyrir erfíð rekstrar-
skilyrði. Þessi viðbrögð hafa mætt
skilningi starfsfólks fyrirtækja á
almennum vinnumarkaði. Á sama
tíma fjölgar hins vegar opinbemm
starfsmönnum og launaútgjöld
ríkisins aukast langt umfram það,
sem áætlað var.
Það veldur því vemlegum von-
brigðum að í samkomulagi stjóm-
arflokkanna virðist áhersla fyrst
og fremst lögð á aukna skatt-
heimtu á fyrirtæki og starfsfólk
þeirra, en ekki samdrátt ríkisum-
svifa. Ríkisvaldið verður að sníða
umsvif sín að því, sem tekjur leyfa
með svipuðum hætti og fyrirtæki
á almennum vinnumarkaði, en ekki
sækja aukinn hlut til þeirra, sem
nú berjast við að halda sjó.
Þensla í almennum atvinnu-
rekstri er senn vandamál gærdags-
ins, en þensla í ríkisútgjöldum virð-
ist viðvarandi vandamál og enn
bendir ekkert til að þar sé lát á.
Markmið sfðustu fjárlaga um halla-
lausan ríkisbúskap sýnist jafn fjar-
lægt nú og það var á síðasta
hausti, þrátt fyrir miklar skatta-
hækkanir. Hallarekstur rfkissjóðs
hefur verið fjármagnaður með erl-
endu og innlendu lánsfé og síðast
en ekki síst með beinni seðlaprent-
un, sem enn hefur aukið á verð-
bólgu. Þessar aðstæður hafa ma.
valdið háum vöxtum á innlendum
fjármagnsmarkaði, enda þótt inn-
lendur spamaður hafí vaxið veru-
lega síðustu ár.
Boðaðar aðgerðir stjórnvalda á
sviði skatta-, peninga- og láns-
fjármála eru ekki til þess fallnar
að styrkja innlendan lánsfjármark-
að. Þegar svo við bætist sfvaxandi
lánsfjárþörf opinberrs aðila er
vandséð, hvemig mæta á lánsfjár-
þörf atvinnulífsins við þolanleg
skilyrði á innlendum fjármagns-
markaði. Háir vextir innanlands
eru ekki síst afleiðing óseðjandi
lánsfjárþarfar opinberra aðila.
Samdráttur á þvf sviði er því meg-
inforsenda lækkandi vaxta.
Boðaðar aðgerðir f efnahags-
málum markast ugglaust af góðum
vilja til að styrkja stoðir atvinn-
ulífsins. Miðstýring stjómmála-
manna á starfsumhverfí og rekstr-
arskilyrðum einstakra atvinnu-
greina og fyrirtækja hefur hins
vegar aldrei reynst leið út úr efna-
hagsvanda, heldur þvert á móti.
Ráðstafanir af þeim toga bjóða
heim hættunni á mismunun milli
atvinnugreina og fyrirtækja, sem
áður en lýkur getur valdið þjóðar-
búinu í heild meira tjóni en erfíð-
leikamir, sem stefnt var að að sigr-
ast á.