Morgunblaðið - 28.10.1988, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 1988
17
og Svíþjóð er nýbúið að frumsýna
kvikmynd, sem Max von Sydow
hefur gert eftir sögunni. Myndin
hefur hlotið afbragðs dóma. Eftir
norska rithöfundinn Tor Áge
Bringsværd er skáldsaga sem gerist
í kringum Djengis Kahn og sú þriðja
er eftir Svíann Emst Brunner,
Svarta villan. Báðar bækumar
kepptu við Grámosann um norrænu
verðlaunin síðast.
Finnland í öndvegi, ísland
árið 1990
Frammámenn sýningarinnar
hafa tekið þá stefnu að kynna eitt-
hvert eitt land eða svæði á hverju
ári. í ár var komið að Finnlandi,
með múmínálf í fararbroddi. Álfinn
teiknaði Tove Jansson, skapari álf-
anna, í tilefni sýningarinnar. 1990
kemur röðin að íslandi, ef okkur
þykir taka því að þiggja það góða
boð. Finnar létu ekki sitt eftir liggja
og á sýninguna steðjuðu meðal ann-
ars fimmtíu rithöfundar í boði
finnska utanríkis- og menntamála-
ráðuneytisins, auk þess sem sýning-
arstjómin tók þátt í kostnaðinum
af Finnlandskynningunni. Það var
menningarmiðstöðin á Hanahól-
manum, sem skipulagði finnska
framlagið og sú sem heldur um
taumana þar er engin önnur en Ann
Sandelin, fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Norræna hússins.
„Ég og samstarfsfólk mitt höfðum
tvo mánuði til að taka saman efni
og velja fólk til að koma fram.
Okkur var sagt að taka það sem
okkur fyndist best og sem sýndi
hvað væri að gerast í finnsku menn-
ingarlífi, einkum þó í bókmenntum.
Ég veit ekki hvort okkur tókst
þetta, en við reyndum að minnsta
kosti."
Og eins og áður sagði, mættu
Finnar með frítt lið fimmtíu rithöf-
unda, auk annarra andans manna
og fengu svo lið af Finnum búsett-
um utan Finnlands. í einu homi
sýningarsvæðisins komu Finnar
upp ræðu- og upplestrárhomi, af
dularfullum ástæðum kallað Spea-
ker’s Corner upp á ensku. Allan
daginn voru þar fínnskir rithöfund-
ár og andans menn og létu hugann
reika áheyrendum til yndis og inn-
blásturs. Sýningin er ekki einber
samkunda bókmenntafagurkera,
svo þar er hægt að tromma upp
með allt bókakyns. Finnsk bókasöfn
voru kynnt í sýningarbásum og á
umræðufundi. Á öðrum fundi
ræddu nokkrir Finnar um hvort
Svíþjóð væri líflína Finna út í heim,
hvort leiðin um Svíþjóð væri sú eina
færa út i hinn stóra heim. — Spum-
ing hver okkar leið er þá ... —
Kalevi Sorsa utanríkisráðherra
Finna tók þátt í málþingi um hver
ætti orðið og vald þess, sjómmála-
menn, skáldin eins og til forna,
vísindamennirnir eða íjölmiðlafólk.
Isabel Allende gestur
bókasýningarinnar
Nokkrir Finnar ræddu um þá
ímynd, sem umheimurinn hefði af
Finnlandi, ef þá yfirleitt nokkra og
hvort slíkt væri yfirleitt nauðsyn-
legt. „Að vera sá sem maður er“
var yfirskriftin á samtali finnskra
og útlendra skáldkvenna og kven-
rithöfunda. Márta Tikkanen stýrði
umræðunum, sem Isabel Allende
tók meðal annars þátt í, en hún var
ein af gestum sýningarinnar. All-
ende kynnti einnig nýjustu bók sína,
Eva Luna, á sýningunni. Til gam-
ans má geta þess að eftir sýning-
una hélt Allende blaðámannafund
í Malmö og tilkynnti að hún hefði
valið danska kvikmyndaleikstjór-
ann Bille August til að gera mynd
eftir Húsi andanna. Allende lét
sannfærast eftir að hún hafði horft
á 20 fyrstu mínúturnar af mynd
Augusts, Pelle erobreren. Lokadag-
skrá sýningarinnar var finnsk. Und-
ir yfirskriftinni „Ást á finnsku“ kom
heill hópur fínnsku gestanna fram
með tóna og tal og öllu þessu stýrði
meðal annars Márta Tikkanen.
Finnsku gestimir stóðu auk þess
að dagskrám utan ramma sýningar-
innar, sem vom samt kynntar í
sýningarskránni. Það er því óhætt
að segja að Ann og samstarfsfólk
hennar htýtur að hafa unnið rösk-
lega þessa tvo mánuði sem þau
höfðu til undirbúnings. En svona
framtak hefði ekki verið hægt nema
af því að Ann þekkir sig vel í
finnsku menningarlífi ... og þar er
af nógu og góðu að taka. Vonandi
að íslendingum takist jafn vel upp,
þegar röðin kemur að okkur ...
Texti og myndir:
Sigrún Davíðsdóttir
nefndi dæmi frá Bandaríkjun-
um ... og annað frá Noregi. Norskt
fyrirtæki vildi í fyrstu frekar taka
lakara kauptilboði frá bandarískum
aðilum heldur en frá stöndugu
finnsku fyrirtæki, því norsku eig-
endumir vissu ekkert um Finnland.
Samkvæmt Jágerhom tapa Finnar
háum Qárhæðum árlega í erlendum
viðskiptum af þessum ástæðum ein-
um saman.
Þær spumingar, sem Finnar bú-
settir erlendis fá um land sitt, af-
hjúpa þá mynd, sem viðkomandi
hafa af þeim. Verða útlendingar í
viðskiptaerindum að fara í gufubað,
til að geta átt viðskipti við inn-
fædda? Nei, við stundum ekki
óhrein viðskipti. Er það rétt að það
sé allt fullt af húsnæðislausum
áfengissjúklingum í Finnlandi? Nei,
það eru bara rússnesku ferðamenn-
imir. Er Finnland í raun sósíal-
istískt ríki? Nei, ruglið okkur ekki
saman við Svía og svona mætti
lengi rekja, sagði Jágerhorn.
Hefiir nokkur sett fram
Íslandsímynd síðan Ara
fróða tókst svo vel upp?
Þátttakendum bar saman um að
Finnar væru ólíkir til dæmis Svíum
að því leyti, að Finnar hlypu saman
í reiða fylkingu, ef þeim fyndist
þeir verða fyrir illu umtali ertendis.
Svíar kipptu sér ekki upp við slíkt.
Ulfkloo velti reyndar fyrir sér hvort
umtal væri ekki alltaf af hinu góða,
hvort sem það væri gott eða illt.
Það kæmi þó landinu á landakortið
í hugum einhverra. Hvimleiðast
væri hin algjöra fáfræði.
Donner hafði orð á nauðsyn þess
að Finnar hölluðu sér í áttina að
Evrópubandalaginu, ekki síst til að
þeir ættu kost á menntun innan
ríkja bandalagsins. Ef glasnost
héldi áfram (eða byijaði, því hann
var ekki viss um hvort nokkuð hefði
í raun gerst enn) og bandalagið
þróaðist eins og áætlað væri, þá
væri viturlegt og nauðsynlegt fyrir
Finna að vera nánir því.
En þá er spumingin hvemig
ímynd af sjálfum sér Finnar ættu
að reyna að koma áleiðis. Donner
var ergilegur yfir því hve oft væri
lögð áhersla á að Finnland væri
einsleit heild, þar sem allir væru
sammála. Slík mynd væri út í hött.
Ömkloo vildi hafa uppi mynd af
iandinu, þar sem tónlistar- og leik-
listarlíf væri blómlegt og spennandi
bókmenntir. Landið hreint og íbú-
amir umburðarlyndir gagnvart
minnihlutahópum eins og þeim
sænska. Jágerhom varpaði fram
staðhæfíngunni „Hlutlaust, nor-
rænt velferðarsamfélag". Þeirri
ímynd ætti að halda fram við út-
lendinga. Munurinn á hlutleysi
Finnlands og Svíþjóðar væri að
Finnar vildu gott samband bæði við
Bandaríkin og Sovétríkin, meðan
Svíar vildu geta gagnrýnt bæði
löndin.
Og þá er að setja ísland í stað
Finnlands. Getur verið að við töpum
ógnarfjárhæðum í erlendum við-
skiptum, vegna þess að útlendingar
vita ekkert um ísland og trúa því
ekki að hingað geti verið eitthvað
að sækja? Þurfum við að setjast á
rökstóla um hvað við viljum að út-
lendingar viti um okkur? Líklega
hefúr engin Íslandsímynd verið sett
fram á úthugsaðan hátt síðan Ari
fróði setti saman sína ímynd fyrir
margt löngu. og lagði þá helsta
áherslu á sáttfysi og friðarvilja
landa sinna — á einsleitt þjóðfélag
(eins og Donner þolir sem verst).
Þá mynd hafa fáir tortryggt, svo
nú er að vita hvort ímyndasmiðum
samtímans tekst jafnvel upp.
TEXTI OG MYNDIR: Sigrún
Davíðsdóttir
Viðeyjarferð ungs sjálfstæðisfólks
UNGT sjálfstæðisfólk í
Reykjavík gengst fyrir skemmtí-
ferð ferð út í Viðey næstkom-
andi sunnudag, 30. október. Far-
ið verður úr Sundahöfn klukkan
14.00.
I fréttatilkynningu frá Heimdalli,
félagi ungra sjálfstæðismanna, seg-
ir að Sr. Þórir Stephensen, staðar-
haldari í Viðey, muni sýna gestum
eyjuna og segja frá sögu hennar
og bygginganna, sem þar standa.
Að skoðunarferðinni lokinni verður
svo drukkið kaffi í Viðeyjarstofu,
þar sem borgarfulltrúamir Júlíus
Hafstein og Ámi Sigfússon munu
hafa stutta framsögu um umhverf-
ismál í Reykjavík.
Áætlað er að komið verði í land
aftur fyrir kl. 18.00. Skráning í
ferðina fer fram í síma á skrifstofu
Heimdallar á Háaleitisbraut 1.
Nauðsynlegt er að skrá sig fyrir
kl. 17.00 á föstudag.
PHILCO
þvottavél og þurrkari
TVÖfÖLD
. VEL
AEINFOLDU
i
WD 806 sambyggða þvottavélin og
þurrkarinn frá PHILCO er án barka og
þarf því ekki sérstakt þvottahús með
útblástursopi. Vélin þéttir gufuna sem
myndast þegar þurrkað er og breytir
henni í vatn. Þetta kemur sér ákaflega
vel þar sem húsrými er lítið eða menn
vilja nota plássið í annað.
• 15 mismunandi þvottastillingar, þar af
ein fyrir ullarþvott
• Tekur inn á sig heitt og kalt vatn
• Ytri og innri belgur úr ryðfriu stáli
• Tekurökg. afþvotti
• Allt að 1000 snúninga vinda
• Hægt er að velja þrenns konar hitastig
við þurrkunina þannig að ráð má miklu
um þurrkunartímann
Enginn barki-engin gufa
Philco er lausnin fyrirþig
Heimilistæki hf
Sætúni8 • Hatnarstræti 3 • Kringlunni
SÍMI: 69 15 15 S|MI:691525 SÍMI:691S20
ísawuttguhv