Morgunblaðið - 21.04.1998, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 21. APRÍL 1998
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Bæjarendurskoðandi Hafnarfjarðar um öldrunarsamtökin Höfn
Heildarskuldir samtak-
anna nema 114 millj. kr.
Morgunblaðið/Kristinn
Öldrunarsamtökin
Höfn búa við erfiða
fjárhagsstöðu og eng-
inn virðist ábyrgur
gagnvart þeirri stöðu
sem komin er upp, að
mati bæjarendurskoð-
anda í Hafnarfirði.
Guðjón Guðmundsson
skoðaði skýrslu bæjar-
endurskoðanda og
greinargerð frá Höfn.
SKULDIR öldrunarsamtak-
anna Hafnar í Hafnarfirði
sem ekki eru tök á að
greiða nema um 66,2 millj-
ónum króna og enginn virðist
ábyrgur gagnvart þeim stöðu sem
komin er upp. Heildarskuldir sam-
takanna nema 114 milljónum kr.
Þetta kemur fram í niðurstöðum
skýrslu bæjarendurskoðanda
Hafnarfjarðar sem lögð hefur verið
fyrir bæjarstjórn Hafnarfjarðar.
Þá kemur fram í skýrslunni að ekki
sé að sjá að ábyrgðarveitingar bæj-
arsjóðs, samtals að fjárhæð 140
milljónir kr., eigi sér viðhlítandi
stoð í sveitarstjórnarlögum. Einnig
er það mat bæjarendurskoðanda
að fjárhagsleg ábyrgð sjálfseignar-
stofnunarinnar Hafnar sé engin og
ekki stofnenda samtakanna heldur.
Það var Jóhann Bergþórsson
bæjarfulltrúi sem gerði tillögu um
það á fundi bæjarstjórnar Hafnar-
fjarðar 19. mars sl. að bæjarendur-
skoðanda yrði falið að kanna öll
samskipti bæjarsjóðs og öldrunar-
samtakanna Hafnar á undanförn-
um árum. Tillöguna bar Jóhann
fram í ljósi upplýsinga um bæjará-
byrgðir til handa öldrunarsamtök-
unum. Hann segir fjárhagsstöðu
samtakanna afar bágborna.
I skýrslu bæjarendurskoðanda
kemur fram að skuld samtakanna
við Sparisjóð Hafnarfjarðar nemi
nú 108 milljónum kr. og skuld við
Húsnæðisstofnun ríkisins um 6
milljónum kr. Hins vegar sé raun-
hæft að ætla að á móti komi sala
tveggja íbúða í eigu samtakanna á
15 milljónir kr. Leigusamningur til
fimm ára er við heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytið um hálfa
1. hæð á Sólvangsvegi 3. Bæjar-
endurskoðandi telur að leigan dugi
í til að greiða skuldina við Húsnæð-
‘ isstofnun og ef gengið yrði út frá
! því að ráðuneytið legði til við Al-
| þingi, eins og húsaleigusamningur-
| inn ráðgerir, að 85% verði keypt
» má ætla að söluverðið verði um
* 26,8 milljónir kr. Með þessu myndu
|r heildarskuldir lækka úr 114 millj-
ónum kr. í um 66,2 milljónir kr.
Óleystur vandi virðist því vera um
66,2 milljónir kr.
Stofnendur bera engar
fjárhagslegar skuldbindingar
i Skipulagsskrá Hafnar var sam-
’ þykkt á stofnfundi 8. desember
i 1990. Þar segir m.a. að eignir
stofnunarinnar séu þau framlög í
reiðufé eða öðrum verðmætum
sem berast og safnað verður til
byggingar öldrunarmiðstöðvar í
Hafnarfirði. Stofnendur bera eng-
ar fjárhagslegar skuldbindingar
vegna sjálfseignarstofnunarinnar.
Bæjarendurskoðanda er ekki
kunnugt um að bæjarsjóður Hafn-
arfjarðar hafi samþykkt þessa
skipulagsskrá fyiir sitt leyti þrátt
fyrir að þrír menn frá bænum séu
tilnefndir í fulltrúaráð samtakanna.
I skipulagsskránni segir að full-
trúaráðið skuli koma saman eigi
sjaldnar en tvisvar á ári og fara yf-
ir skýrslur stjórnar og forstjóra
um reksturinn, fjárreiður og fleira.
„Ef eftir þessu hefði verið farið og
bæjarstjóm Hafnarfjarðar ávallt
upplýst hvemig fjárhagsstaða
Hafnar væri þá væri þessi greinar-
gerð með öllu óþörf.“
Byrjað með tvær
hendur tómar
I skýrslunni segir að Höfn hafi
byrjað framkvæmdirnar, þ.e. 40
íbúða hús að Sólvangsvegi 1, með
tvær hendur tómar. Enginn af
stofnendum hafi lagt til fjármuni. I
árslok 1991 er undirritaður samn-
ingur milli samtakanna og Spari-
sjóðs Hafnarfjarðar. 1. liður samn-
ingsins fól í sér að Sparisjóðurinn
veitti samtökunum skammtímafyi’-
irgreiðslu á byggingartíma sem
yrði tryggð með sjálfskuldar-
ábyrgð Hafnarfjarðarbæjar eða
annarri þeirri tryggingu sem
Sparisjóðurinn tæki gilda. I fram-
haldi af þessum samningi er gerð
svohljóðandi samþykkt í bæjarráði:
„Bæjarráð staðfestir 1. lið samn-
ings Hafnar og Sparisjóðs Hafnar:
fjarðar sem lýtur að bæjarsjóði.“ í
skýrslu bæjarendurskoðanda segir
að hvergi sé minnst á ákveðna fjár-
hæð sem bæjarsjóður ábyrgist.
90 millj. kr. víxill
„En þann 19. apríl 1993 er útbú-
inn tryggingarvíxill vegna yfirdrátt-
arheimildar Hafnar... Samþykkj-
andi er Höfn en útgefandi Bæjai’-
sjóður Hafnarfjarðar. Víxillinn er
óútíylltur (in blanco) að því er varðar
útgáfudag og gjalddaga en að ijár-
hæð kr. 90.000.000, níutíumilljónir.
Sparisjóðurinn getur formgilt víxil-
inn með því að rita á hann útgáfudag
og gjalddaga verði um vanskil að
ræða af hálfú tékkai-eikningshafa.
Skuld Hafnai’ nú á þessum reikningi
er um 43 milljónir kr.“
Bæjarendurskoðandi segir síðar
í skýrslu sinni að ekki sé að sjá að
tryggingarvíxillinn eigi sér viðhlít-
andi stoð í samþykktum bæjar-
SÓLVANGSVEGUR 1-3 í Hafnarfirði.
stjórnar og 5. mgr. 89. gr. sveitar-
stjómarlaga. „Ég fæ því ekki séð
að þessi ábyrgð hafi gildi," segir
bæjarendurskoðandi.
Bæjarendurskoðandi finnur
einnig að því að ekki hafi verið
staðið við þriðju grein samnings
Hafnar og Sparisjóðsins þar sem
segir m.a. að fulltmar beggja aðila
samningsins skuli fara sameigin-
lega yfir stöðu reikninga á þriggja
mánaða fresti meðan á verkinu
stendur og gera bókhaldslegt upp-
gjör um rekstur og afkomu Hafnar
á fjöguma mánaða fresti eftir að
byggingu lýkur.
Greinargerð Hafnar
I greinargerð frá formanni og
framkvæmdastjóra Hafnar fyrir
árin 1990 til 1998 segir m.a. að
Höfn hafi verið falið af bæjaryfir-
völdum að annast byggingu íbúða í
þágu aldraðra á Sólvangstorfunni.
Þessu hafnar bæjarendurskoðandi
og segir að hvergi í samþykktum
hafi Höfn verið falið af bæjaryfir-
völdum þetta verkefni. Svo virðist
sem enginn fulltrúi bæjaryfirvalda
hafi verið á stofnfundi og ekki sam-
þykkt þar skipulagsskrá.
I greinargerðinni segir einnig að
bæjaryfirvöld hafi frá fyrstu tíð
verið aðili að samtökunum, átt
menn í stjórn og varastjórn, og
eðlilega hafi verið mikil samskipti
við bæjaryfirvöld á hverjum tíma.
Bæjarfélagið eigi alls ellefu íbúðir í
húsunum tveimur. Skömmu eftir
að framkvæmdir hófust hafi komið
yfir þjóðfélagið efnahagsleg lægð
og vegna þess að treglega hafi
gengið að selja í upphafi hafi fjár-
mögnun bygginganna orðið þyngi-i
en gert var ráð fyrir. Það séu þó
einkum þrír þættir sem valdið hafi
Höfn fjárhagslegum byrðum; fé-
lagsaðstaða í kjallara á Sólvangs-
vegi 1, flýtikostnaður vegna jarð-
vegs- og lagnavinnu, sökkuls og
botnplötu á Sólvangsvegi 3 og
dráttur á ráðstöfun á húsnæði und-
ir heilsugæslu.
I greinargerðinni er þess farið á
leit við bæjarráð að Hafnarfjarðar-
bær veiti fjárframlag til kaupa á
hálfri félagsaðstöðunni, en bæjar-
félagið hafði áður keypt helming-
inn. Þessi lausn skipti sköpum fyrir
áframhaldandi uppbyggingu Hafn-
ar. „Upphaf þessarar aðstöðu í
kjallaranum má rekja til þess að
þegar jarðvegsframkvæmdir
hófust í nóvember 1991 kom í ljós
að miklar uppfyllingar yrðu í sökkli
eða möguleiki að nýta rýmið í þágu
íbúanna." Síðari kosturinn var tek-
inn að höfðu samráði við bæjaryfir-
völd.
Kostnaður vegna
flýtiframkvæmda
I greinargerð Hafnar segir
einnig að þegar framkvæmdir
hófust við Sólvangsveg 1 hafi fljótt
komið fram áhyggjur forráða-
manna Sólvangs og heilsugæslu-
stöðvar þar sem þeir töldu óþæg-
indi af framkvæmdum við hús-
grunna Hafnar, m.a. hávaða og
margvíslegar truflanir. Þáverandi
bæjarstjóri, Guðmundur Árni Stef-
ánsson, óskaði eindregið eftir því
að unnið yrði samtímis við báða
grannana og hét því að beita sér
fyrir fjárframlögum til Hafnar úr
bæjarsjóði vegna aukakostnaðar af
þeim sökum. Höfn varð við þessari
beiðni en uppgjör vegna þessa
flýtikostnaðar hefur ekki enn feng-
ist afgreitt.
Bæjarráð hafði fyrir sitt leyti
samþykkt kaup á húsnæði á jarð-
hæð Sólvangsvegar 3 íyrir starf-
semi heilsugæslustöðvar. „Síðan
hófst löng og tafsöm ganga sem
lyktaði með leigusamningi 13. júní
sl., þ.e. Höfn annars vegar og heil-
brigðis- og tryggingamálaráðu-
neytið/fjármálaráðuneytið hins
vegar með skilyrt kaup innan fimm
ára,“ segir í greinargerðinni. Hús-
næðið hafi verið byggt fyrir lánsfé,
staðið ónotað og hlaðið upp vaxta-
kostnaði. Stjóm Hafnar hefur farið
fram á fjárframlag úr bæjarsjóði
vegna þessa óheyrilega dráttar.
Nú hefur bæjarráð óskað eftir
tillögu stjórnai- Hafnar um hvernig
megi leysa núverandi vanda og
koma rekstri samtakanna á öragg-
an rekstrargrann til frambúðar og
tryggja þannig öryggi íbúanna,
sem eru um 130 talsins. Þá var á
fundi bæjarráðs lagt fram uppkast
að veðleyfi um að Höfn verði heim-
ilað að veðsetja Sparisjóði Hafnar-
fjarðar eignarhluta í Sólvangsvegi
3 fyrir allt að 34 milljónir kr. og að
veð bæjarsjóðs á eignarhlutanum,
10 milljónir kr., víki fyrir hinni
nýju veðsetningu.
Hagstofan kannar
ferðavenjur
Flestir
ferðast
innanlands
NÆRRI helmingur íslendinga,
16-74 ára, fór í a.m.k. eina ferð á
fyrsta og þriðja ársfjórðungi árið
1996 en yfir sumartímann ferðuðust
mun fleiri eða 81% karla og 86%
kvenna. Flestir ferðuðust innanlands
hvort sem var á sumri eða vetri.
Flestar ferðir voru skemmtiferðii’
eða 79% innanlandsferða og 63%
ferða til útlanda. Hæsta hlufall við-
skipta- og atvinnuferða var hjá fólki
45-4Í4 ára eða 11% innnanlandsferða
ogS6% utanferða.
I frétt frá Hagstofu Islands kemur
fram að enginn áberandi munur er á
ferðavenjum karla og kvenna en
yngra fólkið ferðast meira innan-
lands en þeir eldri og öfugt þegar lit-
ið er til utanferða.
Samkvæmt könnun Hagstofunnar
voru ferðii’ innanlands samtals um
milljón og gistinætur 3,3 milljónir.
Sumartíminn er augljóslega aðal-
ferðamannatíminn og vinsælasti
áfangastaður innanlands er Suður-
land en þangað fóru 30% ferða-
manna og er skýringin sennilega sú
að þar og á Vesturlandi eru stærstu
sumarbústaðabyggðirnar. Um Vest-
urland fóra 17% og svipaður fjöldi
lagði leið sína um höfuðborgarsvæð-
ið.
Hjá ættingjum og vinum
Ferðamenn gistu helst í sumar-
húsum eða hjá ættingjum og vinum
og var val á gististað mismunandi
eftir aldri. Þeir yngri dvöldu gjarnan
hjá ættingjum og vinum og voru
hlutfallslega lengur í þeim ferðum en
öðrum. Meirihluti ferðanna eða 77%
voru stuttar ferðh’ 1-3 nátta og 17%
voru 4-7 nátta. Vinsælasti ferðamát-
inn var einkabíll eða í 82% allra
ferða.
Utanferðir voru 157 þús. og
gistinætur erlendis vora 1,8 millj.
Ferðirnar voru venjulega mun lengri
talið í gistinóttum og algengast að
fólk gisti á hótelum eða gistiheimil-
um. Dvalarlengd var afar misjöfn
eftir aldri og voru einungis 6% ferða
65-74 ára styttri en fjórar nætur en
28% ferða í hópi 25-44 ára. Flestir
lögðu leið sína til Bretlands eða 16%
en 12-15% ferðuðust til Spánar,
Danmerkur og Bandaríkjanna.
---------------
Deilt um við-
byggingu á
Laufásvegi
ÍBÚAR á Bergstaðastræti 86 og
Laufásvegi 77 hafa mótmælt ein-
dregið áfonnum eiganda Laufásveg-
ar 79 að byggja ofan á hús sitt. Þeir
telja að viðbyggingin muni skyggja
á sól og varpa skugga á sólpall og
svalir og draga verulega úr birtu inn
í hús þeirra.
Eigandi Laufásvegar 79 sótti um
leyfi til þess að byggja ofan á húsið,
byggja yfir svalir, breyta inngangi
og gluggum í kjallara hússins. Sam-
tals nemur stækkunin 23,2 fermetr-
um. Erindið var samþykkt á fundi
byggingamefndar Reykjavíkur 12.
mars síðastliðinn.
I bréfi nágranna er vakin athygli
á þeirri málsmeðferð sem málið hef-
ur sætt. Þar segir m.a. að þeim hafi
ekki borist tilkynning um að bygg-
ingarnefnd hafi afgi’eitt erindi varð-
andi þetta mál. Þeir lýsa yfir undrun
á því að mál þetta skuli hafa farið
alla þessa leið og vera komið á stig
ákvarðana án þess að þeir hafi heyrt
frá borgaryfirvöldum. Þeir telja
málsmeðferðina fari í bága við
ákvæði stjómsýslulaga.
Málið var tekið fyrir á fundi borg-
arráðs 14. apríl sl. og bréf þar um
frá skrifstofustjóra borgarstjórnar.
Málinu var frestað.