Morgunblaðið - 21.04.1998, Blaðsíða 46

46 ÞRIÐJUDAGUR 21. APRÍL 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Haukur Helga-
son fæddist á
Isafirði 29. nóvem-
ber 1911. Hann lést
íReykjavík 12. apríl
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Helgi Ketilsson ís-
hússtjóri og kona
hans Lára Tómas-
dóttir.
Haukur varð stúd-
ent frá MA 1933, las
_ hagfræði við Há-
skólann í Stokk-
hólmi 1933-35 og
1937-39. Hann var
aðalbókari í útibúi Utvegsbanka
íslands á fsafirði ] 935-37 og
1939-44, fulltrúi í Útvegsbanka
Islands í Reykjavík frá 1947 og
deildarstjóri þar frá 1949. Hann
var bæjarfulltrúi á fsafirði
1942-46, í sljórn Sósíalista-
fiokksins 1942-48, í miðsljóm
Við skrifborðið situr í græna
stólnum afi í sínu besta pússi.
Hann er að „sortera" greinar um
sín helstu hugðarefni, skrifa bréf
út í heim eða að fletta í gegnum
metraháu blaðabunkana sína. Frá
fóninum berast ljúfir tónar enda er
músík stór hluti af lífi afa. I hádeg-
inu er alltaf heitur matur á boðstól-
um og við afa-disk bíður ávallt afa-

sama fiokks frá 1962
í Viðskiptaráði 1945-
47. Hann var varafor-
maður Útflutnings-
sjóðs 1957-60, í rann-
sóknamefnd sjávar-
útvegsins 1956-58.
Haukur var formaður
Pólsk-íslenska menn-
ingarfélagsins frá
1958. Aðstoðarmaður
sjávarútvegsráð-
herra var hann 1971-
74, átti sæti í banka-
ráði Seðlabanka fs-
lands og í stjóm Sin-
fóníuhljómsveitar Is-
lands um árabil. Rit: Island og
Efnahagsbandalag Evrópu
(fræðslurit Alþýðusambands ís-
lands), 1962.
Hinn 19. maí 1938 kvæntist
Haukur Guðrúnu Bjarnadóttur (f.
25. júní 1911) á Akureyri, dóttur
Bjarna Jónssonar bankastjóra
gaffall og saltstaukurinn. Heilög
þögn ríkur meðan hádegisfréttirn-
ar eru lesnar og síðan eru heims-
málin rædd sem og nýjustu atburð-
ir innan fjölskyldunnar. Inni í skáp
er prins póló-kassinn sem afi er
mjög örlátur á þegar við komum á
Kleifó. Svona minnumst við systk-
inin meðal annars hans afa.
Hann var mikill „tæknimaður“
þar og eiginkonu hans Sólveigar
Einarsdóttur. Börn þeirra eru: 1)
María (f. 9 september 1939) safn-
vörður, eiginmaður hennar er
Haukur Jóhannsson verkfræð-
ingur og eiga þau fimm börn og
fjögur barnabörn. 2) Helga (f. 29.
ágúst 1941),__ fiðluleikari og tón-
leikastjóri SI, eiginmaður hennar
er Kristján Jónsson fram-
kvæmdastjóri og eiga þau fimm
börn og tvö barnabörn. 3) Sólveig
(f. 25. júní 1943), leikari og hjúkr-
unarfræðingur; eiginmaður
hennar er Haraldur S. Blöndal
prentmyndasmiður og deildar-
stjóri, og eiga þau þijú börn og
eitt barnabarn. Aður var Sólveig
heitbundin Ara Jósefssyni skáldi
(d. 18. júní 1964) og áttu þau eitt
barn og tvö barnabörn. 4) Unnur
(f. 6. febrúar 1949) verslunar-
maður; eiginmaður hennar er
Olafur Morthens framkvæmda-
stjóri og eiga þau þijú börn og
tvö barnabörn. Aður eignaðist
Haukur son, Hrein (f. 1932),
framkvæmdastjóra í Kópavogi.
Útför Hauks fer fram frá Dóm-
kirkjunni í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
og alltaf fyrstur til að leita eftir
hjálp þegar tæknin var að stríða
honum. Aftur á móti var ætíð hægt
að leita til hans með öll sín mál,
persónuleg sem og veraldleg. Það
ríkti aldrei lognmolla í kringum
afa. Þjóðmálin voru honum mjög
hugleikin, hann hafði sínar
ákveðnu skoðanir og var mikill
baráttumaður. Hann mótaði hug
okkar allra og sannfærði okkur um
það rétta. Hann var okkur fyrir-
mynd í einu og öllu enda mikill
heiðursmaður sem við munum sárt
sakna.
Heimsins besti afi, takk fyrir
allt.
Guðrún María, Þorbjörg
Helga og Ólaíúr Páll
Ólafsbörn.
Hvað er hægt að segja um afa
sinn nýlátinn? Stundum eru orð lít-
ilmótleg, sem aumt mjálm hjá þeim
tilfinningum sem undir búa: ást, og
nú tregi; virðing, og nú tóm... Einu
má þó segja frá, þvi sem einkenndi
afa öðru fremur og hélt honum
ungum til hinsta dags: ákafa hans
og áhuga á lífinu, samfélaginu, og
vilja til að hafa áhrif þar á. Víst
vorum við ekki sömu skoðunar í
einu og öllu, en þó er ekki annað
hægt en að dást að því að láta sig
hlutina varða, taka þátt; rísa upp í
reiði eða gleðjast yfir góðu. Hér,
sérstaklega, er afi góð fyrirmynd.
Um annað tjái ég mig ekki - þar
sem orð geta ekki verið nema hjóm
eitt - en þegi í sorg. Aðeins eitt,
elsku afi: þú lifðir vel, og, eins og
franskir segja, Cela n’est qu’un au
revoir - „sjáumst síðar“!
Jóhann M. Hauksson &
Nathalie Hauksson-Tresch.
Það eru rúmlega 65 ár liðin síðan
fundum okkar Hauks Helgasonar
bar fyrst saman í Menntaskólanum
á Akureyi'i. Þetta var á fyrstu ár-
um Menntaskólans, og Haukur var
einn af fjórtán stúdentum sem
brautskráðir voru sumarið 1933.
Sjálfur kom ég í skólann skömmu
eftir nýár, í fyrstu ferð minni úr
foreldrahúsum, og fékk að sitja í
öðrum bekk til vors.
Skólinn var ekki fjölmennur eftir
því sem nú mundi vera talið, og
segja má að allir þekktu alla. Því er
ekki að neita að nokkur virðingar-
munur var milli lærdómsdeildar-
manna annars vegar, einkum
sjöttubekkinga, og almenningsins í
neðri bekkjunum hins vegar, og
það var síður en svo sjálfsagt að
gagnfræðingar úr þriðja bekk
héldu áfram námi til stúdentsprófs.
Við litum því talsvert upp til þeirra
sem svo langt voru komnir á
menntabrautinni.
Kynni okkar Hauks Helgasonar
urðu ekki náin þennan vetrarpart,
en jafnan síðan munum við þó hafa
vitað hvor af öðrum. Hann fór til
náms í hagfræði við háskólann í
Stokkhólmi og starfaði síðan
lengst að bankamálum, fyrst á
heimaslóðum sínum á Isafirði og
síðan í Reykjavík og hafði einnig á
hendi ýmis félags- og trúnaðar-
störf tengd atvinnu- og viðskipta-
málum og stjórnmálum. Hann var
róttækur í skoðunum og var m.a.
um skeið bæjarfulltrúi á ísafirði,
síðar varaþingmaður fyrir Sósí-
alistaflokkinn og loks aðstoðar-
maður Lúðvíks Jósepssonar sjáv-
arútvegs- og viðskiptaráðherra
1971-74.
Um ekkert af þessu áttum við
neina samleið. Það var ekki fyrr en
lög voru sett um Sinfóníuhljóm-
sveit Islands 1982 og við völdumst
þar báðir til stjórnarsetu sem leiðir
okkar lágu aftur saman. Þau mál
sem þar var við að fást voru hafin
yfir allan stjómmálaágreining, og
raunar var hljómsveitinni beinn
styrkur að því að í stjóm hennar
væm menn með ólík tengsl á sviði
stjórnmála.
Nýrrar stjórnar Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar beið það verkefni
fyrst og fremst að rjúfa þá kyrr-
stöðu sem einkennt hafði starfsem-
ina um árabil og byggja hljóm-
sveitina upp að nýju með það að
markmiði að hún gæti skipað með
sóma sinn sess meðal sambæri-
legra stofnana annarra þjóða. Það
situr illa á mér sem hef setið óslitið
í stjórninni frá upphafi að dæma
árangur af þessu starfi. Það hvarfl-
ar heldur ekki að mér að þakka
hann stjórninni einni. En ef marka
má erlendar umsagnir og alþjóð-
legar viðurkenningar sem hljóm-
sveitin hefur fengið hefur árangur-
inn þó orðið allverulegur. Haukur
Helgason sat í hljómsveitarstjórn-
inni tvö kjörtímabil, 1982-86 og aft-
ur 1990-94. Hann var afar áhuga-
samur um hag og gengi hljómsveit-
arinnar, ekki margmáll á fundum
og honum lá lágt rómur, en á hann
var vel hlustað því að hann var til-
lögu- og úrræðagóður maður með
mikla reynslu sem vel nýttist í
nauðsynlegum samskiptum við
stjórnvöld og atvinnulífið í landinu.
Að þessum tengslum við stuðnings-
menn hljómsveitarinnar í atvinnu-
lífínu vann Haukur ötullega, jafn-
vel þau tímabil sem hann sat ekki í
stjóminni, raunar allt til hinsta
dags. Hann naut mikils trausts í
öllum störfum sínum fyrir hljóm-
sveitina og á stjórnarfundi 15. þ.m.
var hans minnst með virðingu,
þakklæti og söknuði. Með okkur
Hauki tókst góð vinátta. Hennar
naut ég m.a. þegar ég var stjórnar-
formaður Listahátíðar 1988 og
réðst í það stórræði að fá hingað til
tónleikahalds um 200 manna
hljómsveit og kór frá Póllandi með
tónskáldið Krzysztof Penderecki í
broddi fylkingar. Haukur hafði
verið stofnandi og fyrsti formaður
(1958-82) íslensk-pólska menning-
arfélagsins og hlotið veglegt pólskt
heiðursmerki fyrir þau störf. At-
fylgi hans að þessu máli var því
ómetanlegt.
Ekki spillti það fyrir vináttu
okkar að kona Hauks, Guðrán
Bjarnadóttir, bankastjóra á Akur-
eyri Jónssonar, er góðkunningi
minn allt frá æskuánim, þegai' hún
og systur hennar settu glaðan svip
á skemmtanir okkar unga fólksins
á Akureyri. Samband þeirra hjóna
var einstaklega fagurt, og af þeim
stafaði mikilli hlýju og velvild.
Við Sigurjóna Jakobsdóttir
sendum frá Guðrúnu, dætrum
þeirra Hauks og fjölskyldunni allri
innilega samúðarkveðju á þessari
saknaðarstundu.
Jón Þórarinsson.
Mér barst fréttin til Noregs að
Haukur Helgason væri látinn, en
bara nokkrum mínútum áður en
símtalið kom höfðum við verið að
ræða um áætlanir hans. Hann
hafði á prjónunum að koma í heim-
sókn í sumar ásamt Guðránu þegar
þau færu hringferð um Norður-
löndin að halda upp á 60 ára bráð-
kaupsafmæli sitt og um leið að
heimsækja barnabörnin. Fyn- um
daginn höfðu þau hjón haft sem
gesti fjölda afkomenda sinna eins
og venja var á páskadag eins og á
öðrum stórhátíðum. Eg hafði oft
fengið að njóta þess að vera með
Hauki og Guðránu á svipuðum
mannamótum. Þá var kátt í höll-
inni, hljóðin voru eins og í góðu
fuglabjargi og það eina sem þagg-
aði í hópnum var þegar Haukur
vildi fá orðið, þá þögnuðu allir.
Þannig var hugarró hans og mann-
vit sem stillti allar öldur.
Haukur heitinn hafði lifað við-
burðaríka ævi sem annars vegar
var lituð af einlægum hugsjónum
um skipulag samfélagsins og hins
vegar af listhneigð sem beindist í
allar áttir, bókmenntum, myndlist
og ekki síst tónlist. Hugsjónir
Hauks höfðu áhrif á alla sem hon-
um kynntust þrátt fyrir hægláta og
stillilega framkomu sem oft minnti
frekar á útlendan hefðarmann
frekar en mann sem upprunninn
var í fjöru fyrir vestan. Uppruninn
var klár sigin skata og sinfónía var
uppáhaldið.
Haukur var elskaður af öllum í
sinni stóru fjölskyldu hvort sem
um var að ræða ungabörn eða
gamalmenni. Hann hafði einn
sjaldgæfan eiginleika en það var að
hann kunni að hlusta á fólk og setti
sig af bestu getu inn í hugarheim
þeirra sem við hann töluðu, þannig
náði hann að bindast traustum
böndum við fólkið í kringum sig.
Haukur vissi nákvæmlega hvað
hann vildi, en þurfti að fá aðstoð
við sumt hvað varðaði tækni og
verklegar framkvæmdir. Þar kom
ég oft til sögunnar við að sjá um
hátæknilegar framkvæmdir eins
og að skipta um kló á snúru eða
skipta um ljósaperur. Alltaf lét
hann mér líða eins og ég væri ein-
hver magnaðasti verkmaður norð-
an Alpafjalla og sýndi hann ætíð
djúpt þakklæti.
Haukur var maður sem elskaði
heitt hvort sem um var að ræða Is-
land eða konu sína Guðránu
Bjamadóttur. Augasteinar hans
voru dætur hans, litríkir kvenskör-
ungar sem hefðu vaðið eld og
brennistein fyrir Hauk. Haukur
var stoltur maður, lifði og dó sem
slíkur.
Megi allar vættir styrkja hans
nánustu á þessum tímamótum.
Hvíldu í friði, gamli vinur minn.
Kári Pálsson.
Maður heyrir fregn í síma: Hann
Haukur lést í gær. Þetta er eins og
að standa í fjörunni og horfa á fugl-
ana fljúga í suður, seint um haust -
en samt er að koma vor. Maður
hugsar sem svo að þetta sé lífsins
gangur, og jafnframt að hið sorg-
lega undirstriki enn einu sinni þær
gleðistundir sem samvera með
góðum manneskjum hefur gefið.
Sú staðreynd kemur líka í hugann
að ekki er öllum gefinn sá hæfileiki
að höndla hamingjuna í tilverunni
og geta glatt aðra. Haukur Helga-
son var hamingjumaður, sem hafði
margt að gefa. Skáldið Andersen
segir: „Allt í lífinu er hverfult og
hversvegna þá að vera dapur?“
Þetta er fallega sagt, en samt
finnst manni einhver þráður slitna
þegar góðir vinir falla frá.
Eg kynntist þessum öðlings-
manni og konu hans, Guðrúnu
Bjarnadóttur, fyrir 40 árum. Við
komum á heimili þeiri’a að Kleifar-
vegi 3, nokkrir ungir menn. Sumir
okkar áttu sér drauma um að yrkja
ljóð um lífið eða mála myndir. Við
þurftum náttúrlega líka að skála
fyrir þessu. Hjá Hauki og Guðrúnu
fundum við bæði hljómgrunn og
skilning. Þau voru eins og veggur
sem veitti okkur bæði yl og skjól,
og líka svo margt annað sem enn
gleður sálina. Svo áttu þau fjórar
yndislegar dætur, lífsglaðar og
fullar af kímni. Maður hafði á til-
finningunni að þetta fólk nyti þess
að gleðja okkur, þessa drengi.
Þetta voru ógleymanlegir dagar.
Málverkasafn þeirra hjóna og allur
heimilisandi örvaði samræður um
Eiginmaður minn, t HELGI HINRIK SCHIÖTH,
Þórunnarstræti 130,
Akureyri,
lést á Seli laugardaginn 18. apríl.
Sigríður Schiöth og fjölskylda.

t
Minningarathöfn um eiginkonu mína, móður
og systur,
SVÖLU ÞÓRISDÓTTUR SALMAN
listmálara,
4301 Mass Ave NW;
Wash. DC 20016,
fer fram í Neskirkju í dag, þriðjudaginn
21. apríl, kl. 16.00.
Melhem Salman, Daoud Salman,
Hrafn Þórisson, Bera Þórisdóttir
og fjölskyldur.
t
Ástkær eiginmaður minn,
GUÐMUNDUR A. SVEINBJÖRNSSON,
verður jarðsunginn frá Neskirkju miðvikudaginn
22. apríl kl. 15.00.
Jarðsett verður í Fossvogskirkjugaröi.
Gurid Sveinbjörnsson.
t
Þökkum auðsýnda samúð og vinarhug við
andlát og útför föður okkar, sonar, bróður og
mágs,
ÁRNA ÞORKELSSONAR
sjómanns,
Skólabraut 6,
Hellissandi.
Sérstakar þakkir viljum við færa Hesteigenda-
félaginu Geisla og öðrum þeim, sem veittu
okkur ómetanlegan stuðning.
Þorkell Árnason, Gunnar Þór Árnason,
Kolbrún Guðjónsdóttir, Valdimar Einarsson,
Þorkell Árnason, Anna Sobolwska,
Eygló Anna Þorkelsdóttir, Kristmundur Einarsson.
HAUKUR
HELGASON