Skírnir - 01.04.1910, Blaðsíða 81

Til minningar Jóni Sigurðssyni.
177
Og slíkt virðist líka mega ráða af s/nishorni, sem doktorinn birtir
af þeim í þœtti sínum af Halldóri í Andvara.
Bréfaútgáfan er því hið mesta þarfaverk. En svo d/rmæt
heimild sem bréfin aS líkindum eru aS æfisögu Jóns, ríSur þó enn
meira á aS safna sumum öSrum föngum til hennar. Eg á viS þaS,
sem lifandi menn muna af viSkynningu sinni viS hann og samvist-
um. Bréfin eru aS vísu frumlegra efni. Þar 1/tum vér höfSingj-
ann, hug hans og anda, algerlega meS eigin augum. Þegar vór
lesum frásagnir annara rnanna af honum, horfum vér á hann og
skoðum meS gleraugum þeirra. En brófin má geyma, forSa þeim
viS eldi og glötun. En enginn forSar þeim viS dauSanum, er enn
muna Jón SigurSsson. Alt af má fara upp á Landsbókasaín og
biðja bókaverði um bréf hans, lesa þau þar og kanna, gera um
þau athuganir og draga af þeim ályktanir. En engir fara ofan í
grafirnir aS leita fróSleiks af framliSnum nó grafa þá upp í því
skyni. Nú eru 30 ár liSin síðan Jón lézt. Þeir eru því allir
hnignir á efra aldur, er haft hafa kynni af honum. Og þó aS eg
hvorki spái né óski neinum þeirra feigSar, verS eg að geta þess
aS hyggilegra er aS hafa hraSann á, ef endurminningar þeirra um
Jón eiga ekki aS t/nast sögunni aS meira eSa minna leyti. Og
bezt er, aS þeir segi sjálfir frá þeim, færi þær sjálfir í letur.
ÞaS er hætt viS, aS munnlegar frásagnir skælist og aflagist, er þær
fara manna í milli, blandist og óhreinkist æ meir, því lengri sem
leiSin er frá upptökum þeirra á pappírinn.
Enn eru margir Islendingar lífs, er frá mörgu kunna að segja
um þingskörung vorn, er þeir heyrSu, sáu og tóku sjálfir eftir.
Steingrímur rektor Thorsteinsson var honum, aS eg ætla, samtíSa
hér i Höfn um 20 ár og honum handgenginn. Fyrir mörgum ár-
um heyrði eg Björn Ólsen segja, aS ljúfustu endurminningar sínar
frá háskóladvöl sinni væri um þær stundir, er hann hefSi veriS
gestkomandi á heimili hans. Eiríkur Magnússon, meistari í Kam-
bryggju, átti mikil brófaviSskifti við hann1) og hafSi veriS mikill
vinur hans. Þeir frændur hans, Jón Jensson og Þorlákur Johnsen,
voru honum gagnkunnugir. Nú er það tillaga mín aS stjórn
bókmentafólagsins eSa landsjórnin með væntan-
legu samþykki alþingis eSa einhver bóksali
meS væntanlegum alþingisstyrk sjái um og
standi straum af útgáfu minningarrits um Jón,
*) Hvar ætli hréf Jóns til Gnðbrands Yigfússonar séu niðurkomin?
12