Dagblaðið Vísir - DV - 17.03.1988, Blaðsíða 3

FIMMTUDAGUR 17. MARS 1988.
3
Fréttir
Efnahagslegt öngþveiti
í kjölfar hærri kaupkrafna
Kaupkröfur hafa aukist, eftir aö
samningar Vinnuveitendasambands
og Verkamannasambands voru víð-
ast hvar'felldir. Hærri kaupkröfur
kunna aö verða knúnar fram meö
verkfóllum eöa hótunum um verk-
fbll. Efnahagsástandiö var slæmt
fyrir, þótt aöeins væri miðað viö
kjarabæturnar i samningi VSÍ og
VMSÍ. Nú stefnir í miklu meiri verð-
bólgu, halla á viöskiptum viö útlönd
og þar af leiðandi gengislækkun, en
áður var taliö. Það stefnir i efnahags-
legt öngþveiti. Kaupmáttur launa og
tekna hafði vaxið mikiö síðustu ár. í
ár telja sérfræðingar ekki grundvöll
fyrir aukningu kaupmáttar almennt.
Þjóðartekjur leyfi það ekki. En þvert
á móti reyna margir hópar nú að
komast mun lengra með kröfum.
Þótt reynt yrði að hækka hjá ákveön-
um hópum eingöngu, sýnir reynslan
að gera má ráð fyrir, að kauphækk-
anir fari upp allan skalann, til dæmis
vegna launaskriðs. Þetta segja þeir
hagfræðingar, sem DV ræddi viö um
stöðu efnahagsmála eftir síðustu at-
burði í kjaramálum.
Stjórnin hefst ekki að
Ríkjandi skoðun í ríkisstjórninni
er, að ríkisstjórnin skuli fylgjast með
en ekkert aðhafast í bili. Menn telja,
að láta eigi samningana í friði. í
verkalýðshreyfmgunni skortir for-
ystu. En ráðherrar bíða þess, að
einhver mynd sjáist í samningunum.
Gott var með þessum samningamönnum. En nú hefur harðnað. Hætt er við, að umframhækkanir leiði til vandræða
í efnahagsmálunum.
Ráðherrar óttast þó, að þetta endi
með ósköpum. Lausung og los muni
ríkja. Þá muni sú verða niðurstaðan,
kannski eftir verkföll, að kauphækk-
anir verði langt umfram getu. Slíkar
hækkanir kæmu bara fram í verð-
bólguskriðu. Þær kæmu fram í enn
meiri viðskiptahalla en við var búist.
Gengið yrði enn fellt. Hjá slíku yrði
ekki komist.
Miðað við samning VSÍ og VMSÍ
taldi Þjóðhagsstofnun, að komast
mætti af með 16 prósent veröbólgu í
ár. Viðskiptahallinn yrði tíu og hálf-
ur milljarður. Ríkisstjórnin taldi sig
við þær aðstæður geta gefið fyrirheit
um, að gengið yrði ekki fellt til ára-
móta meira en orðið var. En þetta
breytist nú. Miðað við kaupkröfur
stefnir nú í 25-30 prósent verðbólg
Miðað viö, að samið verði um hækk-
anir verulega umfram samning
Vinnuveitendasambands og Verka-
mannasambands gæti stefnt í 15
milljarða viðskiptahalla í ár. Þá segja
hagfræðingar, sem DV ræddi við, að
gengi krónunnar standist alls ekki.
Flestir mundu telja, að gengið yrði-
fellt, yrði viðskiptahallinn 10 millj-
arðar eða svo.
halda genginu uppi, þegar slík
skuldasöfnun yrði. En hvað þá um
15 milljarða viðskiptahalla? Varla
mun frnnast sá hagfræðingur, sem
teldi, að við ættum að búa við slíkan
Fréttaljós
Haukur Helgason
viðskiptahalla, svo mikla eyðslu um
efni fram og skuldasöfnun erlendis.
Hærri kaupkröfur stefna því að efna-
hagslegu öngþveiti, gengisfellingu og
óðaverðbólgu, þegar gætt er, að við
getum ekki aukið framleiðsluna sem
neinu nemur á skömmum tíma.
Nýtt verðbólguskeið
Líkur eru mestar á, að við lendum
að nýju í tíma mikillar verðbólgu og
viðskiptahalla. Ríkisstjórnin er í
vanda og virðist ekki fá rönd við
reist. Þó má búast við, að framsókn-
armenn verði harðari en aörir
stjórnarliðar í kröfum um aðgerðir,
þegar fram í sækirr.
Ríkisstjórnin hlýtur að tapa fylgi í
efnahagslegu öngþveiti. Henni mun
verða um kennt. Reynsla fyrri ríkis-
stjórna sýnir, að þær græddu fylgi á
aðgerðum en töpuðu mestu á að-
gerðaleysi.
-HH
Ek
1
1H

Pað fer alarei a
Þegar þú sækir um Gullreikning hjá Búnaðarbankanum á€tu kost á því að fá
af þér á tékkaeyðublöðin. Kosturinn er augljós. Öryggið í tékkaviðskiptum margfai
Þú þarft aðeins að skila inn nýrri passamynd af þér þegar þú sækir um GuUreikning
tækifærið til þess að fræðast úm alla hina kosti reikningsins. Fáðu þéf Gullreikning og
á milli mála hver þú ert.

BIJNAÐARBANKI ÍSLANDS
Frumkvæði - Traust