Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.1996, Blaðsíða 13

£i
■1 i- MIÐVIKUDAGUR. 18. SEPTEMBER 1996
menning
Meeas í
ieg
Hafnarhúsinu
Á morgun verður frumsýnt nýtt leikrit
eftir Magnús Þór Jónsson, alías Megas, í
Hafnarhúsinu
við Tryggvagötu
í Reykjavík.
„Gefin fyrir
drama þessi
dama...“ (og öll-
um stendur
svo innilega á
sama) heitir
það fuUu
nafhi. Leik-
stjóri er Kol-
brún Hall-
dórsdóttir en
Sigrún Sól
Ólafsdóttir er
einleikari í
sýningunni.
gallerí
Jóm, Dóra og Særún, sem allar útskrif-
uðust úr MHÍ í vor, ætla að opna gallerí í
kjallara hússins við Smiðjustíg 3 annað
kvöld, klukkan 20. Galleríið er opið lista-
fólki af öllum gerðum og ætlað undir allar
listgreinar: myndlist, tónlist, leiklist.
Cybercity
Á morgun verður opnuð í Kaupmanna-
höfn sýning sem ber heitið Árið 2002. Hún
er unnin í samvinnu 550 norrænna nem-
enda á aldrinum 12-18 ára sem hafa und-
anfarið ár unnið að skapandi verkefnum
þar sem fiallað var um framtíðina á sviði
myndlistar, tónlistar, dans, kvikmyndalist-
ar, arkitektúrs og tölvugrafikur, undir
leiðsögrr listamanna og fagfólks á þessum
sviðum. Nú er komið að því að sýna ár-
angurinn á mikilli sameiginlegri sýningu í
Öksnehallen í Kaupmannahöfn.
Krakkamir hafa unnið í viku við að
byggja upp borg framtíðar og búa til
landslag kringum efnið, og það verður
hægt að ferðast um í veröld tölvuheimsins
á alnetinu og skoða sig um i Cybercity.
Sýningin stendur til 29. september.
Fullt út úr
dyrum
Þáð var fullt út úr dyrum á óperunni
Galdra-Lofti eftir Jón Ásgeirsson á laugai'-
dagskvöldið. Við
minnum áhuga-
menn á að það
verða bara tvær
sýningar í við-
bót, 21. og 28.
september,
vegna anna
Bergþórs
Pálssonar í
London.
Auk þess
bíður ann-
að verk
frumsýn-
ingar í
Óperunni.
Sýningin
núna á
laugardag-
inn hefst kl
21 vegna
tónleika
Sinfón-
íuhljóm-
sveitar-
innar á
ísafirði.
Myndin er af nýrri Dísu í sýningunni,
Öldu Ingibergsdóttur.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
Leiðin að markinu
skiptir líka máli
Ævintýri fyrr og nú heitir sýning sem mynd-
listarkonan Æja opnar á morgun í Brussel.
Þar œtlar hún að sýna dramatískar minn-
ingamyndir, litríkar og œvintýralegar, og
stórar leirskálar skreyttar upphleyptum
myndum. Æja - eða Þórey Magnúsdóttir -
hefur unnið verkin sérstaklega inn í nýjan
sýningarsal á neöstu hæö í Efta-húsinu þar
sem listamönnum frá Efta-ríkjunum veröur
til skiptis boðiö að sýna. Myndin hér til
hliöar heitir Dansað við norðurljós.
Á morgun, fimmtudag kl. 14,
hefst í Norræna húsinu ráö-
stefna um myndlistarrýni í fjöl-
miðlum. Hún stendur fram á
sunnudag og er opin öllum
áhugamönnum um myndlist og
gagnrýni. Þar munu tala sex
erlendir gestafyrirlesarar, allt
þekktir listfræðingar, sem
starfa við söfn, sýningarsali og
liststofnanir erlendis. Einn af
þeim sem við fáum að hlusta á
er Hollendingurinn Harm Lux,
sem hefur starfað í Sviss i
nokkur ár. Hann kom á undan
öðrum gestum og ætlar að
dvelja lengur, því hann mun
líka halda fyrirlestra yfir
myndlistarnemum í Reykjavík.
Harm Lux er „sýningar-
stjóri". Hvaða hlutverk hefur
slíkur maður?
„Ég reyni að koma hug-
myndum og heimssýn á fram-
færi. Ég leita að listamanni
sem myndgerir hugsanirnar
sem mig langar til að sýna. Og
svo tengi ég.
Ég var í nokkur ár fastráð-
inn við Shedhalle í Zúrich.
Þann stað bjó ég til og byggði
upp, en vildi ekki vera þar
nema fimm ár. Síðan vann ég
um tíma sem sjálfstæður sýn-
ingarstjóri, og það var ansi
erfitt. Það þýðir oftast nær að
hafa enga peninga, bara hug-
myndir! Mér fannst ég æða um
heiminn eins og betlari. Það
voru ekki síst Austur-Evrópu-
menn sem vildu nota mig, en
það er erfitt að vinna stór verk-
efni þar. Undanfarna mánuði hef
ég unnið við einn sýningarsal í
bænum Frauenfeld sem er
skammt frá Zúrich.
Þar var 450 fermetra sýningar-
salur með glerþaki í eigu lista-
manna sem þeir vildu vekja at-
hygli á, fá myndlistarrýna til að
skrifa um og svo framvegis. Og
þeir báðu mig að setja upp
nokkrar sýningar sem fjölluðu
um nútímann, eitthvað sem kem-
ur okkur við núna. Við erum
búin að brjóta svo mikið niður á
undanförnum árum, að nú er
kominn tími til að athuga hvort
við getum ekki byggt eitthvað
upp. Það er ég að reyna þama.
finningunni að ráða. Ég vil
komast handan við hið vit-
ræna. Ef við hættum að geta
einbeitt okkur, sökkt okkur
niður í hlutina, þá er það eins
og að hætta að verða ástfang-
inn. Hugsaðu þér!
Viö erum í hinum vestræna
heimi búin að brjóta niður öll
hefðbundin form yfirskilvit-
legrar hugsunar, þjóðerni,
hugsjónir, trú. Hvaða gildi eig-
um við sameiginleg? Hvað
bindur okkur saman núna til-
finningalega? Ég fer í kirkju,
en ekki af trúarástæðum held-
ur til að hlusta á kórinn syngja
fagra tónlist, eftir Bach eða
Mozart. Einu sinni vissi hver
maður hvar hann stóð í heims-
myndinni. Hann tilheyrði þjóð,
landsvæði, trúflokki, stjóm-
málakerfi. Nú eru öll mæri
óljós og reikandi, einstakling-
urinn hefur ekkert til að halda
sér í. Hann verður að skapa
viðmiðanir sínar sjálfur. Upp-
lýsingaþjóðfélagið er grunnt og
bundið við skynsemishugsun.
Ég vil að listin gefi honum
tækifæri til að einbeita sér,
finna sér sinn stað með viti og
tilfinningu.
Fyrir þúsund árum fórum
við á asna eða hrossi frá þorpi
A til þorps B. Nú förum við
með flugvél sömu leið. Miklu
hraðar og miklu kostnað-
arsamar. Sama gjörð, bara
meiri tækni. En í gamla daga
þýddi ferðin eitthvað, fólk bjó
sig lengi undir hana og kveið fyr-
ir henni. Nú átti ég aö fara til ís-
lands og ég byrjaði ekki að
pakka fyrr en kvöldið fyrir brott-
for.
Markmiðið eitt á ekki að
skipta máli heldur leiðin að því.
Maður á að njóta ferðarinnar.
Hitta fólk, tala saman, læra af
öðrum. Mannleg samskipti em
það sem mestu máli skiptir."
Harm Lux listfræðingur. Einu sinni vissum við hver við vorum ...
DV-mynd ÞÖK
þessa sýningu, það er eitthvað
við hana, þó ég viti ekki alveg
hvað það er. Eins og þegar mað-
ur sér gamla rómantíska
Hollywoodmynd. Við höfum van-
ið okkur á að vera svo gagnrýn-
in og greinandi um alla hluti,
stundum verðum við að leyfa til-
Lýst er eftir
embeitingu
Mig langar til að gera fólki
kleift að njóta hægt. Ég byggi
upp sýningar þar sem hlutimir
eru ekki aðeins í augnhæð og
fólk getur spanað
i gegn, heldur þar
sem fólk langar
til að dvelja um
stund í næði og
njóta og segja svo
við vini sína: þú
skalt fara og sjá
Hljómsveitartónlist Scriabins
Verk rússneska tónskáldsins Alexanders
Scriabins eru ekki meðal þeirra sem oftast
heyrast á tónleikum eða fjölmiðlum. Helst
er það píanótónlist hans sem heldur nafni
hans á lofti. Þá kannast margir við dultrú
hans og tengsl hennar við tónlistina, sem að
sumra mati er heldur sér-
vitringsleg. Nú á dögum
virðist liggja í loftinu vax-
andi áhugi á trúmálum og
frumspekilegum vanga-
veltum af ýmsu tagi. Hver
veit nema í kjölfar þess
muni tónlist Scriabins njóta meiri hylli en
verið hefur og er það verðugt því margt er
þar athyglisvert að finna.
Nú fæst í hljómplötúverslunum diskur
með sinfóníu Scriabins nr. 1 ásamt fleiri
verkum. Það er Naxos sem gefur þennan
disk út og er númer hans 8.553580. Flytjend-
ur eru Sinfóníuhljómsveit Moskvu,
Moskvukórinn og einsöngvaramir Ljúd-
míla ívanóva og Míkhaíl Agafonov. Stjórn-
andi er ígor Golovschin.
Sinfónía númer eitt er samin um síðustu
aldamót og greinilegt barn síns tíma. Þetta
er svolítið eklektískt
verk, sem kallað er. Höf-
undur sækir hugmyndir
óspart til annarra. Má
heyra áhrif frá Strauss,
Wagner og úr fleiri átt-
um. Úrvinnslan er hins
vegar litrík og sannfærandi. Rómantisk
dulúð hvílir yfir vötnum, tónlistin flæðir
áfram yfir fjöÚ og dali í átt að óræðu mark-
miði. í síðasta kaflanum bætast við ein-
söngvarar, tenór og sópran, sem ásamt kór
syngja tónlistinni lof og dýrð.
Önnur verk á diskinum eru Forleikur
fyrir hljómsveit op. 24 og Poeme 1 og 2. Tvö
síðari verkin eru samin fyrir píanó en birt-
ast hér í hljómsveitarútsetningu sem D.
Rogal-Levitskí hefur gert. Allt er þetta
áheyrileg og vel gerð tónlist. Forleikurinn
er lýrískari og ekki eins þungrómantískur
og hin verkin. Skapar það nauðsynlega til-
breytingu.
Moskvu-hljómsveitin er tiltölulega ung aö
árum, stofnuð 1989, en virðist ágætlega
skipuð hljóðfæraleikurum. Leggur hún
áherslu á flutning samtímatónlistar ásamt
því að taka fyrir eldri verk og lýsir það list-
rænum metnaði. Stjórnandinn, Golovschin,
sýnir gott vald á viöfangsefnunum og hin
rómantísku blæbrigði leika í höndum hans.
Söngvararnir hrifa ekki sérstaklega en
skila þó sinu snurðulaust. Þegar allt er
skoðað er þetta hinn þokkalegasti diskur.
Hljómplötur
Rnnut Torfi Stefánsson