Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1973, Page 41

Tafla 4. Kalskemmdir í % í 15 hreppum
Tölurnar byggja á athugunum og skráðum
1960 % 1961 % 1962 % 1963 %
Árneshreppur, Strand 0 5 25 20
Kaldrananeshreppur, Strand. 0 0 8 8
Hólahreppur, Skag 0 0 0 0
Hrafnagilshreppur, Eyf 0 0 0 0
Glæsibæjarhreppur, Eyf 0 0 0 0
Hálshreppur, S.-Þing 0 25 20 5
Ljósavatnshreppur, S.-Þing 2 15 35 5
Aðaldælahreppur, S.-Þing. . 2 10 30 10
Skútustaðahreppur, S.-Þing. . 2 10 30 25
Tjörneshreppur, S.-Þing. . 0 0 0 0
Kelduneshreppur, N.-Þing. . 1 0 2 3
Oxarfjarðarhreppur, N.-Þing. 1 0 10 2
Presthólahreppur, N.-Þing. . . 0 0 1 1
Svalbarðshreppur, N.-Þing. . 0 1 10 8
Fjallahreppur, N.-Þing 0 0 45 0
Meðaltal 1 4 14 6
c. Útbreiðsla kalskemmda i nokkrum hreppum á Norður-
landi á árunum 1960—1972.
Fyrir árabilið 19(50—1972 var safnað gögmun um kal-
skemmdir í 15 hreppum á Norðurlandi. Eru niðurstöður
sýndar í töflu 4, og tákna tölurnar hve mörg prósent af tún-
unum hafa eyðilagzt.
Meðaltölur allra hreppa á ári hverju sýna í stórum drátt-
um hverjar kalskemmdirnar hafa verið á Norðurlandi hin
ýmsu ár, og er ljóst, að 1967, 1968 og 1970 hafa verið mestu
kalár tímabilsins. Árin 19(50, 1964, 1971 og 1972 hafa hins
vegar verið mjög litlar kalskemmdir.
ÁLYKTANIR
Hér á undan hefur árum verið skipt í þrjá flokka eftir því
livort tekizt hefur að liafa upp á heimildum um kalskemmd-
44
á Norðurlandi á árunum 1960—1972.
heimildum ásamt upplýsingum írá bandum.
1964 % 1965 % 1966 % 1967 % 1968 % 1969 % 1970 % 1971 % 1972 % Mcðal- tal
0 20 20 30 60 15 35 5 0 18
1 35 30 30 55 20 40 5 0 18
0 0 0 0 5 10 10 0 0 2
0 0 0 0 0 2 1 1 0 0
0 0 0 0 5 10 25 0 0 3
0 10 30 8 35 10 25 1 0 13
5 5 20 15 20 25 35 1 0 14
0 7 30 10 20 10 10 2 0 11
5 12 7 15 10 20 50 0 0 14
0 3 7 15 30 6 25 0 0 7
2 30 20 40 12 7 25 1 0 11
0 10 5 45 50 10 10 5 0 11
6 12 10 30 70 12 2 0 0 11
0 35 15 45 60 12 55 2 0 19
0 40 0 50 20 0 0 0 0 12
1 15 13 22 30 11 23 2 0
ir og eftir því hve miklar kalskemmdirnar eru taldar. Má
vel deila um réttmæti þessarar flokkunnar, og einnig er
vafasamt, að öll kalár séu upp talin. Einkum eru heimildir
ótraustar og fáar á fyrstu árum aldarinnar og líklegt að
einhverjar kalskemmdir séu ótaldar frá því tímabili. Varla
er um stórkostleg kalár að ræða. Þess er þó vænzt, að si't
flokkun og upptalning á kalárum, sem hér er gerð, geti
orðið umræðugrundvöllur, sem siðan má breyta og fylla
betur út, ef fleiri og betri heimildir koma fram.
Glögglega kom fram, að tíðni mikilla kalára hefur verið
fremur lág hérlendis fyrri hluta aldarinnar, en eftir 1960
hefur þeim fjölgað mjög, svo að yfir helmingur áranna
síðan hafa verið mikil og afgerandi kalár. Enda þótt það,
sem hér er kallað miklar og afgerandi kalskemmdir, sé ekki
endilega sambærilegt við það, sem erlendis er nefnt sama
nafni, virðist einsætt, að tíðni slíkra ára sé nú hærri hér-
45