Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1973, Síða 67

mennum leiðbeiningum var þannig ekki blandað beint inn
í búrekstraráætlanir.
Síðustu árin hefi ég fylgzt með búreikningahaldi hér,
bæði almennt og þó sérstaklega hjá bændum á mínu svæði.
Eg tel það svo merkilegt fyrir þróun búskaparins í landinu,
að kapp þurfi að leggja á að efla það. Búreikningar eru
alveg óhjákvæmileg undirstaða allra áætlanagerða í bú-
skap. Búreikningshaldið hér hefur tekið miklum framför-
um og unnið sér traust á síðari árum. Með þeim yfirlits-
skýrslum, sem unnar hafa verið upp úr reikningunum ár-
lega, eru að fást undirstöðuupplýsingar fyrir áætlanagerðir.
Eg vil nú fara nokkrum orðum um, hvaða vandamál mæta
manni, þegar farið er að fást við áætlanagerð fyrir búrekst-
ur. í landbúnaði er fjárfesting lengi að skila sér. Mikið
veltur á að rétt hlutföll séu í öllum þáttum framleiðslunnar,
s. s. byggingum, bústofni, vélvæðingu, ræktun og vinnuafli.
Þessir framleiðsluþættir þurfa að vaxa í sem nánustu hlut-
falli hverjir við aðra, þegar bú er stækkað, sem verður þó
næstum óframkvæmanlegt hjá frumbýlingi. Bóndi, sem bú-
inn er að koma sér vel fyrir, en er að stækka við sig til að
skapa sér betri rekstraraðstöðu, á oft auðvelt með að auka
alla þessa þætti samtímis. Með öðrum orðum, þegar verið
er að endurnýja gamalt eða auka einhverja búgrein eða
koma upp vinnusparnandi aðstöðu hjá bónda, sem hefur ráð
á nægu fjármagni, er áætlanagerðin tiltölulega auðveld en
getur þó komið að góðu haldi fyrir viðkomandi bónda.
Annað mál er að gera áætlun fyrir bónda, sem hefur lítið
eða ekkert bú, lélega aðstöðu til búrekstrar og hefur lítið
fjármagn til umráða, þar er ekki hægt að ganga að áætlana-
gerðinni eins og kökuuppskrift. Þá dugir ekki að hafa til
hliðsjónar fyrirmyndarbú, og gera áætlun um fjárfestingu
og rekstur miðað við þann búskap, sem þar er rekinn. Þótt
vitað væri að slíkt bti svaraði ágætum hagnaði, er í flestum
tilfellum víst, að efnalaus maður getur ekki haft tök á að
koma sér þannig fyrir í einum áfanga. Fjárfestingaráætlun,
sem ekki er byggð á þeim fjárhagsgrundvelli, sem fyrir
hendi er, er lítils virði.
71