Íslendingaþættir Tímans - 27.10.1971, Blaðsíða 30

NÍRÆÐUR:
ÁRNI SIGURÐSSON
fyrrum bóndi í Ketu í Hegranesi
Níræður varð þ. 17. september
1971, Árni vinur minn í Ketu. Má
ekki minna vera en ég sendi hon
um kveðju Guðs og mína og sam-
fagni honum, er hann prílar upp á
10. hjallann — án þess að vera að
lotum kominn eftir að hafa klifið
alla hina, og lagt að baki þessa
löngu og bröttu leið.
Við Árni í Ketu höfum verið ná
grannar hátt í hálfa öld. Alla þá
stund hefur hann og fjölskylda
hans reynzt mér og mínu heimili
þvílíkir nágrannar, að betri gátu
ekki verið. Samskiptin hafa, fyrr
og síðar, verið mikil og mörg og
öll á þann veg að þar hefur aldrei
borið skugga á. Það er vissulega
ánægjulegt að geta sagt slíkt með
fullum sanni að loknum svo löng-
um kynnum. Er mér það ríkt í
huga nú, á þessum afmælisdegi
Árna, hversu miklar þakkir ég á
honum að gjalda, þessum heila
og undirhyggjulausa manni, fyrir
brotalausa vináttu og góðvild
í minn garð og minna.
Eigi mun ég teygja lopann svo
mjög í þessari afmæliskveðju.
Mætti þó að sjálfsögðu margt
segja um níræðan öldung, urigan
mann á morgni nýrrar aldar, þeg
ar árbjarma nýrra og fagurra hug
sjóna um ræktun lýðs og lands
lagði á himin upp og glæstar von-
ir gagntóku opinn hug, um þrosk
"aðan mann, greindan og góðan
bónda, gildan mann af sjálfum
sér, fastheldinn á fornar dyggðir:
hófsemi í hverjum hlut, orð
heldni, sparsemi, nýtni, um gaml-
an mann. minnugan á allar þær
óhemju breytingar og byltingar,
sem orðið hafa í búnaði og at-
vinnuháttum sem og á ytra borði
og innri sviðpm mannlegs lífs. En
þessi ferill verður eigi rakinn hér,
fellur þar og í einn farveg saga
þeirra manna margra, er kallaðir
hafa verið aldamótamenn.
30
Árni í Ketu er Þingeyingur að
ætterni, fæddur að Landamóti í
Köldukinn 17. sept. 1881. Voru
foreldrar hans Sigurður bóndi
Pálsson, merkur maður og kunn
ur norður þar, greindur vel og
skáldmæltur, og kona hans Hólm
fríður Kristbjörg Árnadóttir. Árni
ólst upp á ættarslóðum til fullorð-
insára, var m.a. um hríð á Stóru
völlum í Bárðardal, því mikla
mýndar og menningarheimili.
Hann stundaði nám í Hólaskóla og
þeir bræður þrír samtímis. Luku
þeir allir búfræðiprófi voríð 1906,
Páll elztur (f. 1880, d. 1967),
bóndi í Keldudal í Hegranesi o.v.,
þá Árni og Kristján yngstur (f.
1883, d. 1970), síðar kennari og
bóndi á Brúsastöðum í Vatnsdal.
Fjórði bróðirinn, Jón er löngu lát
inn. Systur voru tvær: Margrét,
dáin fyrir mörgum árum, var gift
Stefáni söðlasmið Stefánssyni, síð-
ast á Brúnastöðum í Tungusveit,
en hann lézt á tíræðisaldri á s.l.
vori (1971), og Kristín, ekkja sr.
Hermanns Hjartarsonar, prests á
Skútustöðum og skólastjóra á
Laugum. Eru þau Árni ein eftir
hérna megin þessara mörgu og
myndarlegu systkina.
Eigi hurfu þeir bræður til lang
dvalar á æskustöðvum eftir að
skólavist lauk á Hólum, en festu
sér allir ból hér vestra, í Skaga-
firði og Húnaþingi. Árið 1915
kvæntist Árni Sigurlaugu Guð
mundsdóttur, hinni mestu dugnað
ar- og atgerviskonu. Hófu þau þeg
ar að búa í Glaumbæ á Langholti
og síðan í Brekku hjá Víðimýri,
sitt árið á hvorum stað, en 1917
keyptu þau jörðina Ketu í Hegra
nesi, fóru byggðum þangað og
bjuggu þar óslitið til 1950, er þau
seldu jörð og bú í hendur syni sín
um og tengdadóttur. Aldrei var
auður í garði þeirra hjóna, en jafn
an bjuggu þau snotru búi og
bættu jörðina stórum að rælktun
og húsakosti, hefur og sonur
þeirra haldið þar ótrauður áfram
og eigi verið smátækur, svo að nú
er Keta, sem áður var lítil jörð
og léleg, orðin hið bezta býli.
Sigurlaug, kona Árna, lézt 21.
júlí 1968. Börn þeirra hjóna eru
þrjú: Sigurpáll, kaupm. i Lundi
hjá Varmahlíð og bóndi á ípis-
hóli, Hólmfríður, húsfr. á Akur
eyri, hefur nú um hríð dvalizt
ásamt manni sínum í Svíþjóð, og
Ingimundur, bóndi í Ketu. Litla
stúlku á öðru ári, Gyðu Pálsdótt
ur, tóku þau Ketuhjón í fóstur og
óíú upp sem eigið barn, hefur hún
framazt vel og er nú Ijósmóðir við
stórt sjúkrahús í Svíþjóð.
Árni í Ketu hefur verið sívinn-
andi eljumaður alla ævi og má um
hann segja flestum fremur, að
honum hafi aldrei verk úr hendi
fallið, níræðum manni. Er liann
t.a.m. svo til nýlega hættur fjár
hirðingu um vetur og vor. Nokk-
uð hefur hrakað sjón og heyrn,
en líkamleg heilsa annars furðu
góð og kjarkur nógur, svo að eigi
skirrist hann við, ef svo býður við
að horfa, að fara í ferðalög, lengri
og skemmri. Og enn er hann and-
lega heill, sjálfstæður í skoðunum
sem jafnan áður, djarfmæltur, ein
arður og hispurslaus. Hann er
kirkjuvinur og trúmaður, en
frjálslyndur og víðsýnn í trúarefn
um og hefur ávallt lotið andanum
en ekki bókstafnum. Árni í Ketu
hefur, held ég, aldrei átt sér óvild-
armann. Þess er gott að minnast
níræðum manni.
NVið hjónin og börn okkar öll
biðjum vini okkar, Árna í Ketu,
blessunar Guðs og góðra vætta.
Megi honum allt til ánægju verða
undir ævihvörfin.
*
Gisli Magnússon.
fSLENDINGAÞÆTTIR