24 stundir - 11.06.2008, Blaðsíða 21

24stundir MIÐVIKUDAGUR 11. JÚNÍ 2008 21
Eftir Hauk Johnson
haukurj@24stundir.is
„Ég er búin að vera með þetta í
nokkuð mörg ár, en þó ekki það
mörg að einhver krakkanna sé orð-
inn þekktur rithöfundur að ég
held. En ég yrði ekkert hissa vegna
þess að þarna glittir í rosalega snið-
uga krakka,“ segir Herdís Egils-
dóttir, barnabókahöfundur og
kennari, en hún er umsjón-
armaður ritsmíðanámskeiðsins á
Aðalsafni Borgarbókasafns Reykja-
víkur. Nýtur hún einnig liðsinnis
myndmenntakennara sem hjálpar
börnunum við myndskreytingar.
Úr mörgu að velja
Á námskeiðinu prófaði Herdís
nýja aðferð sem hún segir hafa gef-
ist einkar vel.
„Þegar börn setjast niður og eiga
að skrifa alveg sjálf liggur allur
heimurinn fyrir þeim og valið get-
ur orðið erfitt. Því sagði ég við þau
að nú skyldum við leika blaða-
menn en þeir verða að skrifa um
það sem er á döfinni. Ég lét þau
draga eins konar tombólumiða
með nöfnum á hinu og þessu efni
á. Svo réðu þau hvort þau skrifuðu
um efnið í raunveruleikanum eða
skáldsögu og þetta fannst þeim
rosalega sniðugt. Langflest fóru
þau undir eins af stað og sögurnar
urðu rosalega skemmtilegar. Það er
því dálítið spark í bossann að láta
þau vinna eins og blaðamenn.“
Börnin eru jafningjar
Í kaffitímanum opnar Herdís
sína eigin skjóðu og les fyrir krakk-
ana úr einhverri bók sem hún er
sjálf að vinna að.
„Þá er ég á sama báti. Ég er líka
að skrifa og er að máta við þau
hvað þeim finnist. Þannig get ég
talað við þau eins og jafningja, því
þau eru það,“ segir hún, en hún
starfaði sem kennari í 45 ár og
þekkir því börn vel. Hún segir að
það sé mikilvægt að virða börnin
og hafa gaman af þeim.
„Þau mega ekki finna að við
séum í vinnu, enda fann ég það
aldrei sjálf öll þessi ár.“
Mátar söguna við
börnin Herdís les
óútkomið efni sitt
fyrir krakkana og fær
viðbrögð þeirra.
Herdís Egilsdóttir stýrir ritsmíðanámskeiði
Er á sama báti
og börnin
Borgarbókasafn Reykja-
víkur hefur um árabil
boðið yngstu kynslóðinni
að rækta ritfærni sína á
sérstökum námskeiðum
undir handleiðslu
þekktra rithöfunda.
➤ Námskeiðin fara fram árlega ívikunni eftir skólaslit og eru
fyrir krakka á öllum aldri.
➤ Námskeiðin eru á fleiri söfn-um Borgarbókasafns, með
öðrum leiðbeinendum, og er
þátttaka ókeypis.
RITSMÍÐANÁMSKEIÐ
Því miður er það nú svo að allir
foreldrar þurfa að rífast endrum
og eins og á vissan hátt er það
hollt fyrir börnin að upplifa að
mamma og pabbi geti verið ósam-
mála án þess að það hafi alvarlegar
afleiðingar.
Hitt er annað mál að það er
aldrei hollt fyrir börn að upplifa of
mörg rifrildi og sérstaklega ekki ef
þau snúast um þau sjálf. Það er því
mikilvægt að hafa í huga að þrátt
fyrir að börnin upplifi ekki rifr-
ildin beint þá finna þau strax ef
spennan á heimilinu er mikil.
Í öllum samböndum koma ein-
hver erfið ár og á þeim tíma er
mikilvægt að reyna að útkljá málin
þannig að börnin verði ekki vör
við spennuna. Sama á hvaða aldri
börnin eru þá eru mjög miklar lík-
ur á að þau skynji að eitthvað sé
að, þótt þau átti sig ekki á hvað
það er nákvæmlega. Þegar börnin
skynja slíkt getur það valdið þeim
miklum ótta, sérstaklega ef enginn
tekur eftir hve mjög barnið tekur
ástandið á heimilinu inn á sig. Það
er því mikilvægt að fylgjast vel
með barninu á þessum erfiðu ár-
um. slg
Hugið að börnunum í rifrildum
Börn skynja spennuna
Eftir Maríu Ólafsdóttur
maria@24stundir.is
Áætlað er að þrjú til tólf prósent
barna á grunnskólaaldri hrjóti.
Flest þeirra eiga ekki við nein önn-
ur vandkvæði að stríða en um tvö
prósent barna þjást af kæfisvefni
sem í auknum mæli er talinn valda
hegðunarvandamálum hjá börn-
um.
Þekkt einkenni
Samkvæmt ráðleggingum frá fé-
lagi bandarískra sérfræðinga um
svefnvandamál er ýmislegt sem get-
ur bent til þess að barnið þjáist af
kæfisvefni. Þau börn eru gjarnan
þreytt á daginn og sofa óreglulega
og illa þar sem þau vakna oft, grípa
andann á lofti í svefni og geta átt
erfitt með að halda athygli þegar í
skólann er komið. Kæfisvefn hjá
börnum getur verið fylgifiskur of
stórra hálskirtla, of hás blóðþrýst-
ings eða þess að barnið er of þungt.
Hægt er að rannsaka barnið með
ýmsum ráðum, t.d. þar sem hegð-
un þess í svefni er tekin upp eða
rannsökuð með þar til gerðri tækni.
Kæfisvefn
Á Vísindavefnum segir að kæfi-
svefn (e. sleep apnea) geti verið
hættulegur og full ástæða sé fyrir þá
sem þjást af honum að leita til
læknis. Þar segir einnig að kæfi-
svefn sé til hjá börnum en sé þó
langalgengastur hjá fullorðnum
karlmönnum. Á vefsíðunni dokt-
or.is ritar Þórarinn Gíslason læknir
að öndunartruflanir fyrirfinnist
einnig hjá börnum og hafi rann-
sókn meðal sex mánaða til sex ára
barna í Garðabæ sýnt að að
minnsta kosti 2,4% þeirra voru
með öndunartruflanir í svefni.
Rannsóknir hafa verið gerðar á
kæfisvefni barna hér á landi en slík-
ar rannsóknir eru taldar mik-
ilvægur þáttur í greiningu barna
með svefnraskanir þar sem þær
geta varpað ljósi á algengi, orsakir
og alvarleika þessa sjúkdóms-
ástands. Einnig geta svefnrann-
sóknir auðveldað valið fyrir þau
börn sem þurfa á sértækri meðferð
að halda á borð við skurðaðgerð
eða öndunarvélarmeðferð við kæfi-
svefni eða lyfjameðferð við vél-
indabakflæði. Til er íslenskt félag
einstaklinga með kæfisvefn og aðr-
ar svefnháðar öndunartruflarnir
sem kallast Vífill og má lesa ýmsan
fróðleik á vefsíðu félagsins
www.vifill.blog.is.
Kæfisvefn tíðkast meðal barna
Verða þreytt og ómöguleg
Óróleg Sum börn
sofa afar illa.